Kongres prawników - chcemy ratować sądy i poprawiać prawo

Spotykamy się po raz kolejny by wyrazić swój sprzeciw wobec destrukcji państwa prawa w Polsce, ale także by przedstawić program pozytywny, plan przywracania w przyszłości tych standardów oraz program naprawy wymiaru sprawiedliwości - to główny przekaz odbywającego się w sobotę w Poznaniu II Kongresu Prawników Polskich.

Jak podkreślają organizatorzy - Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia", Krajowa Rada Radców Prawnych i Naczelna Rada Adwokacka - Kongres ma być miejscem debaty o obronie państwa prawa, niezależności sądów i niezawisłości sędziowskiej, proobywatelskich zmianach w procedurach sądowych,o ułatwianiu dostępu obywatela do wymiaru sprawiedliwości a także walki z mową nienawiści. - Nasz Kongres jest przykładem na to, że polscy prawnicy,  pomimo różnych perspektyw, potrafią ze sobą konstruktywnie dyskutować i współpracować dla dobra kraju - mówił prezes "Iustitii" sędzia Krystian Markiewicz. - Chcemy razem pokazać, że polscy prawnicy zawsze stoją po stronie obywateli, Konstytucji i praworządności. Pokażemy nie tylko jedność środowisk, ale nade wszystko nasz intelektualny potencjał - wtórował mu Maciej Bobrowicz, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych. A szef adwokatury Jacek Trela dodał, że chodzi o szukanie dobrych rozwiązań, które będą gwarantowały obywatelom ochronę prawną i właściwy dostęp do wymiaru sprawiedliwości.

Na zdjęciu prezesi trzech organizacji podczas otwarcia Kongresu.

Czytaj: 
Prezes Iustitii: Polskie sądy potrzebują oddzielenia od polityków>>
Prezes NRA: Jesienią zaproponujemy zmiany w ustawach sądowych>>
Bobrowicz: Na mowę nienawiści zmiana przepisów nie wystarczy>>

Poznański Kongres jest kontynuacją działań głównych środowisk prawniczych zapoczątkowanych na pierwszym Kongresie, który odbył się 20 maja 2017 r. w Katowicach.  Po jego zakończeniu powołano społeczną komisję, która miała pracować nad propozycjami zmian w różnych obszarach wymiaru sprawiedliwości. Zaangażowani w te prace prawnicy przyjechali teraz do Poznania, by podsumować dotychczasowe prace i przedyskutować obecne wyzwania.

Partnerem Kongresu jest Wolters Kluwer Polska.

Potrzebny protest i własne propozycje

Otwierając Kongres Jacek Trela postawił pytanie, czy niepokój wobec zmian przygotowywanych przez władze polityczne dwa lata temu podczas katowickiego kongresu przyniósł efekt. Przyznał, że mimo protestów zaplanowane przez polityków zmiany zostały wprowadzone. Ale stwierdził, że powstał w tym czasie w Polsce silny obywatelski ruch opory przed tymi zmianami. - To jest wielka wartość, która przyniesie żniwo, gdy będzie możliwe w naszym kraju przywracanie konstytucyjnych zasad - podkreślił.
W tym kontekście Maciej Bobrowicz mówił wartości, jaką jest odwaga, zarówno wśród prawników jak i wszystkich obywateli. I zachęcał prawników do walki o wartości ważne w demokracji i państwie prawa.
Z kolei Krystian Markiewicz wskazywał na konieczność jednoczenia społeczeństwa wokół wartości, jaką jest państwa prawa. - Nie ma alternatywy, będzie państwo prawa, albo będziemy mieli w Polsce prawny chaos - stwierdził.

Ważny głos prawników w obronie demokracji

Prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak stwierdził, że liczna obecność prawników z całego kraju na poznańskim kongresie pokazuje powagę sytuacji. Mówił o ataku rządzących polityków na Konstytucję i konstytucyjne instytucje, ale przyznał, że ten arak ma wsparcie, a przynajmniej akceptację znacznej części społeczeństwa. Jak oceniał, to w dużym stopniu efekt dezinformacji i manipulacji ze strony części polityków i mediów. Apelował do prawników o przeciwstawianie się tym manipulacjom, ale też o uświadamianie społeczeństwu, na czym te  manipulacje polegają, edukowanie w tym zakresie, by skutki tych manipulacji ograniczać. 

Do tego wątku debaty nawiązała I prezes Sądu Najwyższego prof. Małgorzata Gersdorf, która stwierdziła, że prawo nie jest bezbronne jeśli bronią go obywatele. W tym kontekście wyrażała wdzięczność organizatorom i uczestnikom obywatelskich przeciwko zmianom ustrojowym, a szczególnie przeciwko tym, które ograniczają niezależność wymiaru sprawiedliwości. Mówiła też o wdzięczności i podziwie dla sędziów, którzy wypowiadają się publicznie przeciwko psuciu demokracji i sądownictwa, a krytycznie wyrażała się o nękaniu ich przez rzeczników dyscyplinarnych.

Czytaj: Prof. Gersdorf: Prawnicy i wszyscy obywatele muszą bronić niezależności sądów >>
 

O potrzebie integrowania się środowisk prawniczych i innych grup obywatelskich w proteście wobec zmian ograniczających standardy państwa prawnego mówił też rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar. Dziękował samorządom i stowarzyszeniom prawniczym, ale też poszczególnym osobom za aktywność w tym zakresie, ale zachęcał też do myślenia i działania pozytywnego, do przygotowywania się do naprawy ustroju i wymiaru sprawiedliwości, gdy to będzie możliwe. Ale zastrzegał, że to nie może być tylko walka o powrót od stanu poprzedniego. - Potrzebna jest praca nad taką reformą sądów, by były one bardziej sprawiedliwe, sprawniejsze i bardziej przyjazne dla obywateli - podkreślał.

Społeczna komisja proponuje zmiany w prawie

O pozytywnym aspekcie debaty na Kongresie, mającym na celu budowę w przyszłości lepszego wymiaru sprawiedliwości, mówił prof. Wojciech Popiołek z Uniwersytetu Śląskiego, przewodniczący Społecznej Komisji Kodyfikacyjnej powołanej po I Kongresie Prawników Polskich.
Jak poinformował, Komisja przygotowała szereg propozycji legislacyjnych Więcej>>, ale zastrzegł, że nie są to regularne projekty tylko założenia, bo do stworzenia projektów ustaw trzeba więcej czasu i większy zespołów ekspertów. Powiedział też, że Komisja uznała, że nie będzie na bieżąco reagować na "barbarzyństwo legislacyjne, z którym obecnie do czynienia, bo to nie ma sensu". Mówił natomiast o potrzebie wychodzenia do przodu, stworzenia podstaw do zmian w regulacjach dotyczących wymiaru sprawiedliwości, gdy to będzie możliwe.
Przechodząc do konkretów poinformował, że propozycje Komisji koncentrują się głównie na zagadnieniach proceduralnych, a mniej na prawie materialnym. Jak przekonywał, właśnie procedury i organizacja sądów mają zasadnicze znaczenie dla jakości pracy i sprawności sądów.
W tym kontekście mówił o proponowanych przez Komisję zmianach w organizacji sądów - m.in. powołanie sędziów handlowych - o nowym modelu nadzoru nad sądami - Krajowa Rada Sądownictwa zamiast ministra sprawiedliwości - nowym statusie sędziego - jednolity urząd sędziego sądu powszechnego - a także o proponowanych zmianach w kognicji sądowej.

Więcej: Ma być sprawniej, szybciej, łatwiej dla obywateli - prawnicy przedstawiają swoje propozycje >>