W przedmiotowej sprawie sporne było to, czy przyspieszony zwrot VAT-u będzie przysługiwał w przypadku, gdy należność za faktury zakupowe zostaje uregulowana w drodze potrącenia. Zdaniem skarżącego i sądu pierwszej instancji odpowiedź na to pytanie powinna być twierdząca. Zdaniem podatnika, przyspieszony zwrot dotyczy VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących kwoty należności, które zostały w całości zapłacone, lecz brak jest konieczności dokonania zapłaty w gotówce lub przelewem, a zapłata przez potrącenie wzajemnych wierzytelności jest równoznaczna w skutkach prawnych z zapłatą.
Fiskus stanowiska tego nie podzielił, podkreślając konieczność uwzględnienia przy wykładni art. 87 ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT treści art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – uwzględnienie takie powoduje w ocenie organu, że potrącenie nie jest formą wygasania zobowiązań uprawniającą do skrócenia terminu zwrotu bezpośredniego VAT-u z 60 do 25 dni. Zdaniem organu, skorzystanie z uprawnienia wskazanego w art. 87 ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT wymaga bezwzględnie dokonania zapłaty za zakupy gotówką bądź przelewem za pośrednictwem rachunku bankowego.
Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Zdaniem sądu, rację w sporze ma fiskus. Zdaniem sądu, to termin 60 dniowy należy traktować jako podstawowy termin takiego zwrotu. Uregulowany w art. 87 ust. 6 ustawy o VAT 25-dniowy termin zwrotu jest wyjątkiem od zasady, a jako taki wyjątek regulacja ta nie może być interpretowana w sposób rozszerzający, umożliwiając jej zastosowanie do sytuacji podobnych lub zbliżonych do tych wskazanych wprost w art. 87 ust. 6 ustawy o VAT. Oznacza to zatem, że nie można utożsamiać wskazanych w art. 87 ust. 6 pkt 1 "kwot należności, które zostały w całości zapłacone" z "kwotami należności, które zostały w całości uregulowane", czy też uznawać, że w istocie w art. 87 ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT chodzi o spełnienie świadczenia należnego sprzedawcy w dowolny sposób, niekoniecznie przez "zapłatę". Posłużenie się przez ustawodawcę w art. 87 ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT określeniem "kwoty należności, które zostały w całości zapłacone" należy więc uznać za zamierzoną eliminację możliwości uzyskania zwrotu bezpośredniego VAT-u w terminie 25 dni w przypadku innych sposobów wygaśnięcia zobowiązania pieniężnego, w tym przez potrącenie.
Wyrok NSA z 30 listopada 2015 r., sygn. akt I FSK 1292/14
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Prawo do odliczenia i zwrotu podatku naliczonego w VAT
|