Sprawa dotyczyła małżonków, którzy kupili dom. Zakup tej nieruchomości został sfinansowany przy pomocy kredytu hipotecznego zaciągniętego we frankach szwajcarskich. Dwa lata później małżonkowie sprzedali wymienioną nieruchomość. Przychód uzyskany ze sprzedaży małżonkowie przeznaczyli na: spłatę hipotecznego kredytu walutowego wraz z odsetkami oraz na zakup innego domu oraz na jego wykończenie i remont.
Małżonkowie zapytali fiskusa, czy wydatek na spłatę kredytu hipotecznego można uznać za wydatek na własne cele mieszkaniowe, a w konsekwencji, czy wydatkowana kwota podlega zwolnieniu z PIT.
Sami uznali, że przepisy w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r. zezwalają, aby wydatek na spłatę kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup nieruchomości mieszkalnej uznać za wydatek na własne cele mieszkaniowe.
Fiskus się nie zgodził. Organ wskazał, że kredytu takiego nigdy nie będzie można odliczać, gdyż odliczeniu podlegać ma wcześniej wydatek na nabycie nieruchomości, czyli cena zakupu, jako koszt uzyskania przychodu. Ustawodawca przesądził zatem w ten sposób, że wydatkiem na własne cele mieszkaniowe nie będzie wydatek na spłatę kredytu i odsetek od tego kredytu zaciągniętego na nabycie zbywanej nieruchomości (lub prawa), skoro przy obliczaniu dochodu z odpłatnego zbycia odliczeniu podlegać będzie cena nabycia zbywanej nieruchomości lub prawa. Zbywając dom małżeństwo odliczy sobie koszt jego nabycia, czyli cenę jego zakupu. Fiskus podkreślił, że ustawodawca zwolnił od opodatkowania przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych, wydatkowany na spłatę kredytu lub pożyczki, a także odsetek od kredytu lub pożyczki, zaciągniętych na nabycie kolejnej nieruchomości, nie zaś zaciągniętych w związku ze zbywaną nieruchomością. Kredyty na nabycie sprzedawanej nieruchomości nie mogą być odliczone, gdyż odliczeniu podlega cena ich nabycia wynikająca z aktu notarialnego zakupu.
Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Spór dotyczył kwestii, czy uzyskany przez małżonków przychód ze sprzedaży domu nr 1, na którego zakup zaciągnęli kredyt hipoteczny, wydatkowany na spłatę tego kredytu, można uznać za poniesiony na własne cele mieszkaniowe, a także, czy uprawnia do takiego stwierdzenia sfinansowanie części wydatków na zakup domu nr 2 tym przychodem (otrzymanym ze sprzedaży domu nr 1) następnie refinansowanej środkami pochodzącymi z kredytu bankowego pozyskanego na zakup domu nr 2). Sąd także nie zgodził się małżeństwem uznając, że wydatki te nie mogą być uznane, jako poniesione na własne cele mieszkaniowe. Koszty uzyskania przychodów w tym zakresie zostały sprecyzowane przez ustawodawcę poprzez bezpośrednie wskazanie, iż koszty takie stanowią m.in. udokumentowane koszty nabycia. Nie ma przy tym znaczenia, czy cena ta została uiszczona ze środków własnych, czy z kredytu bankowego. Takiego rozróżnienia ustawodawca nie czyni.
Zdaniem sądu, przyjęcie stanowiska małżonków oznaczałoby, że wystąpiłoby dwukrotne odliczenie wydatków poniesionych na nabycie domu nr 1. Po raz pierwszy na skutek zastosowania reguły kosztowej zmniejszając przychód o koszty nabycia sfinansowane otrzymanym kredytem, po raz kolejny, jako ujęcie wydatku na cele mieszkaniowe spłat tego samego kredytu walutowego zaciągniętego na nabycie wskazanego domu nr 1. Skoro w ramach obliczenia dochodu ze sprzedaży lokalu mieszkalnego jest uwzględniony koszt jego nabycia, to obowiązuje ustawowy zakaz traktowania spłaty kredytu zaciągniętego na nabycie, jako wydatku na własne cele mieszkaniowe.
Konstatacja sądu wynikająca z wykładni obowiązujących regulacji jest taka, że zbywane nieruchomości nie mogą stanowić jednocześnie tych nabywanych. Tak więc, aby dopuszczalne było zastosowanie zwolnienia, wydatki nie mogą dotyczyć zbytych nieruchomości, lecz muszą być poczynione na inne inwestycje o charakterze mieszkaniowym. Tym samym, jeśli spłata kredytu i odsetek będzie dotyczyła kredytu zaciągniętego na nabycie innej nieruchomości zaspokajającej cele mieszkaniowe, znajdzie zastosowanie zwolnienie opisane w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT.
Wyrok NSA z 8 grudnia 2015 r., sygn. akt II FSK 2563/13
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
PIT. Komentarz
|