Nowe prawo ma ograniczyć szarą strefę w obrocie wyrobami tytoniowymi. Stanowi ono element pakietu ustaw uszczelniających system podatkowy. Krajowa produkcja suszu tytoniowego zostanie objęta monitorowaniem i nadzorem.

W ostatnich latach w Polsce zwiększyła się szara strefa w obrocie wyrobami tytoniowymi. Przed 1 stycznia 2016 r. nieprawidłowości te polegały m.in. na tym, że susz tytoniowy obejmowano fikcyjnymi sprzedażami w ramach dostaw wewnątrzwspólnotowych lub dokonywano jego sprzedaży bez zapłaconej akcyzy podmiotom nieuprawnionym.

Zmiany przepisów obowiązujące od 1 stycznia 2016 r. uszczelniły system obrotu suszem tytoniowym przez pośredniczące podmioty tytoniowe, jednak w dalszym ciągu dużym problemem jest produkcja wyrobów tytoniowych przez nielegalne wytwórnie, które nie odprowadzają należnych podatków do budżetu państwa. Ponieważ jednym ze źródeł surowca tytoniowego, wykorzystywanego do tej produkcji (wysuszonych liści tytoniu) może być tytoń pochodzący z produkcji krajowej, proponowane przepisy mają na celu zmniejszenie ilości surowca tytoniowego trafiającego do takich wytwórni.

W ustawie o podatku akcyzowym zaproponowano m.in.:

•    opodatkowanie akcyzą sprzedaży suszu tytoniowego przez producenta takiego suszu, dokonanej w związku z dostawą wewnątrzwspólnotową lub eksportem tego wyrobu przez ten podmiot;
•    doprecyzowanie przepisów dotyczących obowiązku prowadzenia ewidencji suszu tytoniowego przez podmioty prowadzące skład podatkowy, które magazynują susz tytoniowy nieopodatkowany akcyzą poza składem podatkowym;
•    doprecyzowanie przepisu o ewidencji suszu tytoniowego przez wskazanie, że powinna ona umożliwiać ustalenie ilości i sposobu przetwarzania takiego suszu oraz adresu bądź adresów miejsc jego magazynowania przez podmiot prowadzący skład podatkowy, który magazynuje susz nieopodatkowany akcyzą poza składem podatkowym;
•    nałożenie na pośredniczące podmioty tytoniowe obowiązku przekazywania danych dotyczących skupionego suszu tytoniowego oraz wykazu producentów tego suszu, od których został on kupiony.

W ustawie o organizacji niektórych rynków rolnych zaproponowano m.in.:

•    utworzenie rejestru producentów surowca tytoniowego, prowadzonego przez dyrektorów oddziałów terenowych Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa;
•    przeprowadzanie kontroli związanych z monitorowaniem upraw;
•    niszczenie uprawy na koszt prowadzącego – w przypadku prowadzenia uprawy tytoniu bez uzyskania wpisu do rejestru producentów surowca tytoniowego oraz na powierzchni przekraczającej tę podaną w zgłoszeniu;
•    nałożenie na producentów surowca tytoniowego obowiązku przekazywania raz w roku informacji dotyczących powierzchni uprawy, produkcji i zbycia surowca tytoniowego oraz zawartych umów zbycia tego surowca;
•    uregulowanie kar za nieprzestrzeganie przepisów;
•    określenie procedury niszczenia surowca tytoniowego w przypadku podjęcia decyzji o wykonaniu takiej czynności przez jego producenta.

Przyjęte rozwiązania powinny skutkować zwiększonymi wpływami do budżetu państwa.

Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem jednego artykułu, który zacznie obowiązywać w innym terminie.