O ile na początku 2024 r. przedsiębiorcy mogli odetchnąć od nieustannych zmian w podatkach, to teraz okres spokoju już się kończy. W 2025 r. wchodzi w życie szereg istotnych reform, które mogą wymagać dużych zmian organizacyjnych, zebrania dodatkowych danych oraz w wielu przypadkach dostosowania systemów finansowo-księgowych. Co więcej, większość planowanych zmian poznamy dopiero po koniec tego roku, ponieważ nie zakończył się jeszcze proces legislacyjny. Część z nich to dopiero zapowiedzi.
Z początkiem 2025 r. mają zacząć obowiązywać m.in:
- JPK CIT - rozporządzenie w tej sprawie zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw (poz. 1314),
- zmiany w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych (nowa definicja budynku i budowli) - nowa wersja projektu ustawy na etapie konsultacji,
- globalny podatek wyrównawczy (Pillar 2) - projekt ustawy czeka na przyjęcie przez rząd,
- PIT kasowy - projekt skierowany do Sejmu,
- podwyżki akcyzy (m.in. na papierosy) - projekt ustawy czeka na przyjęcie przez rząd,
- projekt rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących - czeka na podpis ministra finansów,
- możliwe zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnej - zapowiedź MF, która nie ma kontynuacji,
- zwolnienie z VAT małych firm w całej UE - projekt przyjęty przez rząd,
- możliwe zmiany w składce zdrowotnej - zapowiedź rządu.
Czytaj w LEX: Obowiązkowe e-Doręczenia dla doradców podatkowych od 01.01.2025 r. >
Nieznany ostateczny kształt zmian
Mimo iż zmiany mają obowiązywać już od początku następnego roku, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, jaki będzie ich ostateczny kształt. Resort finansów wciąż poprawia projekty.
- Jeszcze kilka dni temu moja ocena działań rządu w obszarze podatków byłaby bardzo krytyczna. Teraz doceniam jednak zmianę stanowiska Ministerstwa Finansów w kwestii m.in. podatku od nieruchomości i fundacji rodzinnych. Projekt dotyczący podatku od nieruchomości został diametralnie poprawiony, co uspokoiło przedsiębiorców. Mamy też sygnały, że MF odchodzi od kontrowersyjnych zapowiedzi uszczelnienia od 2025 r. przepisów o fundacji rodzinnej i IP Box, które zostały bardzo negatywnie odebrane. Możliwe są natomiast zmiany w tym zakresie od 2026 r., ale poprzedzone analizami i konsultacjami. Z kolei zmiany dotyczące globalnego podatku wyrównawczego zostaną wymuszone przez przepisy międzynarodowe. Wdrożenie tego podatku może mieć negatywny wpływ na całą gospodarkę, nie tylko największe koncerny. Dlatego oczekujemy, że Ministerstwo Rozwoju zaproponuje nowe rozwiązania, które zastąpią ulgi inwestycyjne. Liczymy też na zmianę stanowiska w sprawie podwyżek akcyzy, które oceniamy bardzo krytycznie - mówi Przemysław Pruszyński, doradca podatkowy, dyrektor departamentu podatkowego Konfederacji Lewiatan.
Podobnie jak w poprzednich latach przepisy będą uchwalane w ostatniej chwili, przez co przedsiębiorcom zostanie bardzo mało czasu na ich wdrożenie. Nie będzie też zapowiadanego przez rząd 6-miesięcznego okresu vacatio legis w ustawach podatkowych. Przypomnijmy, że rząd zapowiadał zapewnienia 6-miesięcznego vacatio legis dla zmian w ustawach podatkowych i gospodarczych.
- Należy pamiętać, że konieczność wprowadzenia od 2025 r. zmian w podatku od nieruchomości wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego - z początkiem stycznia dotychczasowe przepisy przestaną obowiązywać. Z kolei wprowadzenie globalnego podatku wyrównawczego, to wymóg dyrektywy unijnej. To prawda, że przedsiębiorcom zostało bardzo mało czasu. Widzimy jednak, że rząd też miał go niewiele na przygotowanie zmian, ponieważ poprzednicy nie podjęli koniecznych działań w tym zakresie – mówi Przemysław Pruszyński.
JPK CIT - już wszystko pewne
Do najbardziej zaawansowanych zmian należy JPK CIT.
Jak wskazuje Michał Kwaśniewski, adwokat, partner w Quidea, publikacja rozporządzenia JPK_CIT w Dzienniku Ustaw zakończyła okres wątpliwości związanych z obowiązkiem przygotowania Jednolitego Pliku Kontrolnego dla podatku dochodowego od osób prawnych. Pierwszy termin na raportowanie przypadnie na koniec marca 2026 r. za 2025 rok. Nowy obowiązek obejmie najpierw podatkowe grupy kapitałowe (niezależnie od poziomu obrotów) oraz pozostałych podatników CIT, których obroty za 2025 r. przekroczą 50 mln euro. Obowiązek sprawozdawczy obejmie zarówno przejście z wyniku rachunkowego na podatkowy (struktura JPK_KR_PD), jak i ewidencję środków trwałych i WNiP (struktura JPK_ST_KR).
- Przygotowania można zacząć od oceny dostosowania systemów i procesów podatkowych do nowego obowiązku raportowania. Jeśli bowiem od początku 2025 r. księgowania nie będą zawierały odpowiednich znaczników, to żeby wygenerować JPK CIT w ustawowym terminie, trzeba będzie uzupełnić ewentualne braki do końca marca 2026 r. - mówi Michał Kwaśniewski.
Czytaj więcej w LEX: JPK_CIT od 1 stycznia 2025 r. - jak się przygotować? >
Mało czasu na zmiany w podatku od nieruchomości
Kolejna czekająca przedsiębiorców rewolucja dotyczy podatku od nieruchomości. Zmiany muszą wejść w życie z początkiem 2025 r., a Ministerstwo Finansów dopiero kilka dni temu przedstawiło kolejną wersję projektu. Mimo iż przedsiębiorcy przyjęli zmiany z zadowoleniem, to - jak zwraca uwagę Martin Wrbka, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego KPMG w Polsce - w praktyce mogą one prowadzić do wzrostu opodatkowania szeregu przedsiębiorstw. - Opodatkowane jak budowle mogą zostać wszystkie urządzenia, które wyglądają jak zbiornik. Mogą to być nie tylko np. zbiorniki LPG, zbiorniki na gaz techniczny, ale też zbiorniki, w których zachodzą różnego rodzaju procesy technologiczne. Dotychczas zdecydowana większość takich obiektów nie była opodatkowana - wskazuje.
- Dobra wiadomość jest taka, że pod pewnymi warunkami deklaracje za 2025 r. będzie można złożyć do końca marca 2025 r. (co oznacza dodatkowe dwa miesiące do standardowego terminu). Zawartość deklaracji za 2025 r. może się znacznie różnić od zeznania za poprzedni rok. Dlatego dobrze wykorzystać ten dodatkowy czas na odpowiednią inwentaryzację (audyt). Należy mieć na uwadze, że od 2025 r. część podatników może się liczyć z pewnym zwiększeniem deklarowanej podstawy opodatkowania, w szczególności w obszarze budowli - mówi Michał Kwaśniewski.
Czytaj w LEX: Podatki i opłaty lokalne w 2025 r. - stawki maksymalne >
Dwa podatki minimalne
Przesądzony jest też obowiązek wejścia w życie przepisów o globalnym podatku minimalnym (wyrównawczym), który wynika z dyrektywy Rady (UE) 2022/2523. Ma to zapewnić, aby grupy kapitałowe, których skonsolidowany przychód w wybranych latach podatkowych osiągnął równowartość lub przekroczył 750 mln euro rocznie, zapłacą co najmniej 15-procentowy podatek dochodowy. Jednak od kwietnia trwa proces legislacyjny.
- Na dziś warto zarekomendować zbadanie, czy polska lub zagraniczna grupa kapitałowa osiąga lub przekracza próg skonsolidowanych obrotów na poziomie 750 mln euro. Jeśli tak, to na pewno warto zgłębić projekt nowych przepisów, ponieważ proces związany z określeniem obowiązku, w związku z wejściem tego podatku, może stanowić największy wysiłek organizacyjny dla działów finansowych (i ich doradców) na 2025 r. - wskazuje Michał Kwaśniewski.
Niezależnie od globalnego podatku minimalnego, który ma wejść w życie od 2025 r., od 2024 r. obowiązuje już krajowy minimalny podatek dochodowy CIT, który ma być lokalnym sposobem walki z agresywną optymalizację podatkową. Z końcem marca 2025 r. podatnicy CIT z kalendarzowym rokiem podatkowym będą musieli przeprowadzić symulację, czy przekroczyli (za cały 2024 rok) 2 proc. próg rentowności, co pozwoli na uniknięcie dopłaty daniny. - Czasu jest coraz mniej w sytuacji, gdy bierność dziś może mieć wprost przełożenie na poziom dodatkowych obciążeń podatkowych w I kwartale 2025 r. - dodaje Michał Kwaśniewski.
- Ustawodawca nie powiedział też jeszcze ostatniego słowa w innych obszarach podatków dochodowych. Na publikację w Dzienniku Ustaw ewentualnych zmian od 2025 r. ustawodawca ma czas do końca listopada br. Mamy początek września, więc jeszcze niejedno może się zdarzyć. W poczekalni są również zmiany w VAT i akcyzie. Nadal również dyskutuje się o zmianach w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców od 2025 r. - dodaje partner w Quidea.
Czytaj w LEX: Globalny podatek minimalny. O istocie filaru II międzynarodowej reformy podatkowej z perspektywy UE >
Niepokojące zapowiedzi Ministerstwa Finansów
Piotr Prokocki, doradca podatkowy i radca prawny w kancelarii Penteris zwraca uwagę na niepokojące zapowiedzi resortu finansów, które na razie nie zostały sprecyzowane w projekcie. Nie wiadomo też, jaki będzie ich dalszy ciąg.
- Niepokoją zapowiedzi zmiany zasad opodatkowania fundacji rodzinnych. Do walki z agresywną optymalizacją podatkową organy podatkowe mogą wykorzystywać instrumenty, w które zostały wyposażone (m.in. klauzulę GAAR oraz aktualnie obowiązujące przepisy, które ograniczają zakres działalności fundacji). Zapowiadane opodatkowanie CIT, w przypadku sprzedaży aktywów przed upływem 15 lat, uderza w podstawy konstrukcyjne fundacji rodzinnych. Podstawowym celem takiej fundacji jest gromadzenie mienia i zarządzanie nim w interesie beneficjentów (art. 2 ust. 1 Ustawy o Fundacji Rodzinnej). Zarządzanie mieniem to również obrót tym mieniem, wycofywanie środków z mniej perspektywicznych aktywów i lokowanie ich w inwestycje z większym potencjałem. Horyzont czasowy inwestycji realizowanych przez fundusze PE/VC w spółki kapitałowe wynosi ok. 5 – 7 lat. Podobny okres przyjmują często inwestorzy lokujący swoje środki w nieruchomości. Trudno zatem zrozumieć powody, dla których fundacja miałaby „trzymać” swoje aktywa przez minimum 15 lat. Takie działanie może być sprzeczne z interesem beneficjentów - wskazuje Piotr Prokocki.
Dodaje, że konstrukcja zakładająca odliczenie 19 proc. podatku CIT od 15 proc. CIT, który pojawi się w przypadku wypłaty środków na rzecz beneficjentów, oznacza de facto podwyższenie opodatkowania fundacji. Odliczenie będzie bowiem jedynie częściowe – od 15 proc. CIT nie można w pełni odliczyć 19 proc. CIT, kalkulowanego w dodatku od wyższej podstawy opodatkowania.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
