Jestem osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą i chcę przekazać firmę (bez nieruchomości) synowi. Syn założył już spółkę z o.o. i chce prowadzić działalność jako spółka komandytowa, gdzie spółka z o.o. będzie komplementariuszem. Ja jako osoba fizyczna prowadząca działalność mam wnieść udziały do spółki komandytowej jako komandytariusz.
Jak syn może przejąć ode mnie mój wkład do spółki komandytowej w najmniej skomplikowany sposób i najtańszym kosztem?
Jakie są inne sposoby przekazania synowi mojej firmy bez nieruchomości?
Czy stanowi to zorganizowaną część przedsiębiorstwa czy jest to tylko element firmy i podlega VAT?

Gdyby podatnik wniósł do spółki zespół składników, który stanowiłby zorganizowaną część przedsiębiorstwa, wówczas czynność taka nie podlegałaby opodatkowaniu VAT.
Biorąc pod uwagę fakt, że w analizowanym przypadku podatnik zamierza zawiązać z synem (jego spółką z o.o.) osobową spółkę prawa handlowego najtańszym rozwiązaniem (z punktu wiedzenia VAT) jest wniesienie do takiej spółki przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przypomnieć bowiem należy, że w aktualnym stanie prawnym (od dnia 1 kwietnia 2009 r.) wniesienie aportu do spółki nie korzysta już z żadnych szczególnych preferencji podatkowych w VAT (sam fakt, że zbycie dokonywane jest w ramach aportu nie decyduje o zastosowaniu zwolnienia od VAT).
Jednocześnie pamiętać trzeba, że tak jak w przypadku każdego innego świadczenia, aby czynność podlegała opodatkowaniu VAT musi być wykonana w ramach działalności gospodarczej podatnika (tzn. aby z tytułu wykonania czynności świadczący był podatnikiem VAT) a jego przedmiotem muszą być towary lub prawa, których zbycie nie zostało wyłączone z grupy czynności opodatkowanych.
W przepisie art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u., pośród czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT, ustawodawca wymienia zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Jak rozumiem, w badanej sytuacji podatnik nie wniesie przedsiębiorstwa (gdyż nie wnosi całości składników), pozostaje zatem zbadanie czy można uznać, iż zespół składników będący przedmiotem aportu spełnia warunki do uznania go za zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Zgodnie z definicją zapisaną w art. 2 pkt 27e u.p.t.u. pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. Gdyby zatem w analizowanym przypadku podatnik wyłączył z przedsiębiorstwa nieruchomości i nie wnosił ich do spółki komandytowej ale pozostała cześć tworzyła by organizm umożliwiający prowadzenia działalności gospodarczej (maszyny, materiały, umowy, kontakty handlowe etc.), wówczas należałoby mówić o zorganizowanej części przedsiębiorstwa, co z kolei przesądziłoby o braku obowiązku opodatkowania takiej czynności VAT.
Dodatkowo, na zakończenie, należy wskazać, według regulacji art. 91 ust. 9 u.p.t.u., pomimo, że zbycie (w tym aport) przedsiębiorstwa i zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie podlega opodatkowaniu VAT, zbywca nie ma obowiązku dokonania korekty rozliczonego uprzednio VAT naliczonego.

Uwagi
Niezależnie od opodatkowania lub braku obowiązku opodatkowania aportu, koniecznym jest uiszczenia PCC od umowy spółki.