Proszę o odpowiedź, jakie skutki podatkowe (VAT) wywoła sprzedaż gruntów przez osobę fizyczną dla spółki deweloperskiej. Obecny właściciel był wywłaszczony, w 2000 r. rozpoczął postępowanie spadkowe. Ostatecznie w czerwcu 2008 r. nastąpił zwrot tej nieruchomości.
Czy nastąpi obowiązek podatkowy z tytułu VAT?


Skoro Pytający nabył grunty w drodze spadku, a nie w celu ich odsprzedaży, i należą one do majątku osobistego, ich sprzedaż nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.


W pierwszej kolejności warto zauważyć w ślad za uchwałą NSA z dnia 17 grudnia 1996 r., akt FPS 7/96, iż zwrot wywłaszczonej nieruchomości jest restytucją uprzedniego stanu prawnego, a więc nie kreuje prawa, lecz przywraca stosunki własnościowe istniejące przed wywłaszczeniem. W konsekwencji przyjmuje się już powszechnie, iż dla statusu prawnego nieruchomości funkcjonuje fikcja, że wywłaszczenie nigdy nie nastąpiło, a nieruchomość pozostawała własnością spadkodawcy aż do jego śmierci.

Zarówno zwrot wywłaszczonej nieruchomości, jak i jej późniejsza sprzedaż przez osobę fizyczną, jako majątku osobistego, nie wywołuje skutków na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u., a istotne będą przepisy art. 15 u.p.t.u.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u., opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Pod pojęciem towaru - jak wynika z art. 2 pkt 6 u.p.t.u.- należy rozumieć rzeczy ruchome, jak również wszelkie postaci energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. W świetle powyższego wskazać należy, iż grunty objęte są przedmiotowym zakresem u.p.t.u. Decydujące znaczenie dla braku opodatkowania ma jednak w sprawie element podmiotowy.

Mianowicie wypada podkreślić, iż w świetle art. 15 u.p.t.u. podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Poprzez działalność gospodarczą rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na gruncie powyższego należy uznać, iż niezbędnym do uznania dostawy towaru za działalność gospodarczą jest, aby w momencie dokonania czynności podatnik miał zamiar dokonywać tej czynności wielokrotnie, zmierzając do nadania jej stałego i zorganizowanego charakteru. Nie jest przy tym działalnością handlową, a zatem i działalnością gospodarczą w rozumieniu u.p.t.u. sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego dalszej odsprzedaży. Warto również wspomnieć, iż w orzecznictwie sądowoadministracyjnym ugruntował się pogląd, w myśl którego opodatkowaniu podlega jedynie czynność zrealizowana w formie zorganizowanej sprzedaży towaru (gruntu), poprzedzonej zakupem dokonanym w celu jego odsprzedaży, wskazująca na zamiar jej kontynuacji w tej formie (tak stwierdził NSA m.in. w wyroku z dnia 24 kwietnia 2007 r., I FSK 603/06).

Reasumując, skoro Pytający nabył grunty w drodze spadku, a nie w celu ich odsprzedaży, i należą one do majątku osobistego, ich sprzedaż nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.