Tak wskazał WSA w Łodzi w wyroku z 20 kwietnia 2016 r. Kwestią sporną było ustalenie podstawy opodatkowania przy sprzedaży produktów w tych zestawach.

Chodziło o spółkę, która sprzedaje produkty żywnościowe oraz napoje alkoholowe. Spółka wdrożyła strategię marketingową, która zapewnia wzrost sprzedaży przekąsek, bowiem na ich sprzedaży uzyskuje największą marżę. Strategia ta polega na sprzedaży przekąsek w zestawach promocyjnych z napojami alkoholowymi. Obecnie zestawy są sprzedawane po cenie promocyjnej i stawki VAT dla niej obowiązującej 8 proc. lub 5 proc. Rabatowaniu podlega tylko jeden produkt (napój), gdyż ze względu na większą marżę spółka nie obniża ceny produktu, na którym może więcej zyskać. Przedmiotem dostawy jest zestaw, w skład którego wchodzą poszczególne produkty: napój i przekąska, pomiędzy którymi brak jest związku pozwalającego na uznanie takiego zestawu za jedną rzecz. Przedmiotem dostawy nie jest jeden towar, ale poszczególne produkty. Na paragonie fiskalnym są dwie pozycje: przekąska, opodatkowana stawką VAT obniżoną - 8 proc. lub 5 proc. w zależności od rodzaju przekąski, i napój, opodatkowany stawką VAT podstawową - 23 proc.

Zdaniem spółki, sprzedaż towarów (w tym przekąsek i napojów) w tzw. zestawach promocyjnych dla celów podatku VAT należy traktować jako sprzedaż poszczególnych towarów odrębnie. Gdy przedmiotem dostawy jest zestaw kilku towarów, pomiędzy którymi brak jest związku umożliwiającego uznanie takiego zestawu za jedną rzecz, to nie można przyjąć, że przedmiotem dostawy jest jeden towar. W związku z powyższym, w przypadku sprzedaży zestawu promocyjnego "przekąska plus napój" podstawę opodatkowania VAT należy ustalić odrębnie dla przekąski i napoju. Podstawą opodatkowania VAT z tytułu sprzedaży napoju w zestawie będzie więc cena sprzedaży napoju uwzględniająca udzielony rabat. Podstawą opodatkowania z tytułu sprzedaży przekąski w zestawie będzie cena sprzedaży przekąski. Poza tym, zdaniem spółki, w przypadku sprzedaży zestawu promocyjnego, w skład którego wchodzą przekąska oraz napój, poszczególne produkty wchodzące w jego skład są opodatkowane oddzielnie, według stawek właściwych dla danego towaru, ponieważ między tymi towarami nie istnieje trwały związek funkcjonalny, który powodowałby, że ww. produkty musiałyby funkcjonować tylko razem w zestawie, a ich odłączenie z zestawu miałoby charakter sztuczny.

Fiskus zgodził się, jeżeli chodzi o uznanie towarów sprzedawanych w zestawie za sprzedaż odrębnych towarów oraz zastosowanie właściwej stawki podatku dla dostawy towarów w ramach zestawu promocyjnego. Nie zgodził się jednak w kwestii ustalenia podstawy opodatkowania. Zdaniem organu, celem podejmowanych przez spółkę działań jest bowiem, z jednej strony pozostawienie bez zmian podstawy opodatkowania towarów opodatkowanych stawką niższą, zaś z drugiej strony - zmniejszenie podstawy opodatkowania towarów opodatkowanych stawką wyższą. Tym samym w przypadku dostawy towarów w ramach zestawów promocyjnych po cenie niższej (uwzględniającej określony rabat na ten towar, który jest opodatkowany stawką podstawową) za podstawę opodatkowania nie można uznać całości świadczenia pieniężnego pobieranego od nabywcy z tytułu dostawy każdego z towarów sprzedawanych w zestawach promocyjnych, bowiem ze względu na sposób ustalenia cen poszczególnych towarów w zestawie w/w transakcja posiada sztuczny charakter.

Sprawa trafiła do WSA w Łodzi. Zdaniem sądu, fiskus nie ma racji. Sąd podkreślił, że jedyną różnicą przy sprzedaży w zestawie i sprzedaży osobno jest cena napoju. Identyczne w zestawie promocyjnym, jak i poza nim są natomiast pozostałe elementy, takie jak cena przekąski i stawki podatku VAT na obie składowe zestawu promocyjnego. Zbieżna jest też sfera dokumentacyjna, gdyż zamieszczone na paragonie fiskalnym obie wymienione pozycje (przekąska i napój) z wyraźnym zaznaczeniem osobnej podstawy opodatkowania każdej z nich i stawki podatkowej są identyczne w zestawie promocyjnym, jak i poza nim. A w warunkach gospodarki rynkowej i swobody działalności gospodarczej podmioty gospodarcze mogą dowolnie kształtować ceny sprzedawanych produktów, dlatego podejrzenie istnienia nadużycia prawa w celu uzyskania korzyści podatkowej musi zostać obalone.

Zdaniem sądu, fiskus nie ma racji, że spółka dąży do osiągnięcia korzyści podatkowej poprzez zaniżenie podstawy opodatkowania. Podstawa ta nie jest zaniżana, a podatek płacony według prawidłowej stawki. Przekonanie organu, że gdyby cena napoju była wyższa, to spółka odprowadzałaby wyższy podatek należny jest tylko supozycją niemającą racjonalnego i rynkowego uzasadnienia. Organ nie jest powołany do tego, by hipotetycznie rozważać, czym będzie kierował się konsument, kupując zestaw promocyjny.

Wyrok WSA w Łodzi z 20 kwietnia 2016 r., sygn. akt I SA/Łd 166/16