Celem Konwencji Wielostronnej (zwanej w skrócie MLI) jest przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania na poziomie międzynarodowym. Do tej pory ratyfikowały ją: w Polska, Austria, Wyspa Man, Jersey oraz Słowenia. Konwencja będzie modyfikowała od 1 stycznia 2019 r. postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, które zawarła Polska oraz pozostałe wymienione państwa. Postanowienia MLI mają zatem istotne znaczenie dla podmiotów działających na rynkach międzynarodowych.
Stosowanie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania >>
Ograniczenie unikania opodatkowania
Jak tłumaczą eksperci PwC, konwencja MLI zawiera rozwiązania skierowane na stworzenie mechanizmów reagowania przez państwa na działania, które prowadzą do zmniejszania się podstawy opodatkowania oraz transferu dochodów do jurysdykcji o niskim poziomie opodatkowania lub nienakładających podatków. Dokument ten został opracowany w celu szybkiego i sprawnego wdrożenia do istniejących umów bilateralnych o unikaniu podwójnego opodatkowania rozwiązań wypracowanych w ramach działań BEPS. Konwencja pozwala na automatyczną zmianę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartych przez dane państwo eliminując tym samym konieczność prowadzenia długotrwałych bilateralnych negocjacji pomiędzy państwami.
Zakres umów o unikaniu podwójnego opodatkowania >>
Zmiany w umowach międzynarodowych
Polska zgłosiła do objęcia MLI 78 umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Wśród zgłoszonych umów znalazły się m.in. umowy z Austrią, Belgią, Cyprem, Danią, Francją, Holandią, Irlandią, Kanadą, Luksemburgiem, Maltą, Meksykiem, Norwegią, Szwajcarią, Szwecją, Wielką Brytanią. Poza zasięgiem MLI znalazły się umowy m.in. z takimi państwami jak USA i Niemcy. W 77 umowach metoda wyłączenia może zostać zastąpiona metodą zaliczenia z progresją.
Jak wyjaśnia Agata Oktawiec, dyrektor w PwC, regulacje konwencji w pierwszym okresie na pewno nie będą miały aż tak dużego znaczenia dla polskich firm. Póki co, podpisało ją tylko pięć krajów i to takich, z którymi nie łączą nas jakieś szczególnie duże relacje biznesowe. Jej zdaniem, warto jednak zauważyć, że Polska bardzo poważnie potraktowała kwestię szybkiej ratyfikacji przepisów konwencji - pytanie jak zachowają się pozostałe kraje.
Zdaniem prof. Aleksandra Wernera, w odniesieniu do konwencji MLI szczególnie istotne są dwie płaszczyzny. Pierwsza, dotyczy kwestii proceduralnych. Dzięki jednej multilateralnej umowie międzynarodowej istnieje możliwość „hurtowej” zmiany zawartych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania . Taka możliwość jest jednak zależna od tego, czy i w jakim zakresie inne państwa przystąpią do tej konwencji. Sygnatariusze (jak wynika ze strony OECD na 22 marca br. konwencja MLI została podpisana przez 78 państwa i kolejne 6 wyraziło wolę przystąpienia do konwencji) mogą złożyć zastrzeżenia niestosowania określonych zapisów, także mogą określić w niektórych przypadkach, która wersja tekstu ma być w stosunku do nich stosowana. Obraz w ramach tej przestrzeni będzie mógł być realnie oceniony dopiero za jakiś czas. Druga płaszczyzna dotyczy kwestii merytorycznych, a więc rozwiązań przewidzianych przez konwencję MLI. Dotyczy to nadużycia traktatów (treaty abuse) i klauzuli principal purpose test (PPT), która jest swego rodzaju klauzulą przeciw unikaniu opodatkowania. PPT, ogólnie wskazując, ma pozbawiać korzyści traktatowych w sytuacji, gdy główną przyczyną dokonania określonej czynności (zawarcia transakcji) jest uzyskanie tej korzyści. Dotyczyć to może podatku u źródła (withholding tax), gdzie państwo opierając się na PPT (pomimo korzystnych rozwiązań co do opodatkowania podatkiem u źródła w określonej umowie o unikaniu opodatkowania) może go pobrać stosując przedmiotową klauzulę. Konwencja MLI zawiera też szereg szczególnych klauzul antyabuzywnych (tzw. małe klauzule) odnoszących się do konkretnych źródeł przychodu lub podmiotów (m.in. do dywidend, zysków kapitałowych, stałego zakładu) oraz przepisy o współpracy i rozwiązywaniu sporów.
