Adam K. został oskarżony o to, że podczas składania zeznań, mających służyć za dowód w prowadzonym postępowaniu karnym, toczącym się przed Sądem Okręgowym w Rybniku, zeznawał nieprawdę. A zwłaszcza – zatajał prawdę co do istotnych okoliczności dotyczących funkcjonowania oraz składu osobowego zorganizowanej grupy przestępczej, zajmującej się obrotem znacznymi ilościami substancji psychotropowych i środków odurzających. Świadek kłamał pomimo, iż został uprzednio pouczony przez sąd o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, tj. o czyn z art. 233 par. 1 k.k.
Sąd Rejonowy w Rybniku 28 kwietnia 2023 roku, uniewinnił Adama K. od popełnienia zarzucanych mu czynów.
Tu trzeba wspomnieć, że w listopadzie 2021 roku Sąd Najwyższy zakończył spór prawniczy i wydał uchwałę 7 sędziów, w której wskazał, że „nie popełnia przestępstwa z art. 233 par. 1a kodeksu karnego świadek, składający fałszywe zeznanie, z obawy przed grożącą mu odpowiedzialnością karną, jeśli — realizując prawo do obrony - zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, nie wyczerpując jednocześnie swoim zachowaniem znamion czynu zabronionego określonego w innym przepisie ustawy" (sygn. akt I KZP 5/21).
Nie zachodzi kontratyp
Od tego wyroku apelację wniósł prokurator. Zaskarżonemu wyrokowi błędną kwalifikację prawną przestępstwa, polegającą na przyjęciu, iż oskarżony w toku postępowania prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Rybniku działał w ramach kontratypu składania fałszywych zeznań z obawy przed grożącą mu odpowiedzialnością karną. W ten sposób realizował prawo do obrony, nie wyczerpując jednocześnie swoim zachowaniem czynu zabronionego określonego w innym przepisie ustawy.
Według sądu I instancji Adam K., jako osoba prawomocnie skazana wykorzystał prawo do obrony, gdyż nie mógł ponownie ponieść odpowiedzialności karnej za te same przestępstwa.
Po rozpoznaniu apelacji, Sąd Okręgowy w Rybniku uchylił 11 kwietnia 2024 r. zaskarżony wyrok i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania.
Kasację do tego wyroku wniósł obrońca oskarżonego, zaskarżonemu wyrokowi zarzucając uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji w sytuacji, gdy rozpoznanie apelacji prokuratorskiej nie mogło doprowadzić do wydania zaskarżonego rozstrzygnięcia. Dlatego, że w efekcie ponownego rozpoznania sprawy, przy poszanowaniu gwarancji konstytucyjnych i linii orzeczniczej Sądu Najwyższego, sąd będzie zobligowany do ponownego wydania wyroku uniewinniającego (naruszenie art. 437 par 2 k.p.k.).
Czytaj: Pomawianie i kłamstwo przed sądem to oszustwo, ale nie zawsze spotyka się z karą>>
Konieczne uchylenie wyroku I instancji
Sąd Najwyższy stwierdził, że kasacja okazała się niezasadna, wobec czego podlegała oddaleniu.
Jak podkreśliła Izba Karna Sądu Najwyższego, skarga może być wniesiona wyłącznie z powodu bezwzględnej przyczyny odwoławczej albo gdy sąd odwoławczy uchylił wyrok, mimo braku formalnych przeszkód do wydania wyroku zmieniającego, względnie, czy jest konieczne przeprowadzenie w całości przewodu sądowego. Sąd Najwyższy uznał więc, że sąd odwoławczy nie dopuścił się poważnych naruszeń.
Wbrew twierdzeniom zawartym w skardze, sąd odwoławczy wskazał na zaistnienie takich uchybień, których istnienie skutkowało koniecznością uchylenia wyroku we wskazanym zakresie. Z uwagi zaś na ograniczenie zasady ne peius, nie mógł skazać oskarżonego w instancji odwoławczej.
Sprawdź w LEX: Glosa do uchwały Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 9 listopada 2021 r., sygn. I KZP 5/21 > >
Przedwczesne uniewinnienie
W świetle tych informacji, sąd II instancji uznał, że uniewinnienie oskarżonego w tej sprawie było zdecydowanie przedwczesne.
Prawidłowo sąd odwoławczy podkreślił również, że choć prawdopodobieństwo skazania oskarżonego jest wysokie, niemniej jednak nie jest to równoznaczne z nakazem zastosowania się przez sąd I instancji do takiego stanowiska. Jak stwierdziła sędzia sprawozdawca Anna Dziergawka, teraz sąd I instancji, mając na uwadze wytyczne zawarte w uzasadnieniu sądu odwoławczego, winien realizując zasadę swobodnej oceny dowodów, procedować w granicach swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k).
Postanowienie Izby Karnej Sądu Najwyższego z 28 listopada 2024 r., sygnatura akt IV KS 37/24
.
Cena promocyjna: 84.16 zł
|Cena regularna: 99 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 79.2 zł
