Opodatkowanie podatkami pośrednimi od gromadzenia kapitału jest zharmonizowane na poziomie unijnym tzw. dyrektywą kapitałową, której celem jest zniesienie obciążeń kapitałowych. Obecnie obowiązujące podatki pośrednie od gromadzenia kapitału (w tym podatek od czynności cywilnoprawnych) stanowią bowiem czynnik ograniczający swobodny przepływ kapitału pomiędzy państwami członkowskimi. Rzeczpospolita Polska z dniem akcesji, tj. 1 maja 2004 r. zniosła podatek kapitałowy od pożyczek udzielonych spółkom przez udziałowców, a następnie przywróciła go w latach 2007 – 2008 r. 15 marca 2010 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach postanowił skierować do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytanie prejudycjalne dotyczące zgodności takiego postępowania z prawem unijnym.
Zgodnie ze stanowiskiem zajętym przez Polskę, zastąpienie przepisów na mocy których dochodzi do opodatkowania podatkiem kapitałowym pożyczki udzielonej spółce przez jej wspólnika (akcjonariusza) przepisami, na podstawie których opodatkowana jest czynność konwersji pożyczki na kapitał zakładowy spółki, stanowi w istocie zmianę momentu opodatkowania tego samego kapitału, tj. kapitału z tytułu udzielonej pożyczki. W związku z tym przepisy te nie są wyrazem rezygnacji przez państwo członkowskie z poboru podatku kapitałowego z tytułu pożyczki udzielonej spółce kapitałowej przez jej wspólnika (akcjonariusza).
Trybunał orzekł, że art. 4 ust. 2 dyrektywy kapitałowej należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie ponownemu wprowadzeniu przez państwo członkowskie podatku kapitałowego od pożyczki udzielonej spółce kapitałowej przez wierzyciela uprawnionego do udziału w zyskach owej spółki, jeżeli państwo to wcześniej zaniechało pobierania owego podatku.
Rozstrzygniecie to ma duże znaczenie dla polskich podatników. Ci, którzy zapłacili stosowny podatek w latach 2007-2008 i do tej pory nie wystąpili o jego zwrot, powinni wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie jego nadpłaty. Postępowania toczące się już przed organami podatkowymi i sądami powinny zostać rozstrzygnięte na korzyść podatników. Natomiast podatnicy, którzy próbowali odzyskać już zapłacony podatek, ale otrzymali ostateczną decyzję odmawiającą stwierdzenia nadpłaty, są uprawnieni w ciągu miesiąca od publikacji orzeczenia C-212/10 w Dzienniku Urzędowym UE do składania wniosku o wznowienie postępowania.
Jolanta Mazur
źródło: www.deloitte.com