Międzynarodowy Trust Cypryjski
Korzenie koncepcji trustu sięgają prawa rzymskiego, instytucji powiernictwa (powierniczego przeniesienia własności). Trust sensu stricte narodził się w prawie anglosaskim ok. 1000 lat temu. Koncepcja powstała w XI wieku i kształtowała się wskutek orzecznictwa tzw. systemu equity, czyli orzecznictwa na zasadach słuszności, jest wytworem praktyki. Trust charakteryzuje się następującymi cechami:
a.powiernik (zarządzający) nie może mieszać majątku własnego i majątku trustowego, choć majątek trustowy zwykle nie ma osobowości prawnej, nie jest wyodrębniony prawnie; jest to wydzielona pula zasobów
b.na zewnętrz powiernik występuje jako uprawniony; w stosunku wewnętrznym –powiernika z ustanawiającym i beneficjentem- powiernik ma obowiązki: zarządu majątkiem, rozporządzania; jest zobowiązany zachować majątek i go pomnażać
c.powiernik nie może bezpośrednio czerpać zysków z majątku trustowego
d.powiernik odpowiada osobiście za naruszenie obowiązków (odpowiedzialny jest zwykle za niedochowanie należytej staranności)
e.często twierdzi się, że powiernik jest właścicielem w znaczeniu formalnym, a beneficjent w znaczeniu gospodarczym, albo : powiernik ma własność zwierzchnią, a beneficjent: użytkową (koncepcja „własności dzielonej ze względu na treść”- nieznana w zasadzie w prawie kontynentalnym).
Według większości prawników koncepcja trustu w rozumieniu anglosaskim nie jest możliwa do stosowania wprost, bezpośrednio w systemie prawa kontynentalnego. W Polsce brak legalnej definicji trustu, ale istnieją instytucje o charakterze powierniczym. Nie są to trusty w rozumieniu prawa anglosaskiego, pozwalają jednak na zarządzanie majątkiem. Należą do nich fundusze inwestycyjne zamknięte, umowy o zarządzanie portfelem na podstawie polskiej ustawy o funduszach inwestycyjnych
Regulacje prawne dotyczące trustu są w Liechtensteinie, częściowo Monako i Rosji, a także na Cyprze. W prawie cypryjskim jest to instytucja regulowana głównie przez Prawo o Międzynarodowych Trustach nr 69(I)/92, wydane w lipcu 1992 r. Trust taki może obejmować wszelkie aktywa (pieniądze, akcje itd.), umiejscowione w dowolnym miejscu na świecie, pod warunkiem, że Powiernik ma prawną możliwość kontrolowania majątku i prawo własności tych aktywów; wyjątek: majątkiem trustu nie mogą być nieruchomości położone na Cyprze. Warto zauważyć, że założyciel, ani żaden z beneficjentów (z wyjątkiem instytucji charytatywnych) nie może być rezydentem na Cyprze. Natomiast co najmniej jeden z Powierników jest rezydentem na Cyprze- może to być również spółka prawa cypryjskiego, w której 100% udziałów posiada założyciel.
Poza wskazanymi regulacjami podmiotowymi dotyczącymi założyciela i powiernika, inne wymogi, które muszą być jasno określone to:
a. wyraźne oświadczenie o woli stworzenia trustu
b. majątek trustu musi być oznaczony w sposób wyraźny
c. cel trustu (jeśli jest określony) musi być oznaczony w sposób wyraźny
Trust może zostać założony na maksymalnie 100 lat i co do zasady jest nieodwołalny, chyba, że wyraźnie wskazano inaczej w akcie założycielskim. Trust nie podlega rejestracji w żadnych publicznych rejestrach.
Do zalet trustu trzeba zaliczyć fakt, iż prawo spadkowe Cypru lub innego kraju nie może stanowić podstawy do podważenia transferu aktywów do trustu. Ponadto, niezależnie od jakichkolwiek regulacji dotyczących upadłości, likwidacji czy faktu, że trust został stworzony w celu uzyskania korzyści przez założyciela lub jego małżonki unieważnienie trustu jest możliwe tylko w drodze wyroku sądowego, na podstawie postępowania, w którym powód wykaże, że trust został założony w celu pokrzywdzenia osób, które w chwili transferu aktywów były wierzycielami Założyciela; takie powództwo musi zostać wniesione w terminie 2 lat od transferu aktywów. Warto też zauważyć, że prawo cypryjskie zwalnia z podatku dochodowego większość zysków trustu; brak jest też opłaty skarbowej od aktywów trustu.
Trust może być zatem doskonałą formą dywersyfikacji inwestowania, i stanowiącą, o ile transfer środków przeprowadzony zostanie zgodnie z przepisami prawa polskiego i cypryjskiego, rodzaj „bezpiecznej przystani” dla aktywów zagrożonych utratą.
Piotr Michał Kosmęda
LEXdirekt Widziewicz Szepietowski Kancelaria Radców Prawnych sp. p.
Korzenie koncepcji trustu sięgają prawa rzymskiego, instytucji powiernictwa (powierniczego przeniesienia własności). Trust sensu stricte narodził się w prawie anglosaskim ok. 1000 lat temu. Koncepcja powstała w XI wieku i kształtowała się wskutek orzecznictwa tzw. systemu equity, czyli orzecznictwa na zasadach słuszności, jest wytworem praktyki. Trust charakteryzuje się następującymi cechami:
a.powiernik (zarządzający) nie może mieszać majątku własnego i majątku trustowego, choć majątek trustowy zwykle nie ma osobowości prawnej, nie jest wyodrębniony prawnie; jest to wydzielona pula zasobów
b.na zewnętrz powiernik występuje jako uprawniony; w stosunku wewnętrznym –powiernika z ustanawiającym i beneficjentem- powiernik ma obowiązki: zarządu majątkiem, rozporządzania; jest zobowiązany zachować majątek i go pomnażać
c.powiernik nie może bezpośrednio czerpać zysków z majątku trustowego
d.powiernik odpowiada osobiście za naruszenie obowiązków (odpowiedzialny jest zwykle za niedochowanie należytej staranności)
e.często twierdzi się, że powiernik jest właścicielem w znaczeniu formalnym, a beneficjent w znaczeniu gospodarczym, albo : powiernik ma własność zwierzchnią, a beneficjent: użytkową (koncepcja „własności dzielonej ze względu na treść”- nieznana w zasadzie w prawie kontynentalnym).
Według większości prawników koncepcja trustu w rozumieniu anglosaskim nie jest możliwa do stosowania wprost, bezpośrednio w systemie prawa kontynentalnego. W Polsce brak legalnej definicji trustu, ale istnieją instytucje o charakterze powierniczym. Nie są to trusty w rozumieniu prawa anglosaskiego, pozwalają jednak na zarządzanie majątkiem. Należą do nich fundusze inwestycyjne zamknięte, umowy o zarządzanie portfelem na podstawie polskiej ustawy o funduszach inwestycyjnych
Regulacje prawne dotyczące trustu są w Liechtensteinie, częściowo Monako i Rosji, a także na Cyprze. W prawie cypryjskim jest to instytucja regulowana głównie przez Prawo o Międzynarodowych Trustach nr 69(I)/92, wydane w lipcu 1992 r. Trust taki może obejmować wszelkie aktywa (pieniądze, akcje itd.), umiejscowione w dowolnym miejscu na świecie, pod warunkiem, że Powiernik ma prawną możliwość kontrolowania majątku i prawo własności tych aktywów; wyjątek: majątkiem trustu nie mogą być nieruchomości położone na Cyprze. Warto zauważyć, że założyciel, ani żaden z beneficjentów (z wyjątkiem instytucji charytatywnych) nie może być rezydentem na Cyprze. Natomiast co najmniej jeden z Powierników jest rezydentem na Cyprze- może to być również spółka prawa cypryjskiego, w której 100% udziałów posiada założyciel.
Poza wskazanymi regulacjami podmiotowymi dotyczącymi założyciela i powiernika, inne wymogi, które muszą być jasno określone to:
a. wyraźne oświadczenie o woli stworzenia trustu
b. majątek trustu musi być oznaczony w sposób wyraźny
c. cel trustu (jeśli jest określony) musi być oznaczony w sposób wyraźny
Trust może zostać założony na maksymalnie 100 lat i co do zasady jest nieodwołalny, chyba, że wyraźnie wskazano inaczej w akcie założycielskim. Trust nie podlega rejestracji w żadnych publicznych rejestrach.
Do zalet trustu trzeba zaliczyć fakt, iż prawo spadkowe Cypru lub innego kraju nie może stanowić podstawy do podważenia transferu aktywów do trustu. Ponadto, niezależnie od jakichkolwiek regulacji dotyczących upadłości, likwidacji czy faktu, że trust został stworzony w celu uzyskania korzyści przez założyciela lub jego małżonki unieważnienie trustu jest możliwe tylko w drodze wyroku sądowego, na podstawie postępowania, w którym powód wykaże, że trust został założony w celu pokrzywdzenia osób, które w chwili transferu aktywów były wierzycielami Założyciela; takie powództwo musi zostać wniesione w terminie 2 lat od transferu aktywów. Warto też zauważyć, że prawo cypryjskie zwalnia z podatku dochodowego większość zysków trustu; brak jest też opłaty skarbowej od aktywów trustu.
Trust może być zatem doskonałą formą dywersyfikacji inwestowania, i stanowiącą, o ile transfer środków przeprowadzony zostanie zgodnie z przepisami prawa polskiego i cypryjskiego, rodzaj „bezpiecznej przystani” dla aktywów zagrożonych utratą.
Piotr Michał Kosmęda
LEXdirekt Widziewicz Szepietowski Kancelaria Radców Prawnych sp. p.