Obok pakietu paliwowego, SENT i JPK_VAT resort finansów planuje wprowadzenie dodatkowych rozwiązań systemowych jak mechanizm podzielonej płatności, STIR i Centralny Rejestr Faktur oparty o obowiązkowo składaną ewidencję JPK_VAT.
Uszczelnianie systemu
W ostatnim czasie zostało podjętych szereg działań uszczelniających. Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską nr 17074 wskazuje, że do najważniejszych czynności należy wymienić: działania uszczelniające system VAT, wdrożenie pakietu paliwowego zmniejszającego nieprawidłowości w obrocie paliwami oraz systemu monitorowania drogowego przewozu towarów, rozszerzenie stosowania jednolitego pliku kontrolnego, wprowadzenie sankcji podatkowych za nierzetelne rozliczanie podatku VAT, zmiana limitu płatności gotówkowych w transakcjach między przedsiębiorstwami, rozbudowa zdolności analitycznych aparatu skarbowego, wzrost skuteczności poboru i prowadzonych działań kontrolnych i karno-skarbowych.
Działania niezgodne z prawem
Zdaniem MF działania podatników niezgodne z przepisami prawa, mające na celu wykorzystanie konstrukcji rozliczania podatku VAT do otrzymania zwrotu podatku, mogą koncentrować się na zaniżaniu podatku należnego bądź/oraz zawyżeniu podatku naliczonego. Zmniejszenie podatku należnego jest możliwe poprzez niewykazywanie całej wartości sprzedaży. Natomiast zawyżenie podatku naliczonego może być skutkiem zawyżania kosztów działalności, m.in. poprzez wprowadzanie do rozliczeń fikcyjnych faktur dokumentujących zdarzenia, które nigdy nie miały miejsca, obrazujących przebieg zdarzeń gospodarczych niezgodnie z ich rzeczywistym przebiegiem lub faktur, w których wykazano ilości i wartości w wielkościach nierzeczywistych.
Fikcyjne faktury w obrocie
Przestępstwa związane z wprowadzeniem do obrotu fikcyjnych faktur przybierają różne formy, począwszy od tych mniej skomplikowanych polegających na zakupie przez przedsiębiorcę jednej lub kilku fikcyjnych faktur w celu zmniejszenia obciążeń podatkowych, a skończywszy na tworzeniu zorganizowanych struktur przestępczych, których celem jest w głównej mierze wyłudzanie nienależnych zwrotów podatku VAT. Resort tłumaczy, że ryzyko wystawiania i ewidencjonowania w księgach podatkowych faktur dokumentujących fikcyjne transakcje występuje również w zakresie przemieszczania towarów w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów i wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jak też i importu usług. Dlatego też działania służące uszczelnieniu systemu podatku od towarów i usług, przeciwdziałaniu zidentyfikowanym nadużyciom lub wyłudzaniu tego podatku oraz zmniejszaniu szarej strefy mają charakter kompleksowy i są konsekwentnie, systematyczne realizowane. Przejawiają się one w podejmowanych z uwzględnieniem specyfiki występujących nieprawidłowości działaniach legislacyjnych, jak i działaniach mających charakter kontrolny.
Konieczne jest ukierunkowanie działań
Ministerstwo Finansów przyznaje, że mając na uwadze przeciwdziałanie oszustwom nie można tworzyć rozwiązań, które byłyby zbyt uciążliwe dla wszystkich podatników. Zdaniem resortu niezbędne jest odpowiednie wyważenie uciążliwości rozwiązań dla ogółu podatników, w szczególności uczciwych podatników, w stosunku do ich skuteczności w walce z oszustwami.
Przed zbyt rygorystycznym traktowaniem podatników przez organy podatkowe przestrzegają jednak eksperci. Jerzy Martini, doradca podatkowy, partner w Martini i Wspólnicy, oceniając dotychczasowe administracji skarbowej, zwraca uwagę na pewnego rodzaju nierównowagę w traktowaniu uczciwych podatników. Ekspert ma wrażenie, że wrzuca się wszystkich do jednego worka. Przykładem jest chociażby ograniczenie zaliczania do kosztów podatkowych wydatków na usługi niematerialne. Zabezpieczenie interesów budżetu państwa jest – zdaniem Martiniego – bardzo ważne, nie może być jednak jedynym kryterium działania.
Czytaj również: Mikroprzedsiębiorcy zaczynają składać JPK_VAT