Na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych obowiązujących w Stanach Zjednoczonych Ameryki Polacy mogą otrzymać świadczenia w postaci wsparcia finansowego z Programu Zabezpieczenia Społecznego (Social Security) od rządu amerykańskiego. Jedną z takich osób była obywatelka Polski, której były mąż w przeszłości mieszkał i pracował w Ameryce. Wsparcie to jako była żona otrzymuje z tytułu członka rodziny osoby ubezpieczonej – w związku z przejściem na emeryturę byłego współmałżonka od lutego 2014 r. Istotne jest, że nigdy nie była, w szczególności nie pracowała w Ameryce, nie otrzymuje również renty ani emerytury ze Stanów Zjednoczonych, ale spełnia wymagania niezbędne do otrzymania świadczenia – jest w wieku minimum 62 lat, pozostawała w małżeństwie z osobą ubezpieczoną przez 10 lat, aktualnie pozostaje w stanie wolnym, nie podejmuje zatrudnienia po otrzymaniu świadczenia, a miejscem jej zamieszkania przez cały okres podatkowy i całe życie jest Polska.

Polska obywatelka wystąpiła o interpretację, jak traktować otrzymywane amerykańskie wsparcie finansowe. Z kwoty świadczenia w Ameryce jest potrącane 30 proc. podatku. W Polsce od tej kwoty świadczeniobiorca płaci 9 proc. składki zdrowotnej i 12 proc. podatku. Nie wiedziała, jak wygląda kwestia podwójnego opodatkowania, czy świadczenie podlega opodatkowaniu w Polsce jako osiągnięty dochód. Wychodziła z założenia, że skoro pomoc socjalna od rządu amerykańskiego jest doliczana do emerytury, którą pobiera w Polsce bez podatku, to świadczenie amerykańskie jest podwójnie opodatkowane, a zdaniem wnioskodawczyni – takie być nie powinno.

Czytaj również: Po śmierci małżonka też trzeba rozliczyć się z fiskusem >>

 


Skomplikowane podwójne opodatkowanie

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

  • posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych)
  • przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Biorąc pod uwagę świadczenia amerykańskie pobierane przez Polaków, należy wziąć pod uwagę postanowienia umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu podpisanej w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. Z uwagi na brak odrębnego artykułu dotyczącego opodatkowania świadczeń rodzinnych, należy stwierdzić, że dochód z tego tytułu podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym państwie może być opodatkowana przez drugie państwo z tytułu dochodu pochodzącego ze źródeł z tego drugiego państwa i tylko z tytułu takiego dochodu. Tym samym Polska i jej rząd ma prawo opodatkować dochód uzyskany przez osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski z tytułu świadczenia wypłacanego ze Stanów Zjednoczonych Ameryki. Prawo to wynika z zapisu art. 5 ust. 3 umowy, zgodnie z którym państwu rezydencji przysługuje pełne prawo do opodatkowania dochodów osoby mającej na jego terytorium miejsce zamieszkania.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, jednakże wolne od podatku dochodowego są m. in. świadczenia rodzinne otrzymane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne.

Świadczenie dla byłej żony

Dyrektor KIS wyszedł z założenia, że świadczenie ze Stanów Zjednoczonych, które wnioskodawczyni otrzymuje jako członek rodziny osoby ubezpieczonej – byłego męża w związku z jego przejściem na emeryturę podlega opodatkowaniu w Polsce. Aczkolwiek skoro świadczenie jest przyznane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych obowiązujących w Stanach Zjednoczonych, to uznał je za świadczenie otrzymywane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych obowiązujących w Polsce. W konsekwencji zdaniem dyrektora KIS – otrzymywane świadczenie podlega zwolnieniu od PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 5 czerwca 2024 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.305.2024.2.MKA