Składki na samorząd adwokacki są kosztem wspólników a nie spółki

Wydatki w postaci składek na rzecz samorządu adwokackiego należy uznać za indywidualne wydatki wspólników spółki komandytowej, a tym samym za koszt uzyskania przychodów tych osób, a nie za koszty podatkowe spółki - wyjaśnia Vademecum Głównego Księgowego.

Pytanie

Spółka komandytowa ma 3 wspólników (2 osoby fizyczne oraz spółka z o.o. będąca komandytariuszem). Osoby fizyczne zobowiązane są do odprowadzania obowiązkowych składek do Okręgowej Rady Adwokackiej oraz opłacenia polis OC zawodu adwokata.
Czy opłaty te są kosztem uzyskania przychodu na poziomie spółki?
Poniesione koszty to:
1. faktycznie zapłacone składki obowiązkowe wspólnika do ORA
2. składka ubezpieczeniowa wynikająca z polis OC (suma ubezpieczenia, a więc i wydatku, różni się w przypadku obydwu polis)
3. faktury za sporządzenie zeznań podatkowych PIT-36L wspólników.
Jeśli powyższe zdarzenia stanowią koszty uzyskania przychodu (ww. wydatki opłacane są z poziomu spółki przelewem bankowym), to czy możemy rozliczyć je zgodnie z udziałem wspólników w spółce (w tym spółki z o.o.), czy też 100% wydatku należy przypisać wyłącznie do wspólnika, którego wydatek dotyczy (tak jak np. składki ZUS)? Moja wątpliwość wynika z faktu, że spółka nie może osiągać przychodów z tytułu świadczonych usług prawnych bez ponoszenia wydatków określonych w punkcie 1 i 2. Zeznania podatkowe zaś w przypadku osób fizycznych obejmują wyłącznie przychody z tytułu udziału w spółce osobowej choć trudno mi znaleźć uzasadnienie części kosztu tych zeznań w spółce z o.o.
A może koszt sporządzenia zeznań należy traktować jako wydatek osobisty wspólników?

Odpowiedź

Wydatki w postaci składek na rzecz samorządu adwokackiego i od odpowiedzialności cywilnej związane z wykonywanym zawodem adwokata, a także wydatki z tytułu sporządzenia zeznań rocznych należy uznać za indywidualne wydatki tych osób, tj. wspólników spółki komandytowej, a tym samym za koszt uzyskania przychodów tych osób, a nie za koszty podatkowe tej spółki.

Uzasadnienie

W myśl art. 8 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f. przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną (czyli m.in. w spółce komandytowej), ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku (udziału). Zasada ta ma zastosowanie odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f. kosztami uzyskania przychodów z poszczególnych źródeł są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Zwrot "w celu" oznacza, że nie wszystkie wydatki ponoszone przez podatnika w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą podlegają zaliczeniu w ciężar kosztów uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu.
Co do zasady wydatki, których uiszczenie warunkuje możliwość wykonywania określonych zawodów spełniają definicję kosztu uzyskania przychodu.

Obowiązek przynależności określonych osób fizycznych do organizacji zawodowych związany jest z wykonywaniem przez te osoby pewnych zawodów. W obecnym stanie prawnym obowiązek należenia do organizacji zawodowych i płacenia składek członkowskich i ubezpieczeniowych został nałożony na osoby wykonujące szereg zawodów, w tym także adwokatów na podstawie ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze - dalej u.p.a.

I tak, zgodnie z art. 8a u.p.a., wykonujący zawód adwokat podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu zawodowych czynności, a ponadto jest on zobowiązany do uiszczania składek na rzecz samorządu zawodowego (art. 40 pkt 3 p.a.).
Z treści wniosku wynika, że adwokaci swoją działalność wykonują jako komandytariusze spółki komandytowej, w której komplementariuszem jest spółka z o.o.

Z ww. przepisów u.p.a. wynika, że składki na rzecz Okręgowej Rady Adwokackiej i składki ubezpieczeniowe są zobowiązani opłacać wykonujący zawód adwokaci a nie spółka, w której działają. Oznacza to, że ww. składki to wydatki o charakterze osobistym, związanym z osobą konkretnego adwokata. Z tego względu stanowią one koszt uzyskania przychodu tej osoby, czyli konkretnego adwokata. Tym samym składki zapłacone przez danego adwokata nie stanowią kosztu uzyskania przychodu spółki – nie są to koszty innego adwokata (komandytariusza) i spółki z o.o. (komplementariusza).
W świetle powyższego pozostali wspólnicy, w tym komplementariusz nie bierze rzeczonych wydatków pod uwagę przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, a w konsekwencji swoich dochodów do opodatkowania.

Jeżeli zaś chodzi o wydatki poniesione na sporządzenie zeznań podatkowych wspólników spółki, to również one mają charakter osobisty i nie stanowią kosztów uzyskania przychodów spółki. Trudno bowiem uznać, że wydatek ten służy, choćby pośrednio, osiągnięciu, zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów spółki. Wydatki poniesione na realizację ciążących na wspólnikach jako podatnikach podatku dochodowego od osób fizycznych ustawowych obowiązków (sporządzenie i złożenie zeznania rocznego) nie wiąże się z przychodami spółki. Powyższej oceny nie zmienia fakt, że jedynym źródłem przychodów tych wspólników jest działalność gospodarcza prowadzona w tej spółce. Zatem koszt sporządzenia zeznań należy również traktować jako wydatek osobisty wspólników.

Odpowiedź pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego