Stało się tak za sprawą uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego. 25 czerwca 2012 r. skład siedmiu sędziów NSA orzekł, że wypłata kontrahentowi bonusu warunkowego z tytułu osiągnięcia określonej wielkości sprzedaży lub terminowości regulowania należności stanowi rabat w rozumieniu art. 29 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług , zmniejszający podstawę opodatkowania. Sąd nie podzielił tym samym stanowiska prezentowanego przez niektóre składy sądów, że o kwalifi kacji wynagrodzenia motywacyjnego (jako premii pieniężnej lub jako rabatu) decyduje wybrana przez przedsiębiorcę strategia gospodarcza będąca autonomiczną decyzją podatnika. Zdaniem sądu funkcje rabatu i premii pieniężnej są takie same – ich celem jest motywowanie i zachęcanie kontrahenta do współpracy.
Autorka ocenia uchwałę bardzo pozytywnie, choć nie milkną głosy, że jest ona kontrowersyjna i nie rozwiązuje wszelkich problemów związanych z udzielaniem premii pieniężnych. W pewnym sensie jest to prawda, tyle że trzeba zauważyć, że żadne rozstrzygnięcie sądu – nawet to w formie uchwały – wszystkich problemów i wątpliwości nie rozwiązuje. Już w tej chwili można stwierdzić, że w przypadku wydania tej uchwały na pewno pojawią się wątpliwości co do skutków przyznawania premii pieniężnych w „przeszłości”. Nie wszyscy bowiem podatnicy są w posiadaniu interpretacji indywidualnych, w których minister finansów potwierdził ich prawo do odliczenia podatku naliczonego. Duża część podatników oceny, czy dana premia pieniężna stanowi rabat, czy jest wynagrodzeniem za usługę, dokonywała jedynie na podstawie wydanej przez ministra finansów interpretacji ogólnej.
Należy jednak podkreślić, że uchwała dotycząca prawnej kwalifi kacji świadczeń wypłacanych w ramach bonusu warunkowego (premii pieniężnej) dotyczy jedynie sytuacji, w których wypłacenie premii nie wiąże się ze świadczeniem dodatkowych usług. W przeciwnym bowiem razie mamy do czynienia z odpłatną usługą podlegającą opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług . Uchwała NSA dotyczy więc takich świadczeń, w ramach których (poza realizowaniem określonej wielkości zakupów lub terminowej płatności) nie są wykonywane żadne inne usługi.
Autorka uważa, że najcenniejszą jednak dla polskich podatników (zarówno przyznających premie, jak i je otrzymujących) jest konstatacja sądu, że polskie regulacje w zakresie VAT nie zawierają instrumentów ustawowych, które w sytuacji udzielenia rabatu obligowałyby podatników do wystawiania faktur korygujących. Tym samym uchwała, która z pozoru wydaje się być groźna, jest dla podatników bardzo korzystna.
Więcej w artykule "Premie pieniężne rabatem" - Przegląd Podatkowy Nr 8/2012
Małgorzata Militz - doradca podatkowy, menedżer w MMR Consulting Spółce Doradztwa Podatkowego
Przywołane akty prawne:
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz U. z 2011 r. Nr 177, poz.1054 t.j.)
Czytaj także: