Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. z 1996 r., nr 70, poz. 335, dalej jako: u.z.f.ś.s) udzielanie pożyczek z ZFŚS może być dokonywane wyłącznie w określonych przez ustawodawcę celach, tj. z przeznaczeniem na działalność socjalną. Czynności te nie podlegają opodatkowaniu, ponieważ nie mieszczą się w definicji działalności gospodarczej zapisanej w przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535, dalej jako: ustawa o VAT).
Zdarza się, że w przypadkach podobnych do omawianej sprawy organy podatkowe błędnie przyjmują, że udzielenie takich pożyczek mieści się w zakresie pojęcia odpłatnego świadczenia usług i podlega opodatkowaniu VAT. Organy podatkowe twierdzą, że pracodawca obracając środkami funduszu i pobierając odsetki od udzielonych pożyczek, staje się podmiotem świadczącym usługę pośrednictwa finansowego. Usługi pośrednictwa finansowego, zgodnie z pozycją 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT, są zwolnione od tego podatku. Dlatego też odsetki od tych pożyczek stanowią obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji wskazane wyżej czynności wykazać w deklaracji VAT-7 jako świadczenie usług na terytorium kraju, zwolnione od podatku – twierdzą organy podatkowe.
Powyższy pogląd jest błędny. W omawianej sprawie należy dokonać interpretacji zarówno u.z.f.ś.s, jak i ustawy o VAT. Podatnik udzielając wspomnianych pożyczek, nie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług. Podatnik jedynie administruje funduszem, co nie mieści się w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Co prawda pojecie działalności gospodarczej w ustawie o VAT jest szerokie, jednak obejmuje ono tylko działania biznesowe i uczestnictwo w obrocie gospodarczym. Natomiast w omawianej sprawie istotna jest rola pracodawcy jako administratora funduszem, który jest majątkiem odrębnym od majątku spółki.
Umowy pożyczek są zawierane na zasadach określonych w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Zawierając te pożyczki spółka działa nie w imieniu własnym, ale na rzecz administrowanego przez siebie funduszu. Spółka faktycznie nie pobiera odsetek od udzielonych pożyczek, zwiększają one bowiem środki funduszu, a nie majątek spółki. Poza tym pracodawcy nie wolno wydatkować środków funduszu niezgodnie z przepisami ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Co prawda spółka rozporządza środkami funduszu, ale nie czyni tego w swoim imieniu. Samodzielność działalności gospodarczej polega na tym, że podatnik ma swobodę w dysponowaniu środkami do niego należącymi. Natomiast w omawianej sytuacji działania spółki polegają wyłącznie na wykonywaniu obowiązków nałożonych ustawą, które nie są związane z czynnościami wchodzącymi w zakres wykonywanej przez spółkę działalności gospodarczej.
Reasumując stwierdzić należy, że udzielanie przez spółkę pracownikom pożyczek mieszkaniowych ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z ustawowym obowiązkiem przekazania uzyskanych odsetek na rachunek funduszu, stanowi czynność administrowania środkami funduszu. Czynności wskazane wyżej nie stanowią zatem świad¬czenia usług finansowych przez spółkę i pozostają poza sferą jej działalności gospodarczej. W konsekwencji podmiot wykonując czynności związane z udzielaniem swoim pracownikom zwrotnych pożyczek na cele mieszkaniowe z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie działa w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT w stosunku do tych czynności.
Zdarza się, że w przypadkach podobnych do omawianej sprawy organy podatkowe błędnie przyjmują, że udzielenie takich pożyczek mieści się w zakresie pojęcia odpłatnego świadczenia usług i podlega opodatkowaniu VAT. Organy podatkowe twierdzą, że pracodawca obracając środkami funduszu i pobierając odsetki od udzielonych pożyczek, staje się podmiotem świadczącym usługę pośrednictwa finansowego. Usługi pośrednictwa finansowego, zgodnie z pozycją 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT, są zwolnione od tego podatku. Dlatego też odsetki od tych pożyczek stanowią obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji wskazane wyżej czynności wykazać w deklaracji VAT-7 jako świadczenie usług na terytorium kraju, zwolnione od podatku – twierdzą organy podatkowe.
Powyższy pogląd jest błędny. W omawianej sprawie należy dokonać interpretacji zarówno u.z.f.ś.s, jak i ustawy o VAT. Podatnik udzielając wspomnianych pożyczek, nie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług. Podatnik jedynie administruje funduszem, co nie mieści się w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Co prawda pojecie działalności gospodarczej w ustawie o VAT jest szerokie, jednak obejmuje ono tylko działania biznesowe i uczestnictwo w obrocie gospodarczym. Natomiast w omawianej sprawie istotna jest rola pracodawcy jako administratora funduszem, który jest majątkiem odrębnym od majątku spółki.
Umowy pożyczek są zawierane na zasadach określonych w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Zawierając te pożyczki spółka działa nie w imieniu własnym, ale na rzecz administrowanego przez siebie funduszu. Spółka faktycznie nie pobiera odsetek od udzielonych pożyczek, zwiększają one bowiem środki funduszu, a nie majątek spółki. Poza tym pracodawcy nie wolno wydatkować środków funduszu niezgodnie z przepisami ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Co prawda spółka rozporządza środkami funduszu, ale nie czyni tego w swoim imieniu. Samodzielność działalności gospodarczej polega na tym, że podatnik ma swobodę w dysponowaniu środkami do niego należącymi. Natomiast w omawianej sytuacji działania spółki polegają wyłącznie na wykonywaniu obowiązków nałożonych ustawą, które nie są związane z czynnościami wchodzącymi w zakres wykonywanej przez spółkę działalności gospodarczej.
Reasumując stwierdzić należy, że udzielanie przez spółkę pracownikom pożyczek mieszkaniowych ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z ustawowym obowiązkiem przekazania uzyskanych odsetek na rachunek funduszu, stanowi czynność administrowania środkami funduszu. Czynności wskazane wyżej nie stanowią zatem świad¬czenia usług finansowych przez spółkę i pozostają poza sferą jej działalności gospodarczej. W konsekwencji podmiot wykonując czynności związane z udzielaniem swoim pracownikom zwrotnych pożyczek na cele mieszkaniowe z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie działa w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT w stosunku do tych czynności.