Spółka podpisała umowę ze studentami ostatniego roku wyższej uczelni. Umowa stanowi, że spółka umożliwi studentowi odbywanie praktyki zawodowej na jej terenie przez okres kilku miesięcy - do momentu obrony pracy magisterskiej przez studenta. W umowie została określona ostateczna data, do której powinna nastąpić obrona pracy. Dodatkowo studenci zostali zobowiązani do odbywania szkoleń przeprowadzanych przez spółkę, zapoznania się z produktami spółki i specyfiką jej działalności (spółka produkuje skomplikowane maszyny i urządzenia). Umowa przewiduje wypłatę wynagrodzenia za czas odbywania praktyki (miesięcznie). W zamian studenci zobowiązują się w tej umowie do podjęcia pracy w spółce na okres minimum 1 roku - po obronie pracy magisterskiej.
Jak należy rozliczyć wynagrodzenie otrzymywane przez studentów (PDOF, ZUS)?


Jeżeli spółka zawarła ze studentami umowę zlecenia, w ramach której świadczą oni pracę, wówczas wynagrodzenie generuje przychód, który umiejscowiony jest w źródle "działalność wykonywana osobiście".

Gdyby spółka nie była związana ze studentami umową zlecenia, a inną, wobec której tylko stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, wówczas przychód, jaki osiągnęliby studenci wraz z wynagrodzeniem byłby umiejscowiony w źródle "inne".

Tak w jednym jak i w drugim przypadku od przychodu nie są naliczane składki na ubezpieczenia społeczne.


Już na początku odpowiedzi na pytanie czytelnika należy przypomnieć, że w podatku dochodowym od osób fizycznych - dla właściwego rozliczenia takiej daniny - podstawowe znaczenie ma umiejscowienie przychodu w odpowiednim źródle.

Jak zostało wskazane w treści pytania w analizowanym przypadku spółka zawiązała ze studentami umowy, na podstawie których studenci odbywają praktyki, za które otrzymują wynagrodzenia.

W przypadku gdyby umowy takie posiadały status umowy zlecenie, wówczas osiągnięty na ich podstawie przychód byłby umiejscowiony w źródle działalność wykonywana osobiście.

Zgodnie bowiem z wolą ustawodawcy zapisaną w art. 13 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f. za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:
a) osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
b) właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością
- z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów osiąganych na podstawie kontraktów menedżerskich i umów o podobnym charakterze.

W takim przypadku spółka, jako wypłacająca tego rodzaju świadczenie, na podstawie art. 41 u.p.d.o.f. powinna pobierać zaliczki na podatek dochodowy.

Pomimo umiejscowienia przychodu w takim źródle, jeżeli osoby uzyskujące go są studentami, którzy nie ukończyli 26 roku życia, nie są naliczane składki na ubezpieczenia społeczne. Ma bowiem w takim przypadku zastosowanie wyłączenie zapisane w art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.).

Gdyby umowa wiążąca studenta ze spółką nie była umową zlecenia, a jedynie kontraktem, wobec którego stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu, wówczas przychód, jaki osiągnęliby studenci wraz z takim wynagrodzeniem byłby umiejscowiony w źródle "inne" (jest to konsekwencją tego, że w art. 13 pkt 8 u.p.d.o.f. mowa jest tylko o umowie zlecenia i umowie o dzieło, a nie o umowach o podobnym charakterze).

W takiej sytuacji spółka nie nalicza i nie pobiera zaliczek, a jedynie po zakończeniu roku przekaże informację PIT-8C.
Z uwagi na to, że przychód umiejscowiony w źródle "inne" nie stanowi podstawy naliczania składek na ubezpieczenia społeczne.