Coraz więcej jest obaw o zdrowie i życie osób przebywających w zakładach karnych i aresztach śledczych. Niepokój co do skutków rozprzestrzenienia się tam koronawirusa wyrażają więźniowie, ich bliscy i funkcjonariusze Służby Więziennej. Od adwokatów wymaga się zaświadczeń o ich stanie zdrowia, by mogli spotkać się z osadzonymi klientami. Budzi to wątpliwości Rzecznika Praw Obywatelskich.

Zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego osobom pozbawionym wolności oraz funkcjonariuszom i pracownikom wymaga zorganizowanych działań. Zalecenia w tym kontekście wydały ostatnio: Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), Europejski Komitet do Spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu (CPT) oraz Podkomitet ONZ ds. Prewencji (SPT).

Czytaj w LEX: Zagrożenie koronawirusem a prawo do prywatności >  

Więzienia stwarzają większe ryzyko zakażenia

Takie miejsca jak więzienia stwarzają o wiele większe ryzyko dla zakażenia COVID-19 niż życie na wolności, bo są zamkniętymi środowiskami, w których ludzie żyją w bliskiej odległości. Fizyczne zdystansowanie się i izolacja w takich warunkach są praktycznie niemożliwe.

Rzecznik Praw Obywatelskich spytał dyrektora generalnego Służby Więziennej gen. Jacka Kitlińskiego, czy na podstawie tych międzynarodowych zaleceń opracowano szczegółowe procedury postępowania ws. przeciwdziałania koronawirusowi w jednostkach penitencjarnych, a także sposobu postępowania wobec zakażenia lub podejrzenia o zakażenie.

Czytaj też: Koronawirus - zmiany w więzieniach, aresztach, problemy z karami>>

Sposoby postępowania w przypadkach podejrzenia lub zakażenia

W marcu RPO otrzymał informację, że SW w porozumieniu z Głównym Inspektorem Sanitarnym opracowała algorytmy postępowania w przypadku podejrzenia lub zakażenia koronawirusem. RPO poprosił o ich przesłanie.

Adam Bodnar zwrócił się także o przekazywanie do Biura RPO - raz na dobę - informacji o przypadkach zakażenia koronawirusem wśród osadzonych lub  funkcjonariuszy i pracowników oraz o przypadkach zastosowania kwarantanny wobec osób podejrzanych o zakażenie i hospitalizacji osób chorych.

Kontakty więźniów z adwokatami

Komisja Ekspertów Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur wskazała, że wobec epidemii utrudnione są kontakty adwokatów z klientami przebywającymi w jednostkach penitencjarnych. Zaproponowała w związku z tym zwiększenie możliwości kontaktu telefonicznego osadzonych z adwokatem i realizowanie widzeń.

RPO przedstawił służbie więziennej ten postulat i poprosił o informacje o podjętych czynnościach w celu zapewnienia bezpiecznej realizacji prawa osadzonych do obrony, zwłaszcza – do kontaktu z obrońcą w formie widzeń.

Jego zdaniem na praktykę niezgodną z prawem wskazują informacje od adwokatów o konieczności przedkładania przez nich w jednostce penitencjarnej zaświadczenia o stanie zdrowia, żeby móc spotkać się z osadzonym klientem.