O ile samo wydanie postanowienia o wszczęciu postępowania w sprawie o przestępstwo karnoskarbowe oraz postanowienia o przedstawieniu zarzutów podatnikowi nie spowodowało zawieszenia biegu terminu przedawnienia, to skutek taki wywołało poinformowanie podatniczki o prowadzonym postępowaniu karnoskarbowym.
Sprawa dotyczyła podatniczki wobec której fiskus w maju 2012 r. wszczął postępowanie w sprawie określenia zobowiązania w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych za 2006 r. Czynności dokonywano bez jej udziału. W toku postępowania kontrolnego mąż podatniczki poinformował o toczącym się postępowaniu w przedmiocie ubezwłasnowolnienia w związku z jej chorobą. Wobec całkowitego ubezwłasnowolnienia podatniczki postępowanie kontrole zostało zawieszone do czasu ustanowienia jej męża opiekunem prawnym. Postępowanie zostało podjęte z udziałem opiekuna prawnego podatniczki. Decyzją z grudnia 2012 r. fiskus określił wysokość zobowiązania w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych za 2006 r. w kwocie blisko 370 tys. zł. Fiskus podkreślił, że w czasie dokonywania tych czynności podatniczka posiadała pełną zdolność do czynności prawnych.
Fiskus wskazał jednak, że przed upływem okresu przedawnienia poinformował podatniczkę o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia, doręczając jej pełnomocnikowi pismo. W październiku 2011 r. nastąpiło zawieszenie biegu terminu przedawnienia, który upływał z końcem grudnia 2012 r.
Podatniczka się nie zgodziła wskazując, że decyzja powinna zostać umorzona z uwagi na przedawnienie zobowiązania. Jej zdaniem w rzeczywistości nie został zawieszony bieg przedawnienia zobowiązania podatkowego. W ocenie podatniczki, skoro przeciwko niej nie skierowano postępowania karnego ad personam, tj. nie postawiono jej zarzutu, to tym samym nie doszło do zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Pogląd taki można sformułować - jej zdaniem – w oparciu o art. 70 § 6 pkt 1 o.p., według którego zawieszenie biegu terminu przedawnienia następuje w przypadku wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o ile podejrzenie przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania, którego dotyczy przedawnienie.
Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Zdaniem sądu fiskus ma rację. Według sądu art. 70 § 6 pkt 1 o.p. jednoznacznie i wyraźnie nie uzależnia zawieszenia biegu terminu przedawnienia od zastosowania reguł postępowania karnego (art. 313 k.p.k.), a zależy jedynie od poinformowania podatnika o toczącym się postępowaniu karnym lub karnoskarbowym. Przekazanie informacji podatnikowi nie musi być powiązane z konkretną czynnością procesową. Konieczne jest jedynie poinformowanie podatnika o zdarzeniu powodującym zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, bez wskazania trybu i sposobu przekazania takiej informacji, tym samym pozostawiając organom podatkowym daleko idącą swobodę w tym zakresie.
Podatniczce zostały przedstawione zarzuty i została przesłuchana, natomiast akt oskarżenia został doręczony 3 grudnia 2012 r. - zarówno jej, jak również jej opiekunowi prawnemu. Ponadto organ podatkowy doręczył ustanowionemu w sprawie pełnomocnikowi pismo z 11 grudnia 2012 r., w którym informuje o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia od 11 października 2011 r. Przed terminem przedawnienia (tj. przed dniem 31 grudnia 2012 r.) podatniczka została zatem skutecznie zawiadomiona o toczącym się postępowaniu karnoskarbowym. O ile samo wydanie postanowienia o wszczęciu postępowania w sprawie o przestępstwo karnoskarbowe oraz postanowienia o przedstawieniu zarzutów podatnikowi, nie spowodowało zawieszenia biegu terminu przedawnienia, to skutek taki wywołało poinformowanie podatniczki o prowadzonym postępowaniu karnoskarbowym.
Wyrok NSA z 27 października 2016 r., II FSK 2878/14
