E-doręczenia pism sądowych przez portal informacyjny sądów to rozwiązania, które zapoczątkowała pandemia. I praktycznie od samego początku pojawiały się wątpliwości dotyczące choćby tego kiedy można uznać, że przesyłka została doręczona. Chodzi oczywiście o sytuacje kiedy odbiorca – pełnomocnik nie zapoznała się z umieszczonym w portali pismem. Sprawa ponownie wraca w ramach akcji Poprawmy prawo organizowanej przez Lex i Prawo.pl.  Autorem zgłoszenia jest sędzia Mateusz Pietrzyk z Sądu Rejonowego w Chrzanowie.

Czytaj: Zmiany przepisów o doręczeniach mają mobilizować pozwanych do odbioru korespondencji>> 

 

Sąd Najwyższy nie ma wątpliwości 

Sędzia przypomina, że zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 20 października 2023 r. III CZP 24/23, datą doręczenia pisma nadanego przez portal informacyjny sądów jest dzień następujący po upływie 14 dni od dnia umieszczenia w nim pisma.  

Przypomnijmy, że Izba Cywilna Sądu Najwyższego badała czy zgodnie z art. 15zzs ze znaczkiem 9 ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych datą, w jakiej uznaje się pismo za doręczone, w przypadku braku zapoznania się przez odbiorcę z pismem umieszczonym w portalu informacyjnym, jest czternasty dzień od dnia umieszczenia pisma w portalu informacyjnym, czy też dzień następny?

Tamta sprawa dotyczyła przepisów antycovidowych, ale jak wskazuje sędzia Pietrzyk, aktualne brzmienie art. 131[1] par. 2 k.p.c. oraz art. 131[1a] par. 2 k.p.c. wzbudza również wątpliwości interpretacyjne.  I tak, zgodnie z pierwszym z nich: w przypadku doręczenia elektronicznego pismo uznaje się za doręczone w chwili wskazanej w elektronicznym potwierdzeniu odbioru korespondencji. W przypadku braku takiego potwierdzenia doręczenie elektroniczne uznaje się za skuteczne po upływie 14 dni od daty umieszczenia pisma w systemie teleinformatycznym. To samo wynika z art. 131[1a] par. 2. 

- Rozwiązanie przyjęte w tych przepisach jest zbliżone do nieobowiązującego już art. 15zzs(9) ust. 3 zdanie drugie ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – zaznacza sędzia. 

Zobacz w LEX: Doręczanie pism sądowych > >

 

14 dni, czy o jeden dzień dłużej?

Z kolei w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 czerwca 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie trybu i sposobu dokonywania doręczeń elektronicznych (Dz. U. poz. 1176) oraz w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości z dnia 12 marca 2024 r. w sprawie doręczania pism sądowych za pośrednictwem portalu informacyjnego w postępowaniu cywilnym przyjęto natomiast, że w przypadku nieodebrania pisma w terminie 14 dni od daty umieszczenia pisma na koncie – datą doręczenia jest data, w której upłynął 14-dniowy termin.

- Jest to sprzeczne z wykładnią przepisów przedstawioną przez Sąd Najwyższy w w/w uchwale oraz z art. 220 par. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe w zw. z par. 4 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 16 września 2021 r. w sprawie trybu i sposobu dokonywania doręczeń elektronicznych w postępowaniach upadłościowych (Dz. U. poz. 1954) - pisze sędzia i dodaje, że zgodnie z przytoczonymi przepisami "po doręczeniu pisma, a w przypadku nieodebrania pisma - po upływie 14 dni od daty umieszczenia pisma na koncie właściciela, do nadawcy pisma jest przekazywane automatycznie elektroniczne potwierdzenie doręczenia pisma". 

- Powyższa sytuacja doprowadziła do rozbieżności w praktyce sądowej przy ustalaniu terminu doręczenia przesyłek w postępowaniu cywilnym w przypadkach, gdy przesyłka nie została odebrana przez adresata w portalu informacyjnym. Cześć sądów uznaje datę wskazaną na elektronicznym potwierdzeniu odbioru jako wiążącą (jest to data zgodna z treścią rozporządzenia MS z dnia 12 marca 2024 r.), podczas gdy inne sądy przyjmują, że jest to data błędna, sprzeczna z ustawą, i same ustalają datę doręczenia zgodnie powołaną uchwałą Sądu Najwyższego. W konsekwencji pojawiły się także różnice w określaniu daty na elektronicznym potwierdzeniu odbioru generowanym przez portal informacyjny i Krajowy Rejestr Zadłużonych (KRZ) - KRZ data doręczenia to data o jeden dzień późniejsza niż w portalu informacyjnym - wskazuje sędzia Pietrzyk.

Czytaj w LEX: Doręczanie pism sądowych za pośrednictwem portalu informacyjnego sądu - aspekty praktyczne > >

 

Skutki? Różne daty prawomocvności orzeczeń

Zwraca uwagę też na konsekwencje. -  Skutkiem tego jest oznaczanie różnej daty prawomocności orzeczeń przez sądy i różne oznaczanie terminu końcowego na wnoszenie środków zaskarżenia. Co więcej przyjęcie, że w przypadku nieodebrania pisma przesłanego za pośrednictwem portalu informacyjnego w terminie 14 dni od daty umieszczenia pisma na koncie – datą doręczenia jest data, w której upłynął 14-dniowy termin, jest zgodne z zasadami ustalenia terminu doręczenia w przypadku nieodebranej przesyłki nadanej w sposób tradycyjny i podwójnie awizowanej (uchwała SN(7z) III CZP 10/71), natomiast jest niezgodne z treścią ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych - podsumowuje sędzia. 

Dodaje, że taki stan prawny powoduje brak przewidywalności co do skutków prawnych - to jest momentu doręczenia pism. - Strony postępowania nie mogą w sposób jednoznaczny określić terminu, do którego mogą realizować swoje uprawnienia - wskazuje.

Zobacz również w LEX: Doręczanie pism sądowych za pośrednictwem portalu informacyjnego > >

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.