W rozpatrywanej sprawie istotne pozostawało to, czy podatnik, który nie posiada na terenie kraju siedziby a jedynie oddział ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w kraju siedziby oddziału z tytułu zakupów dokonywanych przez ten oddział a związanych ze sprzedażą dokonywaną przez podatnika w miejscu jego siedziby.

W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwrócił się oddział spółki z siedzibą w Wielkiej Brytanii. Oddział wykonuje na rzecz centrali szereg świadczeń. Centrala następnie sprzedaje je na rzecz ostatecznych klientów. Rozliczenia pomiędzy oddziałem a centralą odbywają się na podstawie wewnętrznych dokumentów (not księgowych), które pozwalają rozliczyć transakcję w zakresie podatku dochodowego. Padło więc pytanie czy oddział ma możliwość odliczenia VAT z tytułu realizowanych przez oddział zakupów na potrzeby świadczeń na rzecz centrali.

Oddział uznał, że tak, skoro zakupy towarów i usług, których dokonuje są bezpośrednio związane z usługami świadczonymi przez centralę. Będą to wydatki bezpośrednio powiązane z działalnością centrali, wpływające na wielkość jej przychodów oraz na ceny dla kontrahentów zewnętrznych stosowane przez centralę.

Fiskus z kolei przyjął, że w sprawie nie doszło do świadczenia usług opodatkowanych VAT, bowiem czynności wykonywane pomiędzy oddziałem przedsiębiorcy zagranicznego a firmą macierzystą nie stanowiły czynności wykonywanych na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej mniemającej osobowości prawnej, zaś na rzecz spółki matki, co skutkowało brakiem spełnienia jednego z warunków umożliwiających opodatkowanie świadczonych usług podatkiem VAT.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Sąd nie zgodził się z fiskusem i uznał, że zawężenie odpowiedzi do kwestii opodatkowania VAT czynności wykonywanych pomiędzy spółką a jej oddziałem, działającym w innym państwie członkowskim, pozostaje w bezpośredniej sprzeczności nie tylko z samym pytaniem, w którym istotne było odliczenie podatku naliczonego, ale również ze stanem faktycznym sprawy oraz stanowiskiem, jakie zajął oddział.

Sąd natomiast przyjął, że art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT należy interpretować w ten sposób, że podatnik, który nie posiada na terenie kraju siedziby działalności gospodarczej a jedynie oddział, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w kraju siedziby oddziału z tytułu zakupów dokonywanych przez ten oddział, pozostających w związku z dostawą towarów lub świadczeniem usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami, a oddział dokonuje jednocześnie na terenie kraju transakcji opodatkowanych.

Wyrok NSA z 12 lutego 2014 r., I FSK 353/13

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego