Wybory uzupełniające w okręgu nr 13 przeprowadzono ponownie, bo dotychczasowy senator z tego okręgu – Krzysztof Kukucki – został prezydentem Włocławka. Na Stanisława Pawlaka zagłosowało 9888 osób (46,3 proc.), na Jarosława Chmielewskiego z PiS - 7621 (35,7 proc.), a na Tomasza Sikorowskiego z Konfederacji - 3846 (18 proc.). Frekwencja wyniosła niecałe 8 procent.
Uprawnienie do protestu
W wyborach uzupełniających do Senatu RP w okręgu wyborczym nr 13 prawo wniesienia protestu przeciwko ważności wyborów w okręgu lub przeciwko wyborowi senatora przysługuje:
- wyborcy, którego nazwisko w dniu wyborów było umieszczone w spisie wyborców w jednym z obwodów głosowania na obszarze okręgu wyborczego nr 13,
- pełnomocnikowi wyborczemu,
- przewodniczącemu właściwej komisji wyborczej.
Nie ma możliwości wniesienia protestu przez inny podmiot, a także spółkę, fundację, związek, itd. Skarżący nie mają obowiązku ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika (adwokat, radca prawny), mogą wnieść protest osobiście.
Sposób wniesienia protestu
Protest wyborczy można złożyć bezpośrednio do Sądu Najwyższego. Biuro podawcze, w budynku Sądu Najwyższego w Warszawie, przy pl. Krasińskich 2/4/6, czynne jest od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-16:00.
Protest wyborczy można nadać w placówce pocztowej Poczty Polskiej, która decyzją Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej jest operatorem wyznaczonym na lata 2016-2025. Protest nadany u innego operatora musi wpłynąć do Sądu Najwyższego przed upływem terminu do jego wniesienia, dlatego też wysłanie protestu np. kurierem nie gwarantuje zachowania terminu do jego wniesienia.
Wyborcy przebywający za granicą lub na polskim statku morskim mogą złożyć protest odpowiednio właściwemu terytorialnie konsulowi lub kapitanowi statku. Tacy wyborcy muszą dołączyć do protestu zawiadomienie o ustanowieniu swojego pełnomocnika zamieszkałego w kraju lub pełnomocnika do doręczeń zamieszkałego w kraju. Protest nadany do konsula wysłany pocztą zagraniczną lub kurierem musi wpłynąć do urzędu konsularnego przed upływem terminu do wniesienia protestu.
Warunki formalne
Protest musi być wniesiony na piśmie. Niedopuszczalne jest wniesienie protestu wyborczego w formie innej niż pisemna, tj. przez faks, e-mail, ePUAP.
Protest wyborczy, aby został rozpoznany merytorycznie, nie może zawierać braków formalnych. Protest musi spełniać wymogi określone w kodeksie wyborczym, jak również spełniać ogólne warunki pisma procesowego określone w art. 126 i następne k.p.c., a więc musi zawierać w szczególności:
- oznaczenie podmiotu wnoszącego protest z podaniem jego adresu i numeru PESEL;
- oznaczenie, w którym z obwodów do głosowania na obszarze okręgu wyborczego nr 13 w spisie wyborców było umieszczone imię i nazwisko wnoszącego protest – jeżeli protest wnosi wyborca;
- oznaczenie pełnomocnika wraz ze wskazaniem jego adresu – jeżeli został ustanowiony (do protestu należy dołączyć dokument pełnomocnictwa);
- wniosek o stwierdzenie nieważności wyborów do Senatu RP w okręgu wyborczym nr 13 lub stwierdzenie nieważności wyboru senatora;
- zarzuty;
- przedstawienie lub wskazanie dowodów, na których oparto zarzuty;
- uzasadnienie zarzutów;
- własnoręczny podpis skarżącego lub jego pełnomocnika.
Jeżeli protest wyborczy składa osoba przebywająca za granicą lub na polskim statku morskim, protest musi dodatkowo zawierać:
- oznaczenie pełnomocnika zamieszkałego w Polsce lub pełnomocnika do doręczeń zamieszkałego w Polsce wraz ze wskazaniem ich adresów (do protestu należy dołączyć dokument pełnomocnictwa).
Zobacz wzór dokumentu: Protest wyborczy >
Rozpoznanie protestów
Sąd Najwyższy rozpoznaje protesty w składzie trzech sędziów, w postępowaniu nieprocesowym, którego uczestnikami są wnoszący protest, przewodniczący właściwej komisji wyborczej albo jego zastępca i Prokurator Generalny.
Co do zasady, Sąd Najwyższy rozpoznaje protesty na posiedzeniu niejawnym, w którym udział biorą wyłącznie sędziowie, bez możliwości uczestniczenia w nim osób trzecich. Z ważnych przyczyn, protesty mogą zostać skierowane do rozpoznania na posiedzeniu jawnym (tj. na rozprawę), w którym mogą wziąć udział uczestnicy postępowania, a także przedstawiciele mediów oraz publiczność.
Czytaj też omówienie orzeczenia: Kto zarzuca popełnienie przestępstw przeciwko wyborom, nie może poprzestawać na ogólnikach >
Jeżeli w toku rozpoznawania protestu pojawi się konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego, wydawane jest postanowienie o dopuszczeniu i przeprowadzeniu dowodu np. z zeznań świadków czy oględzin kart do głosowania – dobór środków dowodowych jest przy tym uzależniony od zgłoszonych przez wnoszącego protest wniosków i okoliczności konkretnej sprawy. W praktyce przeprowadzenie dowodów zlecane jest przez Sąd Najwyższy innym sądom – sądom rejonowym lub sądom okręgowym – a w dotychczasowych odezwach o udzielenie pomocy prawnej wskazywano na konieczność przeprowadzenia tych dowodów na posiedzeniu jawnym. Wyznaczenie posiedzenia jawnego i bezpośrednie przeprowadzenie postępowania dowodowego przed Sądem Najwyższym uwarunkowane jest względami ekonomii procesowej.
Orzeczenia, które mogą zapaść
Pozostawienie protestu bez dalszego biegu oznacza, że protest z przyczyn formalnych nie może zostać rozpoznany merytorycznie. Będzie tak przykładowo, gdy: protest wniesiony zostanie przez osobę do tego nieuprawnioną lub nie spełnia warunków formalnych, tj. został wniesiony z naruszeniem terminu; nie zawiera zarzutów; nie przedstawia lub nie wskazuje dowodów, na których opierają się zarzuty; a w przypadku protestu złożonego za granicą lub na polskim statku morskim – nie zawiera zawiadomienia o ustanowieniu pełnomocnika lub pełnomocnika do doręczeń, zamieszkałych w kraju. Sąd Najwyższy pozostawia bez dalszego biegu także protest dotyczący sprawy, co do której kodeks wyborczy przewiduje możliwość wniesienia przed dniem głosowania skargi lub odwołania do sądu lub do Państwowej Komisji Wyborczej.
Jeżeli protest spełnia warunki formalne, wówczas jego rozpoznanie kończy się wydaniem postanowienia, w którym Sąd Najwyższy wydaje opinię w sprawie protestu. Sąd Najwyższy może wyrazić opinię, że protest jest niezasadny bądź nie zasadny. W przypadku wyrażenia opinii o zasadności zarzutów protestu Sąd Najwyższy wskazuje, czy stwierdzone nieprawidłowości miały wpływ na wynik wyborów.
Sąd Najwyższy może również umorzyć postępowanie, jeśli skarżący cofnie protest lub wydanie orzeczenia z innych przyczyn okaże się zbędne lub niedopuszczalne.
Warto dodać, że Stanisław Pawlak otrzymał już od przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej Sylwestra Marciniaka zaświadczenie o wyborze na senatora w wyborach uzupełniających w województwie kujawsko-pomorskim.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
