W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwróciła się firma, które zatrudnia na podstawie umów o pracę osoby fizyczne wykonujące pracę w terenie (tzw. pracowników mobilnych). Każdy z takich pracowników ma w umowie o pracę zdefiniowane miejsce pracy, jako obszar, którego wielkość jest ustalona na podstawie przyjętego przez pracodawcę podziału terytorialnego kraju (niezależnego od podziału administracyjnego kraju) i uzależniona od przypisanych pracownikowi obowiązków. Charakter zadań wykonywanych przez pracowników w ramach stosunku pracy wiąże się z licznymi przejazdami, które stanowią nieodłączny i stały element wykonywanych obowiązków. Spółka nie traktuje tego typu przejazdów oraz wizyt, jako podróży służbowych. Tym samym pracownicy nie otrzymują diet i innych należności przysługujących z tytułu podróży służbowych.

Firma wskazała, że zdarza się, że pracownicy nie wracają do miejsca zamieszkania po zakończeniu pracy w danym dniu, lecz nocują hotelu. Koszty takiego noclegu ponosi firma. Codzienne powroty pracowników do miejsca zamieszkania byłyby tu nieuzasadnione ekonomicznie.

Firma zapytała fiskusa o to czy korzystanie przez pracowników z noclegów będzie stanowić dla nich przychód ze stosunku pracy, a w konsekwencji, czy ona, jako płatnik, jest zobowiązana obliczyć, pobrać i odprowadzić z tego tytułu zaliczkę na podatek. Sama uważa, że nie, ponieważ pracownik otrzymując zagwarantowany przez spółkę nocleg wypełnia tylko i wyłącznie obowiązki służbowe. Firma przyznała, że jednym z jej obowiązków jest ponoszenie wszelkich kosztów związanych z pracą świadczoną przez jej pracowników i obowiązek ten nie może być przerzucany na pracowników.

Fiskus się nie zgodził. Uznał, że świadczenia w postaci zapewnienia pracownikowi noclegu nie można utożsamiać z ustawowymi obowiązkami pracodawcy związanymi z porządkiem w zakładzie pracy, w tym z organizacją pracy lub wyposażeniem pracowników w narzędzia i materiały niezbędne do wykonywania pracy. Dlatego organ stwierdził, że finansowane przez firmę noclegi pracowników związane z wykonywaniem przez nich obowiązków służbowych, wynikających z umowy o pracę, stanowią przychód tychże pracowników ze stosunku pracy. Na firmie występującej w roli płatnika spoczywa więc obowiązek obliczania, pobierania i odprowadzania z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Sprawa trafiła do WSA w Poznaniu. Sąd nie zgodził się z fiskusem i uznał, że skorzystanie przez pracownika ze świadczenia w postaci noclegu, nawet wykupionego przez niego samodzielnie, nie jest świadczeniem spełnionym w jego interesie, ale w interesie pracodawcy. To z uwagi na racjonalność ekonomiczną działalności prowadzonej przez firmę, w uzasadnionych przypadkach pracownicy nie wracają do miejsca zamieszkania po zakończeniu pracy w danym dniu, lecz nocują w miejscu umożliwiającym efektywne zakończenie pracy jednego dnia i jej rozpoczęcie w dniu kolejnym.

Wydatek na nocleg zdaniem sądu nie przynosi wprost pracownikowi korzyści w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatków, które musiałby ponieść. Zapewnienie noclegów pracownikom leży bowiem wyłącznie w interesie pracodawcy, a nie pracowników, którzy swoje potrzeby mieszkaniowe zaspokajają w innym miejscu i w inny sposób oraz którzy – gdyby nie konieczność wywiązania się z obowiązków wynikających z umowy o pracę – nie mieliby powodu do ponoszenia kosztu takich noclegów. Zapewnienie noclegu przez pracodawcę pracownikowi służy tu więc wyłącznie realizacji obowiązku pracowniczego – pracownik nie ma tutaj żadnej swobody w zarządzaniu i rozporządzeniu tym świadczeniem; wykorzystuje je w konkretnym celu – wykonaniu swoich obowiązków pracowniczych.

Wyrok WSA w Poznaniu z 17 września 2015 r., I SA/Po 266/15

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego

 

Dowiedz się więcej z książki
PIT. Komentarz
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł