UKS ustala swoją właściwość w oparciu o zgłoszenie identyfikacyjne

Ustalenie właściwości miejscowej organu kontroli skarbowej na dzień wszczęcia postępowania następuje wg miejsca zamieszkania kontrolowanego wskazanego w zgłoszeniu identyfikacyjnym. Miejsce zamieszkania podlega weryfikacji tylko gdy w dacie wszczęcia postępowania organ kontroli skarbowej posiadał informacje o jego zmianie.

Tak wskazał NSA w wyroku z 22 października 2015 r. Sprawa dotyczyła sportowca, któremu fiskus ustalił zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych. W każdej z wymienionych decyzji organ kontroli stwierdził, że podatnik błędnie zaliczył uzyskane w danym roku przychody z tytułu profesjonalnego uprawiania sportu, na podstawie kontraktu zawartego z klubem sportowym do przychodów z pozarolniczej działalność gospodarczej.

W złożonych do WSA w Olsztynie skargach podatnik zarzucił, że w jego sprawie orzekały organy niewłaściwe miejscowo. Jego zdaniem, właściwość miejscową organu kontroli należało w tym przypadku ustalić w oparciu o miejsce zamieszkania kontrolowanego. Podatnik argumentował, że od 1 lipca 2007 r. był związany kontraktem z klubem z miejscowości Z. Od 1 sierpnia 2009 r. wynajmował od klubu lokal mieszkalny położony w tej miejscowości. W maju 2012 r. przeprowadził się do mieszkania należącego do małżonki. Tu wspólnie wychowują dzieci. Starsze z nich jest w wieku szkolnym i uczęszcza do szkoły. Jego małżonka też pracuje w miejscowości Z. Według podatnika to wszystko dowodzi, że miejscem zamieszkania, jako centrum życiowej działalności, na dzień wszczęcia postępowania kontrolnego była miejscowość Z. Tu bowiem skupiała się (i skupia się nadal) cała jego aktywność zawodowa oraz osobista. To tam znajdowało się centrum wszystkich interesów życiowych. Zdaniem podatnika, z wydanych decyzji, jak również z akt nie wynika, by orzekające w sprawie organy przeprowadziły jakiekolwiek czynności, których celem byłaby weryfikacja ich właściwości miejscowej. Nie przeprowadzono w tym zakresie żadnego postępowania dowodowego, pomimo tego że kwestię właściwości każdy z organów zobowiązany był badać z urzędu. Według podatnika, kontrolujący mieli pełną świadomość, że podatnik przebywa w miejscowości Z. wraz z całą rodziną. Według podatnika, decyzja Dyrektora UKS została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości, co stanowi przesłankę do stwierdzenia nieważności decyzji.

W ocenie WSA, wymóg przestrzegania z urzędu przez organy podatkowe swojej właściwości miejscowej, nie może być rozumiany, jako obowiązek badania przed wszczęciem postępowania kontrolnego bądź podatkowego, czy dana osoba fizyczna, zarejestrowana, jako czynny podatnik VAT, mająca z mocy art. 9 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników obowiązek aktualizacji danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym, być może ma inne miejsce zamieszkania, niż podane w zgłoszeniu identyfikacyjnym właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Jeżeli organy kontroli, organy podatkowe, właściwe według miejsca zamieszkania podanego przez podatnika w zgłoszeniu identyfikacyjnym, nie dysponują żadną informacji o zmianach w tym zakresie, to wszczynając postępowanie kontrolne, podatkowe, nie naruszają przepisów o właściwości. Nie naruszają także swojej właściwości na dalszym etapie, czyli wydając decyzję w pierwszej i odpowiednio w drugiej instancji, gdy w toku postępowania nie zostaną poinformowane przez podatnika o zmianie miejsca zamieszkania, która nastąpiła przed wszczęciem tego postępowania. Dlatego według WSA, żądanie stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji oraz decyzji organu kontroli skarbowej, z powodu naruszenia właściwości miejscowej, podobnie jak żądanie uchylenia tych decyzji, z powodu nieprzeprowadzenia postępowania na okoliczność, gdzie koncentrowały się życiowe interesy podatnika w czasie, w którym prowadzono wobec niego postępowanie i wydawano decyzje, nie jest uzasadnione.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Zdaniem sądu, podatnik nie ma w tej kwestii racji. W ocenie NSA organy skarbowe nie miały podstaw do ustalenia innego miejsca zamieszkania podatnika z dwóch powodów. Po pierwsze, sam podatnik wskazał je w zgłoszeniu identyfikacyjnym, a po wtóre, z akt sprawy wynika, że podatnik w najmniejszym stopniu nie kwestionował swojego miejsca zamieszkania, o czym świadczy nie tylko prawidłowość doręczanej korespondencji w sprawie, ale przede wszystkim fakt ustanowienia pełnomocnika, który również nie kwestionował miejsca zamieszkania podatnika, a co za tym idzie właściwości organów skarbowych. Późniejsze działania mające na celu zakwestionowanie właściwości miejscowej Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej były podyktowane wyłącznie na użytek zdyskredytowania prowadzonego wobec podatnika postępowania kontrolnego.

Wyrok NSA z 22 października 2015 r., sygn. akt II FSK 1362/15