Skutki podatkowe wprowadzenia do nowo tworzonej spółki cywilnej gruntu z zabudowaniami wykorzystywanymi do prowadzonej działalności gospodarczej

Osoba prowadząca działalność gospodarczą kupiła w grudniu 2003 r. grunt z zabudowaniami, który wprowadziła do ewidencji środków...

Osoba prowadząca działalność gospodarczą kupiła w grudniu 2003 r. grunt z zabudowaniami, który wprowadziła do ewidencji środków trwałych i wykorzystywała na potrzeby działalności gospodarczej. W sierpniu 2008 r. zamierza otworzyć spółkę cywilną razem z żoną i synem oraz chce przekazać grunt spółce.
Jakie będą skutki w podatku dochodowym i w jaki sposób najlepiej tego dokonać?

Jeśli ma być możliwa amortyzacja składników majątkowych dotychczas używanych w działalności wykonywanej samodzielnie, należałoby wnieść je jako wkład do spółki cywilnej.

W sytuacji, w której podatnik rozpoczyna prowadzenie działalności w formie spółki cywilnej, gdy wcześniej prowadził działalność indywidualną, powinien wnieść dany środek trwały aportem do tej spółki. Tylko wówczas bowiem ów środek trwały wejdzie w skład masy majątkowej przysługującej wspólnikom spółki cywilnej. Będzie mógł być zatem uznany za składnik majątkowy wykorzystywany dla celów działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej.

W orzecznictwie wskazuje się, że "nie jest dopuszczalne dokonywanie - w ciężar kosztów uzyskania przychodów z działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej - odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, których współwłaścicielami (współużytkownikami wieczystymi) w częściach ułamkowych są wspólnicy tejże spółki, w sytuacji, w której środki te nie zostały wniesione jako wkład do spółki" (uchwała NSA z dnia 5 listopada 2001 r., FPS 6/2001, ONSA 2002, nr 2, poz. 55). Kierunek wytyczony w powyższej uchwale jest podtrzymywany w najnowszym orzecznictwie sądowym. W wyroku z dnia 20 września 2002 r., III SA 306/2001, stwierdzono: "Nie jest dopuszczalne wliczenie w ciężar kosztów uzyskania przychodów działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, których współwłaścicielami w częściach ułamkowych są wspólnicy tej spółki, w sytuacji, kiedy środki te, wykorzystywane na potrzeby spółki, a nie zostały wniesione do niej jako wkład".

Tak więc, aby możliwa była amortyzacja składników majątkowych, dotychczas używanych w działalności wykonywanej samodzielnie, należałoby wnieść je jako wkład do spółki cywilnej.

Zauważyć wszakże, że jeśli przedmiotem aportu miałby być tylko grunt, to może lepiej nie przekazywać go do spółki, a jedynie oddać go spółce do używania. Przepis art. 861 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - dalej k.c., stanowi, że wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług. Z kolei przepis art. 862 k.c. stanowi, że jeśli wspólnik zobowiązał się wnieść do spółki własność rzeczy, do wykonania tego zobowiązania, jak również do odpowiedzialności z tytułu rękojmi oraz do niebezpieczeństwa utraty lub uszkodzenia rzeczy stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Jeżeli rzeczy mają być wniesione tylko do używania, stosuje się odpowiednio w powyższym zakresie przepisy o najmie. Z powyższych regulacji wynika zatem, że można wnieść do spółki jedynie prawo do używania określonej rzeczy.

Wniesienie aportu do spółki cywilnej (tzn. własności jako wkładu do spółki) będzie bowiem powodować obciążenia w podatku od czynności cywilnoprawnych (0,5% od wartości gruntu). Grunt zaś - tak, czy inaczej - nie podlega w ogóle amortyzacji. Stanowi o tym przepis art. 22c pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.).