Patrycja Rojek-Socha: Co w tym roku jest tematem przewodnim Dnia Edukacji Prawnej?
Marta Kożuchowska-Warywoda: Hasłem i motywem przewodnim Dnia Edukacji Prawnej jest „Sprawczy obywatel”. W tym roku chcemy nasze webinarowe zajęcia skierować do młodzieży, która staje się samodzielna. Pierwszym tematem będzie: Umowa o pracę, co musze wiedzieć, drugim Młody konsumencie poznaj swoje prawa. Skąd pomysły? Jakiś czas temu skierowaliśmy do szkół współpracujących z nami ankietę z pytaniem co interesuje młodzież jeśli chodzi o przepisy prawa i o czym chcieliby - od nas prawników/edukatorów usłyszeć. Najczęściej wskazywano regulacje dotyczące umów o pracę. Drugi temat wiąże się z tym, że młodzi ludzie co raz częściej zawierają w internecie różnego rodzaju umowy, np. kupna-sprzedaży, są odbiorcami przeróżnych usług. W takich sytuacjach znajdują się w pozycji konsumenta i właśnie dlatego powinni znać swoje prawa, to jak mają z nich korzystać, w jakim zakresie są chronieni, tym bardziej, że druga strona jest zazwyczaj w tym układzie silniejsza.
Można powiedzieć, że już jak co roku wraca też temat hejtu.
To, że nadal edukacja w tym zakresie jest nieustannie potrzebna, jest oczywiście smutną informacją. Jak przygotowaliśmy się do tegorocznego Dnia Edukacji Prawnej nie przypuszczaliśmy, że sprawa hejtu i przemocy rówieśniczej znowu nabierze tak poważnego wydźwięku i tak poważnej wagi. Tak naprawdę będziemy mówić także o zachowaniach przemocowych. I to niestety w bardzo przykry sposób wiąże się z zabójstwem 16-letniego chłopca w Zamościu. Wydarzenia z ostatnich dni, m.in. śmiertelne pobicie 16-latka w Zamościu czy znęcanie się grupy nastolatków z Pruszkowa nad rówieśnikiem pokazują, że to jest problem, który nie ma końca. Dlatego chcemy młodzież cały czas uwrażliwiać, że nie można być obojętnym na tego rodzaju zachowania. Pokazywać im jak sobie z tym radzić, jakie są konsekwencje. Chcemy też trafić do zdecydowanie młodszych odbiorców, bo problem hejtu zaczyna się na wczesny etapie, stąd pomysł aby ten problem zilustrować przykładami z lektury Harry Pottera, który jest jedną z ulubionych lektur młodych ludzi. Profesor Ewa Łętowska podjęła się tego tematu wspólnie z nauczycielem Michałem Szwestką. Ten trzeci webinar jest skierowany dla młodzieży w wieku od 10 do 14 lat.
Program Dnia Edukacji Prawnej>>
Sprawczy obywatel to jaki obywatel?
Świadomy obywatel, który zna swoje prawa, który jeśli ma problem także prawny to wie gdzie znaleźć potrzebne informacje, gdzie szukać pomocy i co najważniejsze nie boi się o nią zwrócić.
W polskim społeczeństwie sprawczy obywatele przeważają, czy mamy z tym nadal problem?
Patrząc na młodych ludzi mam wrażenie i poczucie, że są oni bardzo świadomi, że potrafią walczyć o swoje prawa, że coraz lepiej radzą sobie w relacjach na styku obywatela i przepisów prawa. Wiedzą gdzie szukać informacji, biegle posługują się internetem, gdzie mogą znaleźć wiele przydatnych informacji. Mam nadzieję, że ta edukacja w szkołach, edukacja od najmłodszych lat - bo to jest ogromnie istotne - spowoduje, że w przyszłości będą sobie jeszcze lepiej radzić i skuteczniej zabezpieczać swoje prawa. Zresztą co warto podkreślić, webinary to tylko część naszej działalności edukacyjnej. Nie ma już pandemii więc sędziowie organizują w szkołach zajęcia z dziećmi i młodzieżą dotyczącą różnych obszarów prawa, co też będziemy relacjonować w mediach społecznościowych. Tych spotkań będzie dużo, będą symulowane rozprawy i będą też organizowane wizyty młodzieży w sądach.
Pani Sędzio, wracając do hejtu? Jak się uporać z tym zjawiskiem? Jest na to sposób?
Tego sposobu trzeba cały czas szukać edukując. To co się dzieje w naszym społeczeństwie pokazuje, że jest bardzo dużo zachowań przemocowych, zwłaszcza w internecie. Być może dlatego, że ten internet daje złudne poczucie bezkarności. Młodzi ludzie umieszczają różnego rodzaju informacje, filmiki, memy nie zdając sobie sprawy z konsekwencji, z tego jak bardzo może to dotknąć ich rówieśników. Co więcej ci, których to dotyczy, biorą to mocno do siebie, bo komentarze, wirtualne rzeczywistość jest dla nich ogromnie ważna. Nie można więc tego bagatelizować, trzeba ich uwrażliwiać na fakt, że każdy post, filmik, komentarz może kogoś skrzywdzić. Ważne jest, aby młodzi ludzie nie akceptowali hejtu i zachowań przemocowych w swoim środowisku, aby potrafili sprawcy zwrócić uwagę, że jego zachowanie może krzywdzić innych. mówić o ich prawa i podkreślać wagę solidarności i tego by nie akceptowali tego typu zachowań w internecie.
Młodzież chętnie się prawnie edukuje?
Ja przede wszystkim widzę ogromną aktywność nauczycieli i pedagogów, którzy szukają takich zajęć. Myślę, że to dużo zależy od szkoły, od tego czy jest otwarta na dodatkowe zajęcia, czy chce się angażować w takie akcje i, czy zależy jej na edukowaniu uczniów. Zainteresowanie jest duże.
To ja jeszcze dopytam, jeśli przepisy nam się zmieniają to pomaga, czy utrudnia sprawczość obywateli?
Powiem tak. Ciągłe zmiany przepisów są utrudnieniem nie tylko dla obywateli ale też sędziów i innych prawników. W tym gąszczu zmian trudno się odnaleźć. Sędziowie przestali już korzystać z drukowanych Kodeksów tylko sięgają po LEX-a bo nowelizacja "goni" nowelizację, a często przepisy nowelizowane są "przy okazji". I tak mamy chaos jeśli chodzi o funkcjonowanie naszego systemu prawnego, który jest nieustannie pogłębiany przez kolejne zmiany.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
