O projekcie nowelizacji Prawa o adwokaturze pisaliśmy w serwisie Prawo.pl kilka dni temu. Na "stole" jest też inny projekt Naczelnej Rady Adwokackiej, zakładający, że pomoc prawna miałaby być świadczona tylko przez adwokatów, radców prawnych, prawników zagranicznych i zawody uprawnione do tego na podstawie ustaw. Samo Ministerstwo Sprawiedliwości poinformowało nas, że nadal weryfikuje zagadnienia związane z funkcjonowaniem tzw. kancelarii odszkodowawczych, szczególnie "pod kątem potrzeby zwiększenia ochrony konsumentów w razie wyrządzenia szkody przy wykonywaniu czynności doradztwa odszkodowawczego, a także potencjalnego obowiązku ubezpieczenia takiej działalności od odpowiedzialności cywilnej". - W ramach prowadzonych prac eksperci resortu konsultują się z innymi instytucjami, w szczególności z rzecznikiem finansowym oraz Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, by stworzyć spójne regulacje. Ponieważ działalność kancelarii odszkodowawczych wiąże się z kwestiami funkcjonowania przedsiębiorców, to rozstrzygnięcia pozostają też w zakresie właściwości działań prowadzonych przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Gdy propozycje będą gotowe, informacje o nich i kolejnych krokach zostaną podane publicznie - dodało.
Czytaj: Adwokaci chcą, by ich ustawa pomogła w batalii z kancelariami odszkodowawczymi>>
Prezes Rosati: Prawo o adwokaturze ma precyzować, kto świadczy pomoc prawną>>
Produkcja prawa wyhamowała, ale legislacyjnych absurdów nie brakuje>>
Co w propozycjach adwokatury?
Najnowsza propozycja NRA obejmuje m.in. zmianę w art. 4 Prawa o adwokaturze, dotyczącym czynności zawodowych adwokata. Obecnie nie jest on zbyt rozbudowany. Wskazuje się w nim, że zawód adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami oraz, że adwokat ma prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami. A także, że pomoc prawna świadczona jest osobom fizycznym, podmiotom gospodarczym oraz jednostkom organizacyjnym.
Adwokaci proponują przekonstruowanie i uzupełnienie tego artykułu. Zgodnie z propozycją zawód adwokata miałby polegać na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na:
- udzielaniu porad prawnych;
- sporządzaniu opinii prawnych;
- opracowywaniu projektów aktów prawnych, w tym aktów normatywnych;
- występowaniu w charakterze pełnomocnika lub obrońcy przed sądami, trybunałami i innymi organami władzy publicznej lub podmiotami działającymi w ich imieniu;
- sporządzaniu dokumentów prawnych i ich projektów, w tym umów, regulaminów i statutów.
Miałoby też zostać dopisane, że świadczeniem pomocy prawnej jest także pośrednictwo w: zawieraniu umów, których przedmiotem jest świadczenie pomocy prawnej; udzielaniu pełnomocnictwa do świadczenia pomocy prawnej, a także "działalność polegająca na zorganizowanym dochodzeniu roszczeń osób trzecich, w ich imieniu lub na ich rachunek, choćby roszczenie zostało przeniesione na podmiot prowadzący taką działalność w drodze przelewu".
Dodatkowo proponowane są też przepisy - ust. 4 i ust. 5 - zgodnie z którymi zawodowe wykonywanie wymienionych wcześniej czynności byłoby zastrzeżone wyłącznie dla podmiotów uprawnionych w rozumieniu ustawy - (w tym przypadku Prawa o adwokaturze), a zawarcie umowy o świadczenie pomocy prawnej za wynagrodzeniem z podmiotem nieuprawnionym miałoby skutkować jej nieważnością.
W uzasadnieniu wskazano, że ujęcie czynności w obowiązującym brzmieniu ustawy jest zbyt lakoniczne i ogólnikowe, a zaproponowane ustępy 4 i 5 mają za zadanie chronić adwokatów, "jako jedynych uprawnionych do zawodowego wykonywania czynności będących świadczeniem pomocy prawnej, wymienionych w ust. 1, na mocy Prawa o adwokaturze". - Ochronę tę wzmacnia wyłączenie ważności umów o odpłatne świadczenie pomocy prawnej, zawieranych z podmiotami nieuprawnionymi do świadczenia tej pomocy - czytamy.
Czytaj: Pomoc prawna tylko od adwokatów i radców? Koncepcja jeszcze w tym roku>>
Droga do monopolu adwokacko-radcowskiego?
Albert Demidowski, prezes Zarządu Polskiej Izby Doradców i Pośredników Odszkodowawczych ocenia, że propozycje zmian w Prawie o adwokaturze to powielenie postulatów zawartych w projekcie ustawy o szczególnych zasadach świadczenia pomocy prawnej za wynagrodzeniem, stanowiącego przedmiot petycji Naczelnej Rady Adwokackiej z 2022 r., która - jak przypomina - nadal jest procedowana w toku prac senackiej Komisji Petycji. - Sama petycja i zgłaszane propozycje rozwiązań legislacyjnych były też przedmiotem obrad sejmowej Komisji Petycji poprzedniej kadencji. Wówczas, w wyniku opinii Biura Analiz Sejmowych, zawierającej zastrzeżenia co do zgodności z Konstytucją proponowanych przez adwokaturę rozwiązań, petycja została odrzucona na pierwszym posiedzeniu komisji - mówi.
Dodaje, że uwzględnienie postulatów NRA spowodowałoby wprowadzenie monopolu adwokacko-radcowskiego w zakresie udzielania pomocy prawnej. - Wnioskodawcy nie ukrywają, że celem wprowadzenia regulacji jest wyeliminowanie z rynku podmiotów świadczących pomoc na rzecz konsumentów. Propozycje zmian dotkną zatem przede wszystkim tę grupę społeczną, która spotyka się z nadużyciami po stronie podmiotów rynku finansowego i ma problem choćby z wyegzekwowaniem należnych im świadczeń od ubezpieczyciela lub będących w sporze z bankiem, który wykorzystując swoją dominującą pozycję, doprowadził do podpisania umowy zawierającej klauzule niedozwolone - zaznacza.
Ingerencja w swobodę działalności gospodarczej?
Prezes wskazuje, że proponowane przez NRA rozszerzenie definicji świadczenia pomocy prawnej o takie zagadnienia jak: pośrednictwo w zawieraniu umowy czy udzielanie pełnomocnictwa, zrównuje podejmowanie czynności faktycznych (pośrednictwa) ze świadczeniem pomocy prawnej. - Takie rozwiązanie uderzałoby w bardzo różne podmioty prowadzące aktualnie działalność gospodarczą. Dodać należy, że proponowane zmiany idą jeszcze dalej. Oznaczać one będą m.in. wprowadzenie zakazu cesji wierzytelności, co mocno uderzy w konsumentów poszukujących ochrony. Znaczna ich część zostanie całkowicie pozbawiona pomocy, ponieważ nie będą mieli wystarczających środków finansowych na skorzystanie z pomocy adwokackiej - mówi.
Krytycznie ocenia także sankcję w postaci nieważności umowy zawartej z podmiotem nieuprawnionym. - Takie rozwiązanie stanowi bardzo głęboką ingerencję w swobodę zawierania umów. Przepisy kodeksu cywilnego przewidują nieważność umowy jedynie w jaskrawych przypadkach sprzeczności czynności z ustawą lub z zasadami współżycia społecznego. Zrealizowanie postulatu NRA to kolejny przejaw prób ingerencji w swobodę działalności gospodarczej, a faktycznym jej skutkiem byłoby odebranie konsumentowi prawa do wyboru pełnomocnika. Dodatkowo, tysiące osób mogłyby zostać pozbawionych fachowego wsparcia w toku trwających postępowań przed ubezpieczycielami, czy też reklamujących usługi świadczone przez banki - podsumowuje Demidowski.
Cena promocyjna: 94.06 zł
|Cena regularna: 99 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 74.26 zł
Radcy też pracują nad zmianami
Prof. Rafał Stankiewicz, kierownik Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych, przyznaje, że i samorząd radcowski ma propozycje zmian w ustawie o radcach prawnych. - Oba projekty różnią się od siebie zasadniczo. Radcowie prawni proponują w tej chwili wyłącznie niewielkie zmiany rozwiązujące najważniejsze potrzeby związane ze stosowaniem ustawy, jak np. status aplikanta po zdanym egzaminie radcowskim, ale przed złożeniem ślubowania, zagadnieniem ochrony danych osobowych, kwestiami ubezpieczenia radców prawnych, zaostrzenia odpowiedzialności za nieuprawnione posługiwanie się tytułem zawodowym radcy prawnego, kwestiami procedowania organów samorządu zawodowego. Jednocześnie prowadzą szeroko zakrojone i zaawansowane prace nad przygotowaniem projektu nowej ustawy o radcach prawnych, które zakończą się zapewne jesienią - zapowiada.
Dodaje równocześnie, że adwokatura proponuje bardzo szeroki projekt nowelizacji, który - w jego ocenie - zawiera szereg propozycji wpływających również w zasadniczy sposób na wykonywanie zawodu radcy prawnego. - Dotyczy to chociażby zaproponowanej przez adwokaturę definicji świadczenia pomocy prawnej, nad którą pracuje również samorząd radcowski. Regulacja tej instytucji w obu ustawach powinna pozostawać zbieżna. Jesteśmy jak zawsze otwarci na dyskusję w tym zakresie. Podobnie jak adwokatura, dostrzegamy również problem funkcjonowania na rynku pomocy prawnej różnego rodzaju podmiotów nieuprawnionych, w szczególności firm odszkodowawczych. Ich funkcjonowanie jest możliwe przez niespójność regulacji, którą zmiany w obu ustawach powinny jednocześnie uregulować. Jesteśmy gotowi na współpracę z adwokaturą - zapewnia profesor.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
