Pytanie w tej sprawie skierował do Trybunału Sprawiedliwości UE (potocznie zwanego Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości) Naczelny Sąd Administracyjny.

Problem powstał na tle sporu między ministrem finansów a spółką TNT Express Worldwide (Poland), świadczącą usługi kurierskie, pocztowe, transportowe i spedycyjne. Chodziło o to, kiedy TNT Express Worldwide ma płacić w Polsce VAT od usług transportowych i spedycyjnych.

Z art. 19 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT wynika, że obowiązek zapłaty VAT od tych usług powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od wykonania usługi.

TNT Express Worldwide była zdania, że przepis ten jest sprzeczny z unijną dyrektywą. Dlatego - jak twierdziła - od wszystkich tych usług, zarówno o charakterze kuriersko-pocztowym, jak i transportowo-spedycyjnym, powinna płacić VAT wtedy, kiedy wystawiła fakturę, nawet jeśli w tym miesiącu nie dostała zapłaty ani nie upłynął 30. dzień od wykonania usługi.

Minister finansów nie zgadzał się ze spółką. Stwierdził, że od usług kurierskich i pocztowych spółka powinna płacić VAT na ogólnych zasadach, czyli w miesiącu wystawienia faktury, nie później niż w siódmym dniu od dnia wykonania usługi, natomiast od usług transportowych i spedycyjnych powinna zapłacić podatek według zasad szczególnych, określonych w art. 19 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT. Minister dodał, że moment powstania obowiązku podatkowego pokryje się z datą wystawienia faktury tylko wtedy, gdy spółka wystawi fakturę w dniu otrzymania zapłaty lub - w razie braku zapłaty - w 30. dniu, licząc od dnia wykonania usługi.

Spółka zaskarżyła tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjny w Warszawie, ale sąd oddalił jej skargę. Wówczas TNT Express Worldwide złożyła skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Podtrzymała w niej swój zarzut, że polski przepis jest niezgodny z unijną dyrektywą o podatku od wartości dodanej. NSA nie rozstrzygnął sporu, tylko zwrócił się z pytaniem do unijnego Trybunału.

  Podatek VAT w branży TSL. Prawne i podatkowe aspekty transportu, spedycji i logistyki >>>

W czwartek Trybunał Sprawiedliwości przyznał rację spółce (sygn. C-169/12). Orzekł, że polska ustawa o VAT jest w tym zakresie sprzeczna z unijną dyrektywą.

ETS przypomniał, że art. 66 dyrektywy 2006/112 pozwala uznać za moment powstania obowiązku podatkowego: moment wystawienia faktury, moment otrzymania zapłaty lub - w razie braku albo wystawienia faktury z opóźnieniem - inny termin. Polski przepis nie odpowiada żadnemu z nich - orzekł Trybunał.

Zakwestionowany przez Trybunał art. 19 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT przestanie obowiązywać za kilka miesięcy. Od 1 stycznia 2014 r. wejdzie w życie nowelizacja z 7 grudnia ub.roku, która ujednolici moment powstania obowiązku podatkowego dla większości usług. Standardem stanie się, że obowiązek podatkowy będzie powstawał w momencie dostawy towarów lub wykonania usługi.