Ojciec wraz z synem i córką prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. W ramach działalności nabyli budynek produkcyjny, który wprowadzili do ewidencji środków trwałych i amortyzują. Syn prowadzi oprócz tego własną, odrębną działalność gospodarcza. Na potrzeby tej własnej działalności wyleasingował (leasing operacyjny) urządzenie, które wymaga zbudowania pod nim fundamentów, bez tego nie może zostać uruchomione. Syn chciałby, by urządzenie to zamontowane zostało w budynku należącym do wszystkich wspólników (również do niego). Ojciec i siostra wyrazili zgodę na nieodpłatne użytkowanie części wspólnego budynku i zamontowanie urządzenia.
Nakłady, które poniesie syn na wybudowanie fundamentu pod maszynę przekroczą kwotę 3500 zł.
Czy poniesione przez niego nakłady stanowić będą w jego firmie inwestycję w obcym środku trwałym w odniesieniu do leasingowanego urządzenia, czy mogą być amortyzowane w inny sposób, jeżeli budynek figuruje w ewidencji spółki, a nie w ewidencji syna?
Czy może nakłady te stanowić będą nakłady na ulepszenie budynku spółki? Czy jednak w związku z nieodpłatnym jego użytkowaniem zarówno syn jak i spółka nie zostaną w ogóle pozbawieni możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów?
Czy istnieje inny sposób na to by nakłady na budowę fundamentu mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania w firmie syna?
Wydatki syna na budowę fundamentu należy rozpatrywać jako ulepszenie, przez dodanie dodatkowej funkcji, budynku, w którym zostały wykonane. Wydatki te będą odnoszone więc w koszty podatkowe za pośrednictwem odpisów amortyzacyjnych, naliczanych od wartości budynku uwzględniającej poniesione na ulepszenie nakłady.
Amortyzacji podlegają stanowiące własność lub współwłasność podatnika środki trwałe (art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f. Nie jest więc przeszkodą do amortyzowania fundamentów maszyny fakt, że syn posiada jedynie prawo współwłasności do budynku, w którym zostaną posadowione. W przypadku współwłasności bowiem współwłaściciel może naliczać odpisy amortyzacyjne od stanowiącego współwłasność środka trwałego, przyjmując jednak wartość początkową w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku, odmienne nieco zasady mają jedynie zastosowanie w przypadku współwłasności małżonków (art. 22g ust. 11 u.p.d.o.f.).
Analizy wymaga jednak, czy umieszczony w budynku fundament maszyny może stanowić odrębny środek trwały. Środki takie, w dniu przyjęcia do użytkowania, powinny być kompletne i zdatne do użytku. Fundament tych wymogów nie spełnia, może on bowiem jedynie stanowić wchodzącą w skład budynku konstrukcję pomocniczą do montowanego na nim urządzenia. Faktycznie bowiem wybudowanie w przedmiotowym budynku fundamentów stanowiło ulepszenie tego budynku, polegające na przystosowaniu nieruchomości do zainstalowania nabytej w leasingu maszyny. Fundamenty te będą bowiem po wybudowaniu stanowiły część składową budynku, nie mogą zostać odłączone od tej nieruchomości bez jej uszkodzenia czy istotnej zmiany (art. 47 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - dalej k.c. Należy zauważyć, że nieco odmienna sytuacja miałaby miejsce wówczas, gdyby nabyte urządzenie stanowiło środek trwały podatnika. Wówczas bowiem koszty wykonania fundamentu, jako koszty montażu i instalacji, zaliczane byłyby do wartości początkowej środka trwałego, jako koszty związane z zakupem (art. 22g ust. 3 i 4 u.p.d.o.f.).
Budowa fundamentu będzie więc stanowiła ulepszenie budynku, powiększając jego wartość początkową jako ulepszenie. Poszczególni członkowie rodziny będą mogli odnieść zaś odpisy amortyzacyjne w koszty uzyskania przychodu. Ponieważ nieruchomość ujęta jest w ewidencji środków trwałych spółki, amortyzacja fundamentu będzie odbywała się w ramach rachunkowości podatkowej spółki, dla syna nie stanowi przecież różnicy, czy koszty z tego tytułu rozpozna w ramach samodzielnie prowadzonej działalności, czy w ramach spółki. Ich wpływ na dochód syna będzie taki sam w obu tych przypadkach.
Bez znaczenia jest przy tym wyrażona przez ojca i córkę zgoda na wykorzystywanie wspólnego budynku w działalności gospodarczej syna. Każdy ze współwłaścicieli jest przecież uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli (art. 206 k.c.). Zgodę pozostałych współwłaścicieli na nieodpłatne użytkowanie części budynku należy więc traktować jako zgodę na czynność syna przekraczające zwykły zarząd (art. 199 k.c.) a nie jako użyczenie części budynku (art. 71 k.c.). Nie można więc przyjąć, ze budynek czy jego część został przez spółkę oddany do nieodpłatnego używania, nie ma więc przeszkód, by również pozostali wspólnicy uwzględniali koszty z tytułu odpisów amortyzacyjne (art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. c u.p.d.o.f.).
Nakłady, które poniesie syn na wybudowanie fundamentu pod maszynę przekroczą kwotę 3500 zł.
Czy poniesione przez niego nakłady stanowić będą w jego firmie inwestycję w obcym środku trwałym w odniesieniu do leasingowanego urządzenia, czy mogą być amortyzowane w inny sposób, jeżeli budynek figuruje w ewidencji spółki, a nie w ewidencji syna?
Czy może nakłady te stanowić będą nakłady na ulepszenie budynku spółki? Czy jednak w związku z nieodpłatnym jego użytkowaniem zarówno syn jak i spółka nie zostaną w ogóle pozbawieni możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów?
Czy istnieje inny sposób na to by nakłady na budowę fundamentu mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania w firmie syna?
Wydatki syna na budowę fundamentu należy rozpatrywać jako ulepszenie, przez dodanie dodatkowej funkcji, budynku, w którym zostały wykonane. Wydatki te będą odnoszone więc w koszty podatkowe za pośrednictwem odpisów amortyzacyjnych, naliczanych od wartości budynku uwzględniającej poniesione na ulepszenie nakłady.
Amortyzacji podlegają stanowiące własność lub współwłasność podatnika środki trwałe (art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f. Nie jest więc przeszkodą do amortyzowania fundamentów maszyny fakt, że syn posiada jedynie prawo współwłasności do budynku, w którym zostaną posadowione. W przypadku współwłasności bowiem współwłaściciel może naliczać odpisy amortyzacyjne od stanowiącego współwłasność środka trwałego, przyjmując jednak wartość początkową w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku, odmienne nieco zasady mają jedynie zastosowanie w przypadku współwłasności małżonków (art. 22g ust. 11 u.p.d.o.f.).
Analizy wymaga jednak, czy umieszczony w budynku fundament maszyny może stanowić odrębny środek trwały. Środki takie, w dniu przyjęcia do użytkowania, powinny być kompletne i zdatne do użytku. Fundament tych wymogów nie spełnia, może on bowiem jedynie stanowić wchodzącą w skład budynku konstrukcję pomocniczą do montowanego na nim urządzenia. Faktycznie bowiem wybudowanie w przedmiotowym budynku fundamentów stanowiło ulepszenie tego budynku, polegające na przystosowaniu nieruchomości do zainstalowania nabytej w leasingu maszyny. Fundamenty te będą bowiem po wybudowaniu stanowiły część składową budynku, nie mogą zostać odłączone od tej nieruchomości bez jej uszkodzenia czy istotnej zmiany (art. 47 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - dalej k.c. Należy zauważyć, że nieco odmienna sytuacja miałaby miejsce wówczas, gdyby nabyte urządzenie stanowiło środek trwały podatnika. Wówczas bowiem koszty wykonania fundamentu, jako koszty montażu i instalacji, zaliczane byłyby do wartości początkowej środka trwałego, jako koszty związane z zakupem (art. 22g ust. 3 i 4 u.p.d.o.f.).
Budowa fundamentu będzie więc stanowiła ulepszenie budynku, powiększając jego wartość początkową jako ulepszenie. Poszczególni członkowie rodziny będą mogli odnieść zaś odpisy amortyzacyjne w koszty uzyskania przychodu. Ponieważ nieruchomość ujęta jest w ewidencji środków trwałych spółki, amortyzacja fundamentu będzie odbywała się w ramach rachunkowości podatkowej spółki, dla syna nie stanowi przecież różnicy, czy koszty z tego tytułu rozpozna w ramach samodzielnie prowadzonej działalności, czy w ramach spółki. Ich wpływ na dochód syna będzie taki sam w obu tych przypadkach.
Bez znaczenia jest przy tym wyrażona przez ojca i córkę zgoda na wykorzystywanie wspólnego budynku w działalności gospodarczej syna. Każdy ze współwłaścicieli jest przecież uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli (art. 206 k.c.). Zgodę pozostałych współwłaścicieli na nieodpłatne użytkowanie części budynku należy więc traktować jako zgodę na czynność syna przekraczające zwykły zarząd (art. 199 k.c.) a nie jako użyczenie części budynku (art. 71 k.c.). Nie można więc przyjąć, ze budynek czy jego część został przez spółkę oddany do nieodpłatnego używania, nie ma więc przeszkód, by również pozostali wspólnicy uwzględniali koszty z tytułu odpisów amortyzacyjne (art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. c u.p.d.o.f.).