Ministerstwo Finansów przygotowało projekt zmian w ustawie o VAT. Projekt przewiduje zmiany stawek VAT:

  • objęcie zerową stawką VAT statków ratowniczych i łodzi ratunkowych, które są wykorzystywane na morzu, a nie są statkami i łodziami pełnomorskimi,
  • utrzymanie 8 proc. VAT dla wyrobów medycznych dopuszczonych do obrotu na podstawie poprzednio obowiązującej ustawy o wyrobach medycznych,
  • likwidację obniżonej stawki VAT dla tzw. żywych koniowatych (konie, osły, muły i osłomuły, żywe - CN 0101),
  • objęcie podstawową stawką VAT dostawy wyrobów z konopi siewnej (Cannabis sativa) – do palenia lub do wdychania bez spalania,
  • doprecyzowanie brzmienia poz. 10 załącznika nr 3 do ustawy o VAT – Nawozy i środki ochrony roślin - potrzeba doprecyzowania wynika z wątpliwości co do zakresu rozumienia pojęć nawozu, środka ochrony roślin oraz paszy, w związku z brakiem odwołania wprost w przepisie ustawy o VAT do definicji tych produktów, co ma swoje konsekwencje również w orzecznictwie krajowym,
  • obniżenie stawki VAT na dostawy kubeczków menstruacyjnych z 23 proc. do 5 proc.

 

Wzrośnie stawka na wyroby z konopi, ale nie medyczne

Zgodnie z projektem, z 8 proc. do 23 proc. wzrośnie stawka VAT na wyroby z konopi siewnej. Celem podwyżki jest zmniejszenia spożycia tych produktów, co wynika z realizacji zadań związanych ze zdrowiem publicznym.

- Podstawową stawką VAT objęta będzie dostawa produktów z konopi przeznaczonych do palenia albo waporyzacji, a więc wyrobów odpowiadających wyrobom tytoniowym (np. papierosom) czy też wyrobom nowatorskim, objętych już podatkiem akcyzowym (wyroby tytoniowe) lub takich, które będą nim dopiero objęte. Podwyższenie stawki VAT do 23 proc nie dotyczy natomiast dostawy konopi siewnej wykorzystywanej w celach medycznych. Oznacza to, że dostawa wyrobów określanych jako „marihuana medyczna”, czyli wykorzystywanych wyłącznie w celach medycznych, będzie nadal opodatkowana stawką obniżoną w wysokości 8 proc. - wyjaśnia Ministerstwo Finansów.

Projekt zakłada też objęcie 0 proc. stawką VAT dostawy statków ratowniczych i łodzi ratunkowych, które są wykorzystywane na morzu, a nie są statkami i łodziami pełnomorskimi. Obecnie zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o VAT stawkę 0 proc. stosuje się do dostawy wykorzystywanych na morzu statków ratowniczych morskich (CN ex 8905 90 10) i łodzi ratunkowych (CN ex 8906 90 10). Przepis ten ogranicza możliwość stosowania stawki 0 proc. do dostawy pełnomorskich statków i łodzi ratunkowych i nie obejmuje statków ratowniczych i łodzi ratunkowych, które są wykorzystywane na morzu, a nie są statkami i łodziami pełnomorskimi. W konsekwencji dostawa takich statków jest opodatkowana stawką 23 proc.

MF chce też doprecyzować, że stawka VAT na nawozy, środki ochrony roślin i pasze wynosi 8 proc., poprzez odwołanie do definicji tych produktów w określonych przepisach branżowych. Projekt zakłada skreślenie poz. 10 załącznika nr 3 do ustawy o VAT oraz wprowadzenie poz. 10a (dotyczącej nawozów), poz. 10b (dotyczącej środków ochrony roślin) oraz poz. 10c (dotyczącej pasz).  Obecnie przepisy VAT nie precyzują co należy rozumieć pod tymi pojęciami, co powoduje wątpliwości interpretacyjne co do stawki. 

Projekt zakłada też obniżenie stawki VAT na dostawę kubeczków menstruacyjnych z 23 proc. do 5 proc. Obecnie ich dostawa jest opodatkowana stawką 23 proc., natomiast dostawa pozostałych produktów higienicznych dla kobiet, tj. podpasek higienicznych, tamponów klasyfikowanych w CN 9619 00 - stawką 5 proc. na podstawie poz. 21 załącznika nr 10 do ustawy o VAT.

Przedłużenie mechanizmu odwrotnego obciążenia na gaz i energię 

Projekt zakłada też przedłużenie funkcjonowania mechanizmu odwrotnego obciążenia podatkiem w odniesieniu do gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych.

Rozwiązanie oparte jest o art. 199a ust. 1 lit. a oraz e dyrektywy VAT, który wśród transakcji, dla których możliwe jest stosowanie odwrotnego obciążenia (reverse charge), wymienia przeniesienie pozwoleń na emisję gazów cieplarnianych oraz dostawy gazu i energii elektrycznej na rzecz podatnika-pośrednika. Mechanizm ten polega na przeniesieniu obowiązku rozliczenia podatku VAT ze sprzedawcy na nabywcę i dotyczy rozliczeń pomiędzy czynnymi podatnikami VAT, gdy dostawa towarów lub świadczenie usług nie są objęte zwolnieniem z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT.

Dyrektywa VAT daje możliwość zastosowania tego rozwiązania do 31 grudnia 2026 r. Stosują je m.in. Austria, Czechy, Dania, Niemcy, Włochy, Portugalia, Rumunia, Słowenia. W Polsce, gdyby nie przedłużenie, przestałoby obowiązywać po 28 lutego 2025 r. 

Kasy fiskalne bez wymogu integracji z terminalami

Inna zmiana zakłada zniesienie obowiązku integracji kas rejestrujących z terminalami płatniczymi na rzecz ustanowienia raportowania danych dotyczących transakcji płatniczych przez agentów rozliczeniowych.

- Wprowadzenie tego obowiązku (Polski Ład) zostało odroczone do końca 2024 r. Z uwagi na napływające sygnały z rynku o braku dostępności terminali płatniczych pozwalających na integrację z kasami rejestrującymi oraz fakt, że wprowadzony w okresie przejściowym obowiązek raportowania danych przez agentów rozliczeniowych spełnia założony cel uszczelniający, zasadne jest zaniechanie tego wymogu - wskazuje MF.

 

VAT. Komentarz 2024 [PRZEDSPRZEDAŻ] ebook
VAT. Komentarz 2024 [PRZEDSPRZEDAŻ] ebook

Adam Bartosiewicz, Ryszard Kubacki

Sprawdź  

Zmiany w akcyzie od samochodów

MF chce też wprowadzić zmiany w ustawie akcyzowej, m.in. możliwość zwrotu akcyzy od samochodów osobowych czasowo zarejestrowanych w kraju w celu ich wywozu za granicę.

- Prawo do zwrotu akcyzy będzie przysługiwało podmiotowi, w przypadku gdy samochód osobowy, od którego została zapłacona akcyza, został zarejestrowany czasowo w celu umożliwienia jego wywozu poza terytorium kraju. Aby otrzymać zwrot, podmiot będzie zobowiązany złożyć wniosek o zwrot właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w określonym terminie od dnia dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu tego samochodu osobowego wraz z dokumentami potwierdzającymi zapłatę akcyzy oraz wywóz pojazdu. Proponowana zmiana przyczyni się również do zmniejszenia liczby skarg wniesionych do sądów administracyjnych na decyzje odmawiające zwrotu akcyzy od samochodów czasowo zarejestrowanych w celu ich wywozu - uzasadnia resort.

Planowane jest też wprowadzenie zwolnienia od akcyzy dla samochodów osobowych podlegających profesjonalnej rejestracji, o której mowa w ustawie – Prawo o ruchu drogowym, wykorzystywanych do celów badawczych lub prac rozwojowych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.