Uchwalone 15 grudnia 2016 r. zmiany w ustawie o rachunkowości dostosowują polskie prawo do przepisów unijnych. Nowelizacja wprowadza obowiązek ujawniania przez niektóre duże jednostki oraz grupy kapitałowe w sprawozdaniu z działalności (w formie oświadczenia) lub w odrębnym sprawozdaniu ważnych informacji niefinansowych dotyczących kwestii: środowiskowych; spraw społecznych i pracowniczych; poszanowania praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji i łapownictwu. Sprawozdanie będzie musiało zawierać też krótki opis modelu biznesowego jednostki, opis polityki prowadzonej w danym zakresie, jej rezultatów oraz ryzyk i sposobu zarządzania ryzykami w kwestiach niefinansowych, a także przedstawienie niefinansowych kluczowych wskaźników efektywności związanych z daną działalnością.
Kogo dotyczy nowy obowiązek sprawozdawczy
Nowy obowiązek sprawozdawczy obejmuje banki, zakłady ubezpieczeń, emitentów papierów wartościowych, krajowe instytucje płatnicze, czy instytucje pieniądza elektronicznego, które są spółkami kapitałowymi, spółkami komandytowo-akcyjnymi lub takimi spółkami jawnymi lub komandytowymi, których wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe lub spółki komandytowo-akcyjne bądź spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej. Obowiązek ten dotyczy spółek, które w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym, przekroczyły średnioroczne zatrudnienie 500 osób oraz sumę aktywów bilansu powyżej 85 mln zł lub przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów 170 mln zł.
Obowiązkiem objęte też są ww. jednostki organizacyjne, sporządzające – jako jednostki dominujące – skonsolidowane sprawozdania finansowe, jeżeli grupa kapitałowa w poprzedzającym oraz bieżącym roku obrotowym przekroczyła:
- po dokonaniu wyłączeń konsolidacyjnych średnioroczne zatrudnienie powyżej 500 osób oraz sumę aktywów bilansu na koniec roku obrotowego powyżej 85 mln zł lub przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów powyżej 170 mln zł;
- przed dokonaniem wyłączeń konsolidacyjnych wymienione limity kwot sumy aktywów bilansu oraz przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów zwiększone o 20 proc. (tj. odpowiednio do 102 mln zł i do 204 mln zł).
Spółkom nie zostały narzucone zasady raportowania (unijna dyrektywa zostawia tu spółkom pełną swobodę wyboru), dlatego mogą stosować wybrane przez siebie standardy. Spółki mają obowiązek zastosowania zasady „stosuj lub wyjaśnij" – tj. w przypadku, gdy dana jednostka nie prowadzi polityki w zakresie jednej lub kilku wymienionych kwestii ma obowiązek ujawnić ten fakt wraz z podaniem przyczyn.
Mniejsze obciążenia administracyjne w rachunkowości
Poza zmianami związanymi z implementacją dyrektywy UE ustawa wprowadziła dodatkowe rozwiązania zmniejszające obciążenia administracyjne w rachunkowości dla jednostek, w tym m.in. umożliwienie przenoszenia treści dowodów księgowych na informatyczne nośniki danych w dowolnym momencie, wprowadzenie odrębnego, uproszczonego sprawozdania finansowego dla organizacji pozarządowych, uwzględniającego specyfikę tych jednostek.
