Sądowe ustanowienie opiekuna nie daje prawa do ulgi mieszkaniowej

Spadkobierca z III grupy podatkowej nabędzie prawo do ulgi mieszkaniowej od odziedziczonego lokalu tylko wtedy, gdy przedstawi w urzędzie skarbowym notarialnie poświadczoną umowę o sprawowanie opieki nad spadkodawcą wymagającym takiej opieki.

Tak wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 23 grudnia 2015 r. Sprawa dotyczyła podatniczki, która na podstawie testamentu odziedziczyła po zmarłej ciotce udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego. Podatniczka od 2003 r. sprawowała opiekę nad chorą ciotką. Najpierw doraźnie, a od 2007 r. zamieszkała z ciotką, aby zapewnić jej całodobową opiekę. W 2008 r. podatniczka została ustanowiona opiekunem prawnym nad całkowicie ubezwłasnowolnioną ciotką. Opiekę sprawowała bez przerwy, aż do śmierci ciotki, która nastąpiła w lutym 2015 r.

Podatniczka oświadczyła, że w przedmiotowym lokalu jest zameldowana na pobyt stały od października 2015 r. oraz że będzie w nim zamieszkiwać i nie dokona jego zbycia przez okres 5 lat od dnia złożenia zeznania podatkowego. Podatniczka wskazała jednocześnie, że od lutego 2010 r. wspólnie z mężem jest najemca innego lokalu mieszkalnego.

Podatniczka zapytała fiskusa czy będzie przysługiwała jej ulga mieszkaniowa, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Sama uważa, że taka ulga jej przysługuje, gdyż udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nabyła w drodze dziedziczenia po zmarłej cioci na podstawie prawomocnego postanowienia sądu rejonowego. Przez okres 12 lat sprawowała faktyczną opiekę nad chora na Alzheimera ciocią, a dokumentem potwierdzającym fakt sprawowania opieki jest prawomocne postanowienie sądu zgodnie, z którym została ustanowiona opiekunem prawnym cioci. Podatniczka uważa też, że nie musi rozwiązywać umowy najmu, aby skorzystać z ulgi.

Fiskus się nie zgodził. Uznał, że podatniczka chcąc skorzystać z omawianej ulgi podatkowej powinna legitymować się umową o sprawowanie opieki nad spadkodawczynią wymagającą takiej opieki, sporządzoną w odpowiedniej formie, w tym wypadku z podpisami notarialnie poświadczonymi. Umowa ta jest osobna od umów innego rodzaju, czynnością cywilnoprawną będącą podstawą do sprawowania opieki. Jest to umowa, której przedmiotem jest jedynie porozumienie stron co do faktu sprawowania opieki, a także zakresu i charakteru jej sprawowania, w tym określenie czynności, do których zobowiązana jest osoba sprawująca opiekę.

A według fiskusa tej umowy nie można utożsamiać z innymi umowami o podobnym charakterze, a tym bardziej z postanowieniem sądu rejonowego o ustanowienia opiekuna prawnego. W rezultacie podatniczka nie może skorzystać z ulgi określonej w art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 23 grudnia 2015 r., sygn. akt IBPB-2-1/4515-160/15/HK, LEX nr 291960