W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwrócił się zamknięty fundusz inwestycyjny mający siedzibę na terytorium Polski. Fundusz prowadzi działalność w zakresie lokowania środków pieniężnych powierzonych przez uczestnika w określone papiery wartościowe i wierzytelności. Ponadto może udzielać pożyczek pieniężnych do wysokości nie wyższej niż 50 proc. wartości aktywów funduszu, z tym że wysokość pożyczki pieniężnej udzielonej jednemu podmiotowi nie może przekroczyć 20 proc. wartości aktywów funduszu. Fundusz planuje udzielić w przyszłości pożyczek na rzecz pożyczkobiorców przy uwzględnieniu swojego celu inwestycyjnego. Pożyczka będzie miała charakter odpłatny. Funduszowi będzie przysługiwało wynagrodzenie w formie odsetek.
Fundusz nie miał jednak pewności co do skutków w VAT jakie wywoła udzielona pożyczka. Fundusz zapytał przede wszystkim o to, czy czynność udzielenia pożyczki będzie podlegała VAT, no i czy będzie korzystała ze zwolnienia od podatku. Sam fundusz uważa, że czynność udzielenia pożyczki będzie czynnością podlegającą VAT i jednocześnie z niego zwolnioną na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.
Fiskus się zgodził. Organ wskazał, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą VAT wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. A udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w VAT. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.
Czynność udzielenia przez fundusz inwestycyjny pożyczki na rzecz innego podmiotu gospodarczego stanowi odpłatne świadczenie usług podlegające VAT, jednak z uwagi na fakt, że powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT – korzystać będzie ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 30 września 2015 r., sygn. IBPP2/4512-666/15/EK
Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego