Podatnik wziął w leasing operacyjny samochód ciężarowy. Koszt stanowiły faktury za pierwszą ratę i raty okresowe. Odliczano w pełni VAT ze względu na samochód ciężarowy, nie odliczano kwot netto wynikających z faktur okresowych ponieważ podatnik rozliczał się w formie ryczałtu. W treści ostatniej faktury napisano "samochód ciężarowy", wraz z dokładnymi danymi technicznymi samochodu. Ostatnia faktura opiewała na kwotę 8320,40 zł netto 1830,49 zł VAT. Faktura zaksięgowano w kolumnie 13. Podatnik rozliczał się w formie ryczałtu więc faktura nie została ujęta w koszty, jedynie odliczono VAT. Samochód z datą wykupu został wciągnięty na środki trwałe firmy bez amortyzacji.

Czy rozliczenie wykupu samochodu odbyło się prawidłowo?


Obecnie podatnik rozlicza się na zasadach ogólnych i z dniem 20 października 2009 r. sprzedał wspomniany samochód za kwotę 25.000 zł.

W jakiej kwocie powinien zaksięgować przychód ze sprzedaży środka trwałego?
Czy sprzedając ten samochód i wysyłając deklarację VAT z zapłatą VAT za środek trwały, możliwe jest odliczenie kwoty nadwyżki z ostatniej złożonej deklaracji VAT-7?

Podatnik opodatkowany w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych powinien posiadać i przechowywać faktury wystawione przez leasingodawcę, w tym także ostatnią fakturę dokumentującą wykup samochodu ciężarowego. Powinien też ująć samochód ciężarowy o wartości początkowej 8320,40 zł w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Tak więc prawidłowym było odliczenie podatku naliczonego na podstawie faktury za wykup samochodu ciężarowego bez ujmowania tej faktury w koszty uzyskania przychodów oraz ujęcie samochodu jako środka trwałego bez dokonywania odliczeń amortyzacyjnych.

Po zmianie formy opodatkowania i przejściu na zasady ogólne, podatnik powinien założyć ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, uwzględniając w niej odpisy amortyzacyjne przypadające na okres opodatkowania w formie ryczałtu, jednak bez ujmowania ich w koszty uzyskania przychodów.

Jeżeli podatnik, po zmianie formy opodatkowania i przejściu na zasady ogólne, uzyskał przychód w wysokości 25.000 zł z odpłatnego zbycia samochodu ciężarowego, od którego nie dokonywał odpisów amortyzacyjnych, a którego wartość początkowa wynosi 8320,40 zł, osiągnął dochód z tego tytułu w wysokości 16.679,60 zł.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.) - dalej u.z.p.d. - podatnicy opodatkowani w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych są obowiązani m.in. posiadać i przechowywać dowody zakupu towarów, prowadzić wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ewidencję wyposażenia oraz, odrębnie za każdy rok podatkowy, ewidencję przychodów.

Zatem w sytuacji opisanej w pytaniu podatnik opodatkowany w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych winien posiadać i przechowywać faktury wystawione przez leasingodawcę, w tym także ostatnią fakturę dokumentującą wykup samochodu ciężarowego. Poinien też ująć samochód ciężarowy o wartości początkowej 8320,40 zł w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, gdyż na podstawie § 14 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (Dz. U. Nr 219, poz. 1836 z późn. zm.) za środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne uważa się składniki majątkowe, o których mowa w art. 22a-22o ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f.

Zgodnie z przepisami art. 22n ust. 5 u.p.d.o.f., w razie zmiany formy opodatkowania podatnicy, zakładając ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o której mowa w art. 22n ust. 2 u.p.d.o.f., uwzględniają w niej odpisy amortyzacyjne przypadające za okres opodatkowania w formie zryczałtowanego podatku dochodowego.

Zatem po zmianie formy opodatkowania i przejściu na zasady ogólne, podatnik powinien założyć ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o której mowa w art. 22n ust. 2 u.p.d.o.f., uwzględniając w niej odpisy amortyzacyjne przypadające na okres opodatkowania w formie ryczałtu, bez ujmowania ich w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, gdyż nie były one kosztem uzyskania przychodów tego okresu.

Na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 1 u.p.d.o.f. dochodem lub stratą z odpłatnego zbycia środków trwałych wykorzystywanych na potrzeby działalności gospodarczej jest różnica między przychodem z odpłatnego zbycia, a wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, powiększona o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f., dokonanych od tych środków trwałych.

Jeśli więc podatnik, po zmianie formy opodatkowania i przejściu na zasady ogólne, uzyskał przychód w wysokości 25.000 zł z odpłatnego zbycia samochodu ciężarowego, od którego nie dokonywał odpisów amortyzacyjnych, a którego wartość początkowa wynosi 8320,40 zł, dochód z tego tytułu wyniósł 16.679,60 zł.

Uwagi
Ponieważ w pytaniu mowa jest o zaksięgowaniu faktury dokumentującej wykup samochodu ciężarowego w kol. 13, rodzi się podejrzenie, że podatnik prowadził podatkową księgę przychodów i rozchodów, chociaż jako podlegający opodatkowaniu w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, winien prowadzić na mocy art. 15 ust. 1 u.z.p.d. ewidencję przychodów.