Zasadą jest, że stowarzyszenie nabywa osobowość prawną i może rozpocząć działalność dopiero z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego ( art. 17 ust. 1 Prawa o stowarzyszeniach ). Dopiero z datą wpisu stowarzyszenie może więc rozpocząć działalność. Przepisy nie przewidują przy tym, jak to ma miejsce w przypadku niektórych spółek, działalności stowarzyszenia "w organizacji". Zamiast tego istnieje pojęcie komitetu założycielskiego stowarzyszenia, którego głównym zadaniem jest wystąpienie do sądu rejestrowego z wnioskiem o rejestrację ( art. 12 tej ustawy ). Komitet założycielski nie reprezentuje jednak stowarzyszenia, nie może tego również czynić zarząd, nawet jeśli został wybrany już na spotkaniu założycielskim, gdyż stowarzyszenie jeszcze nie istnieje.
Wpłacone przed zarejestrowaniem środki nie mogą być więc przychodem stowarzyszenia, bowiem do daty rejestracji ono jeszcze nie istnieje. Niezarejestrowane stowarzyszenie nie miało więc zdolności do przyjmowania dotacji i innych wpłat. Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – dalej u.p.d.o.p., podatnikiem może być jedynie stowarzyszenie, nie zaś komitet założycielski.
W efekcie przekazane na rzecz stowarzyszenia środki, mimo iż znajdują się na koncie założonym dla stowarzyszenia, pozostają prywatnymi środkami wpłacających i nie będą powodowały powstania obowiązku podatkowego w stowarzyszeniu.
Po rejestracji jednak należy przyjąć, że posiadane na koncie bankowym środki staną się otrzymanymi przez stowarzyszenie wartościami pieniężnymi, a te stanowią przychody, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p. Trzeba bowiem zauważyć, że przysporzenie tego rodzaju powstaje niezależnie od podstawy prawnej i sposobu jego dokonania. W efekcie przychodem stowarzyszenia będzie jedynie saldo rachunku bankowego w wysokości określonej w dacie rejestracji organizacji w KRS.
Proszę pamiętać, że datą rejestracji stowarzyszenia jest data dokonania wpisu w KRS, nie zaś data powiadomienia przez sąd rejestrowy stron o dokonaniu tego wpisu.
Przywołane akty prawne:
Ustawa z 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 z późn. zm.)
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.)