Przedkładany projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi realizację zmian zapowiedzianych przez premiera w expose. Proponowane zmiany dotyczą takich preferencji podatkowych, jak: uprawnienie do korzystania z 50 proc. kosztów uzyskania przychodów dla osób uzyskujących przychody z praw autorskich i z praw pokrewnych, ulgi z tytułu użytkowania sieci internet oraz ulgi na dzieci.

Koszty uzyskania przychodów dla artystów i twórców

Pewne grupy podatników (np. naukowcy, artyści, dziennikarze, których praca korzysta z ochrony praw autorskich i praw pokrewnych) korzystają z przywileju opodatkowania połowy uzyskanych dochodów. Koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe. Jeżeli jednak podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania z normy 50 proc., to koszty uzyskania przychodów przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.

Przedstawiony projekt przewiduje wprowadzenie rocznego limitu w zakresie stosowania 50 proc. kosztów uzyskania przychodów w odniesieniu do przychodów podatnika z praw autorskich i praw pokrewnych, który wyniesie 1/2 kwoty podstawy opodatkowania określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej. Stąd podatnik uzyskujący przychody z tych tytułów będzie mógł w ramach kosztów uzyskania przychodów uwzględnić maksymalnie kwotę 42.764 zł, co oznacza, że 50 proc. koszty uzyskania przychodów nie będą miały zastosowania do dochodów - po pomniejszeniu ich o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne - w wysokości przekraczającej kwotę 85,528 zł.

Resort finansów szacuje, że wprowadzenie rocznego limitu w zakresie stosowania 50 proc. kosztów uzyskania przychodów w odniesieniu do przychodów podatnika z praw autorskich i praw pokrewnych do kwoty 42 764 zł wpłynie na wzrost dochodów sektora finansów publicznych w kwocie 164 min zł. W 2010 r. ok. 17 tys. podatników wykazało koszty uzyskania przychodów z praw autorskich i praw pokrewnych wyższe od wprowadzonego limitu. Średnie roczne koszty na podatnika tej grupy wyniosły ok. 78 tys. zł. Proponowane rozwiązanie w zakresie kosztów uzyskania przychodów wpłynie na wzrost przeciętnego podatku podatnika tej grupy w stosunku do przychodu o ok. 7proc.

Ulga z tytułu użytkowania sieci internet

Obecnie podatnik może zmniejszyć podstawę opodatkowania o wydatki ponoszone przez podatnika z tytułu użytkowania sieci internet, w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł. W projekcie proponuje się likwidację tej ulgi, gdyż w ostatnich latach z uwagi na konkurencję na rynku dostawców mediów elektronicznych ceny dostępu do sieci internet uległy znacznej obniżce. Ponadto u podstaw przedkładanej propozycji leży malejące społeczne znaczenie tej ulgi ze względu na dynamiczny rozwój usług internetowych i powszechność korzystania z internetu.

Zdaniem resortu finansów likwidacja ulgi podatkowej wpłynie na wzrost dochodów sektora finansów publicznych w kwocie 424 min zł. Do oszacowania skutków likwidacji ulgi przyjęto wielkości z rozliczania za 2010 r. Z ulgi tej korzystało ok. 4 milionów podatników odliczając od dochodu (przychodu) wydatki w łącznej kwocie 2,3 mld zł; przeciętnie podatnik odliczył 571 zł.

Ulga z tytułu wychowywania dzieci

Obecnie odliczeniu od podatku podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik w stosunku do małoletniego dziecka:

  1. wykonywał władzę rodzicielską,
  2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
  3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Kwota odliczenia wynosi 92,67 zł miesięcznie na każde dziecko. Rocznie jest to kwota 1.112,04 zł. Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Obecnie preferencja ta nie jest uzależniona od wysokości uzyskanego przez podatnika dochodu, czy też liczby dzieci.

Resort finansów proponuje jednak w projekcie ustawy, aby w przypadku podatnika niepozostającego w związku małżeńskim posiadającego w roku podatkowym wyłącznie jedno dziecko, na które przysługuje odliczenie i uzyskującego w roku podatkowym dochód przekraczający kwotę podstawy obliczenia podatku określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, tj. kwotę 85.528 zł ulga nie będzie przysługiwała. Ulga nie będzie przysługiwała także w przypadku podatników pozostających przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim, jeżeli ich łączny dochód przekroczy 85,528 zł.

Ulga będzie przysługiwać bez względu na uzyskany w roku podatkowym dochód dopiero w przypadku podatnika (podatników) posiadających dwójkę dzieci zasady. Zasady odliczenia pozostaną w tym przypadku bez zmian.

Z kolei w odniesieniu do podatnika (podatników) posiadającego (posiadających) troje i więcej dzieci, kwota ulgi ulegnie zwiększeniu na trzecie i każde następne dziecko o 50 proc. i wyniesie miesięcznie 139,01 zł (roczna kwota odliczenia 1.668,12 zł), bez względu na wysokość uzyskanych dochodów.

Ograniczenie ulgi dla podatników posiadających wyłącznie jedno dziecko oraz podwyższenie o 50 proc. kwoty ulgi na trzecie i każde następne dziecko mają wpłynąć na wzrost dochodów sektora finansów publicznych w kwocie 149 min zł. Wielkości oszacowano na podstawie danych wykazanych w zeznaniach za 2010 r. (PIT-36 i PIT-37) oraz w załączniku (PIT/O). Uwzględnione zostały również dodatkowe dochody pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne podatników, wykazane w zeznaniach PIT-36L, PIT-38, które będą brane pod uwagę przy ocenie warunku korzystania z ulgi na jedno dziecko. Liczba rodzin, dokonujących w zeznaniach za 2010 rok odliczenia na jedno dziecko, których z uwagi na wysokość dochodu dotyczyć będzie ograniczenie wyniosła 296 tys., natomiast liczba rodzin, korzystających z odliczenia na troje i więcej dzieci - 294 tys. Jednocześnie dla 2,2 mln rodzin wychowujących jedno dziecko oraz dla 1,4 mln rodzin wychowujących dwoje dzieci regulacje dotyczące ulgi na dzieci pozostaną bez zmian.

Wprowadzenie zmian w zakresie ulg podatkowych od 1 stycznia 2013 r. będzie miało wpływ na wysokość dochodów budżetowych 2014 r. (rozliczenie za 2013 r. dokonywane do 30 kwietnia 2014 r.).

Źródło: www.rcl.gov.pl, stan z 2 marca 2012 r.