Zwolnienia podatkowe pomogą nabyć pierwsze mieszkanie

W związku z wprowadzeniem nowego programu pomocowego dla młodych ludzi, który ułatwić ma zakup przez nich pierwszego mieszkania wprowadzono w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych dwa zwolnienia, które dopełniają treść programu Mieszkanie dla Młodych.

Wprowadziła je ustawa z 27 września 2013 r. o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi (Dz. U. z 2013 r. poz. 1304) – dalej u.p.n.m.

Pierwsze z nowych zwolnień obejmuje kwoty finansowego wsparcia udzielanego na podstawie ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi (zob. art. 21 ust. 1 pkt 138 u.p.d.o.f.). Przez finansowe wsparcie udzielane na podstawie tej ustawy rozumieć należy wsparcie, o którym mowa w rozdziale 2 u.p.n.m. (rozdział ten jest zatytułowany „Finansowe wsparcie"), a więc nie tylko dofinansowanie wkładu własnego (dofinansowanie takie może zostać udzielone nabywcy w związku z nabyciem nowo wybudowanego mieszkania od osoby, która wybudowała mieszkanie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, i zaciągnięciem na ten cel kredytu w instytucji kredytującej – zob. art. 3 u.p.n.m.; przez mieszkanie rozumie się lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny – zob. art. 2 pkt 5 u.p.n.m.), ale również dodatkowe finansowe wsparcie udzielane w formie spłaty części kredytu (takie wsparcie może zostać przyznane nabywcy z tytułu urodzenia trzeciego lub kolejnego dziecka lub przysposobienia dziecka będącego trzecim lub kolejnym dzieckiem, jeżeli spełnione są warunki określone przepisami art. 9 u.p.n.m.). A zatem uprawniony nabywca ze zwolnienia może skorzystać dwukrotnie – po raz pierwszy otrzymując finansowe wsparcie, o którym mowa w art. 3 u.p.n.m., a po raz drugi otrzymując dodatkowe finansowe wsparcie, o którym mowa w art. 9 u.p.n.m.

Drugie z nowych zwolnień obejmuje kwoty zwrotu wydatków, o których mowa w art. 20 ust. 1 u.p.n.m. (zob. art. 21 ust. 1 pkt 139 u.p.d.o.f.), a więc zwrot części wydatków na zakup materiałów budowlanych (przepisy art. 20 i n. u.p.n.m. zastąpią obecnie obowiązującą ustawę z 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (Dz. U. Nr 177, poz. 1468 z późn. zm.) – dalej u.z.b.m.). Przepis określający to zwolnienie dodany został 23 listopada 2013 r., lecz w praktyce zwolnienie to obowiązywać będzie dopiero od 1 stycznia 2014 r. O zwrot części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych na podstawie art. 20 ust. 1 u.p.n.m. uprawnione osoby fizyczne będą bowiem mogły wnioskować dopiero w przypadku poniesienia takich wydatków po 1 stycznia 2014 r.

Ze zwolnienia tego nie będą mogły korzystać osoby, które uprzednio skorzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 138 u.p.d.o.f. Spowodowane jest to tym, że o zwrot na podstawie przepisów art. 20 i n. u.p.n.m. wnioskować mogą jedynie osoby fizyczne, które do dnia złożenia wniosku o zwrot wydatków nie były m.in. właścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego (zob. art. 20 ust. 1 pkt 5 lit. a u.p.n.m.). Wyłącza to możliwość wnioskowania o zwrot na podstawie przepisów art. 20 i n. u.p.n.m. przez osoby, które uprzednio skorzystały z finansowego wsparcia na podstawie przepisów rozdziału 2 u.p.n.m. (wsparcie to przyznawane jest bowiem w związku z nabyciem własności lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego).

Nowe zwolnienia przysługują bezwarunkowo. A zatem każdemu przypadkowi otrzymania – odpowiednio – finansowego wsparcia oraz zwrotu wydatków na podstawie przepisów ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi towarzyszy brak opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (w szczególności nie jest konieczne kierowanie jakichkolwiek wniosków o zwolnienie do organów podatkowych). Konsekwencją istnienia wskazanych zwolnień jest także brak informacji PIT-8C sporządzanych osobom fizycznym otrzymującym kwoty, o których mowa (obowiązek sporządzania informacji PIT-8C nie istnieje w przypadku przychodów z innych źródeł wymienionych w art. 21 u.p.d.o.f. – zob. art. 42a u.p.d.o.f.), oraz brak obowiązku wykazywania tych kwot w zeznaniach PIT (co oznacza również, że otrzymanie kwot, o których mowa, nie może spowodować przekroczenia progu podatkowego).

Zauważyć warto, że oprócz dodania wymienionych zwolnień ustawa o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi uchyli z 1 stycznia 2014 r. art. 21 ust. 1 pkt 123 u.p.d.o.f., tj. zwolnienie obejmujące zwroty otrzymane na podstawie ustawy o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym. Związane jest to z uchyleniem tej ustawy z 1 stycznia 2014 r. (zob. art. 39 w zw. z art. 38 u.p.n.m.).

Należy jednak zauważyć, że na mocy przepisów przejściowych osoby fizyczne ponoszące wydatki związane z budownictwem mieszkaniowym będą mogły występować o zwrot na zasadach określonych przepisami ustawy o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym aż do końca 2018 r. (zob. art. 32 u.p.n.m.). Nie oznacza to, że otrzymywane na tej podstawie kwoty zwrotu będą od 1 stycznia 2014 r. opodatkowane. Jak bowiem wynika z art. 33 u.p.n.m., uchylony art. 21 ust. 1 pkt 123 u.p.d.o.f. będzie się stosować również do otrzymanych po 31 grudnia 2013 r. kwot zwrotu.

Komentarz pochodzi z publikacji Vademecum Głównego Księgowego