Nowe zwolnienia podatkowe
Katalog dochodów/przychodów wolnych od podatku rozszerzono o dwa zwolnienia. I tak, wolny od podatku jest zasiłek macierzyński otrzymany na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Jest to związane z wyrównaniem uprawnień rolników i osób objętych powszechnym systemem ubezpieczeniowym w zakresie pomocy państwa udzielonej po urodzeniu dziecka. Wolne od podatku są także kwoty podwyższenia uposażenia, o których mowa w art. 121a ust. 3a ustawy o Policji, w art. 125a ust. 3a ustawy o Straży Granicznej, w art. 105a ust. 3a ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, w art. 108a ust. 3a ustawy o Biurze Ochrony Rządu, w art. 136a ust. 3a ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, w art. 90 ust. 1ba ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, w art. 96a ust. 3a ustawy o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego , w art. 102a ust. 3a ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, w art. 152a ust. 3a ustawy o Służbie Celnej, w art. 60a ust. 3a ustawy o Służbie Więziennej oraz kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego, o których mowa w art. 31 ust. 3a ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Dodatkowo, na mocy dodanego art. 52f zwolniono z podatku: zasiłek macierzyński przyznany na podstawie art. 20, kwoty podwyższenia uposażenia oraz kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego - przyznane na podstawie art. 21 ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw.
Z podatku dochodowego zwolniono też: wartość otrzymanego ubioru reprezentacyjnego i sportowego członka polskiej reprezentacji na igrzyska głuchych, nagrody wypłacane przez Polski Związek Sportu Niesłyszących za uzyskanie wyników na igrzyskach głuchych oraz świadczenia pieniężne ze środków budżetu państwa, przysługujących na podstawie art. 36 ustawy o sporcie.
Zobacz: Prezydent podpisał nowelizację wprowadzającą nowe zwolnienia podatkowe >>
Rozszerzono także zakres dochodów/przychodów wolnych od podatku w zakresie:
- odsetek lub dyskonta od listów zastawnych uzyskanych przez osoby fizyczne będące nierezydentami,
- odsetek lub dyskonta od obligacji emitowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego i oferowanych na rynkach zagranicznych, przeznaczonych na finansowanie ustawowych celów działalności Banku Gospodarstwa Krajowego, dotyczących wspierania polityki gospodarczej Rady Ministrów, realizacji rządowych programów społeczno-gospodarczych oraz programów samorządności lokalnej i rozwoju regionalnego, oraz dochodów z odpłatnego zbycia tych obligacji, uzyskanych przez nierezydentów.
Korekta przychodów i kosztów
Przyjęto rozwiązanie, że rozliczenia faktury korygującej i innych dokumentów korygujących w zakresie korekty przychodu oraz kosztów uzyskania przychodów (korekta podstawy opodatkowania w PIT) będą odbywały się w bieżącym okresie rozliczeniowym. Brak kłopotliwego i pracochłonnego korygowania zeznań podatkowych z lat poprzednich i zapłaty powstałych wskutek tego zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę (w przypadku zmniejszenia kosztów lub zwiększenia przychodów) oraz brak konieczności zapłaty odsetek od zaliczek na podatek dochodowy (w przypadku zmniejszenia kosztów lub zwiększenia przychodów tego samego roku podatkowego) uproszczą rozliczenia podatkowe przedsiębiorców (również tym, którzy będą korygować przychody i koszty uzyskania przychodu w wyniku zawartej ugody). Zmiany mają być również korzystne ze względu na brak konieczności zmiany sprawozdań finansowych, a także remanentu, tj. spisu z natury.
Zobacz: Od 2016 r. zmiany w zasadach korygowania przychodów i kosztów podatkowych >>
Regulacja opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w źródłach ujawnionych lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych
Wprowadzono kompleksową regulację zasad opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w źródłach ujawnionych lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych. Wprowadzone zmiany stanowią również wykonanie dwóch wyroków Trybunału Konstytucyjnego, tj. wyroku z 18 lipca 2013 r. (sygn. akt SK 18/09) oraz wyroku z 29 lipca 2014 r. (sygn. akt P 49/13). Od nowa unormowano zasady opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych, wprowadzając do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych rozdział 5a. W rozdziale tym zdefiniowano przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach oraz przychody pochodzące ze źródeł nieujawnionych. Na potrzeby postępowania w zakresie przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych zdefiniowano także pojęcie wydatku, określono moment powstania obowiązku podatkowego, określono podstawę opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych, a także ustalono, że stawka podatkowa wynosi w tym wypadku 75 proc. podstawy opodatkowania. Określono także zasady rozkładu ciężaru dowodu w postępowaniu w zakresie przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych oraz zastrzeżono, że w przypadku ustalenia źródła wcześniej nieujawnionych przychodów oraz ich wysokości, przychody te będą podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym według ogólnych zasad lub innym, właściwym w danym przypadku podatkiem.
Zobacz: Od 1 stycznia 2016 r. nowe zasady opodatkowania ukrytych dochodów >>
Preferencyjne opodatkowanie sprzedaży przetworzonych produktów rolnych
Umożliwiono rolnikom preferencyjne opodatkowanie sprzedaży przetworzonych produktów rolnych w niewielkim zakresie (np. pieczywa, wędlin, dżemów, kompotów i serów). Dotychczas rolnicy mogli wytwarzać i sprzedawać, bez konieczności rejestrowania działalności gospodarczej i płacenia podatku dochodowego od osób fizycznych, jedynie produkty nieprzetworzone. Teraz przychody ze sprzedaży produktów przetworzonych będą opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym o preferencyjnej stawce 2 proc. Warunkiem jest prowadzenie ewidencji sprzedaży oraz sprzedawanie produktów wyłącznie w miejscu ich wytworzenia lub na targowiskach. Przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, uznawane są za przychody z tzw. innych źródeł, jeżeli ich sprzedaż nie będzie odbywać się na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej. Korzyści wynikające z nowelizacji nie obejmują jednak sprzedaży produktów przetworzonych w ramach produkcji przemysłowej, uzyskanych z działów specjalnych produkcji rolnej, a także objętych akcyzą (np. napojów alkoholowych). też produktów, do których przetwarzania i sprzedaży będą zatrudniani pracownicy bądź podwykonawcy. Podatnicy osiągający przychody ze sprzedaży przetworzonych produktów rolnych są obowiązani prowadzić odrębnie za każdy rok podatkowy maksymalnie uproszczoną ewidencję sprzedaży, zawierającą co najmniej: numer kolejnego wpisu, datę uzyskania przychodu, kwotę przychodu, przychód narastająco od początku roku. Dzienne przychody będą ewidencjonowane w dniu sprzedaży. Istotne jest też to, że sprzedawać produkty można wyłącznie w miejscach, w których produkty zostały wytworzone albo na targowiskach. Dodatkowo zobowiązano producentów rolnych prowadzących działy specjalne produkcji rolnej o przychodach rocznych przekraczających równowartość 1200 tys. euro do prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Zobacz: Rolnik zapłaci ryczałt od sprzedaży zrobionych przez siebie wędlin >>
Preferencje podatkowe związane z tworzeniem zakładowych żłobków, klubów dziecięcych i przedszkoli
Do polskiego systemu podatkowego wprowadzono preferencje podatkowe adresowane zarówno do pracujących rodziców, jak i do tych pracodawców, którzy ponoszą wydatki związane z tworzeniem zakładowych żłobków, klubów dziecięcych i przedszkoli, bądź finansują część wydatków ponoszonych przez pracowników w związku z opieką nad dziećmi. W myśl dotychczasowych regulacji, wolne od podatku dochodowego były świadczenia otrzymane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, związane z pobytem dzieci osób uprawnionych do tych świadczeń w żłobkach lub klubach dziecięcych. Nowelizacja rozszerza zakres przedmiotowy powyższego zwolnienia o świadczenia z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych związane z pobytem dzieci w przedszkolach. Ponadto wprowadzono nowe zwolnienie obejmujące świadczenia, które nie są finansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, otrzymane od pracodawcy z tytułu: objęcia dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna, uczęszczania dziecka pracownika do żłobka lub klubu dziecięcego, a także uczęszczania dziecka pracownika do przedszkola. Limit zwolnienia ustalono na 400 zł w przypadku objęcia dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna i uczęszczania dziecka do żłobka lub klubu dziecięcego oraz na 200 zł – w odniesieniu do świadczeń związanych z uczęszczaniem dziecka pracownika do przedszkola.
Druga grupa zmian dotyczy kosztów uzyskania przychodów. W myśl dodanych regulacji kosztami uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o PIT są trzy kategorie wydatków:
- koszty poniesione przez pracodawcę na utworzenie zakładowego żłobka, zakładowego klubu dziecięcego lub zakładowego przedszkola,
- koszty związane z prowadzeniem zakładowego żłobka, zakładowego klubu dziecięcego lub zakładowego przedszkola,
- koszty z tytułu dofinansowania pracownikowi wydatków związanych z objęciem dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna, uczęszczaniem dziecka pracownika do żłobka lub klubu dziecięcego oraz uczęszczaniem dziecka pracownika do przedszkola.
Powyższe kategorie wydatków stanowią koszty uzyskania przychodów, pod warunkiem że nie zostały sfinansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Zobacz: Opublikowano ustawę wprowadzającą ulgi na przyzakładowe przedszkola >>
Odliczenie kosztów kwalifikowanych poniesionych w ramach działalności badawczo-rozwojowej
Wprowadzono ulgę polegającą na umożliwieniu odliczenia od podstawy opodatkowania kosztów uzyskania przychodów poniesionych na działalność badawczo-rozwojową. Koszty te nazwane w ustawie „kosztami kwalifikowanymi", stanowią katalog zamknięty. Ustawa określa które koszty uznaje za koszty kwalifikowane podlegające odliczeniu. Odliczeniu nie podlegają całe koszty, lecz ich część – począwszy od 30 proc. kosztów wynagrodzeń dla wszystkich podatników, 20 proc. pozostałych kosztów dla mikroprzedsiębiorców, małych albo średnich przedsiębiorców oraz 10 proc. pozostałych kosztów dla wszystkich podatników. Odliczeniu podlegają również koszty kwalifikowane poniesione w ramach działalności badawczo-rozwojowej, a więc zarówno w ramach prac rozwojowych, jak i badań naukowych: stosowanych i przemysłowych, a w przypadku badań podstawowych jedynie wówczas, gdy badania te były prowadzone na podstawie umowy lub porozumienia z jednostką naukową.
Zniesienie opodatkowanie aportu własności intelektualnej i przemysłowej
W zakresie ułatwień o charakterze podatkowym zniesiono opodatkowanie aportu własności intelektualnej i przemysłowej pod warunkiem wniesienia wkładu do spółki w najbliższych dwóch latach – tj. w latach 2016 i 2017. W takim wypadku wprowadzona preferencja polega na odstąpieniu od ustalenia przychodu i kosztów uzyskania przychodów z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółce kapitałowej w zamian za wkład niepieniężny w postaci komercjalizowanej własności intelektualnej wniesiony przez podmiot komercjalizujący. Omawiana preferencja nie znajduje zastosowania w przypadku gdy przedmiotem wkładu niepieniężnego jest autorskie prawo do programu komputerowego.@page_break@
Zmiany związane z wprowadzeniem postępowania restrukturyzacyjnego
Wprowadzono szereg zmian, które związane są z wprowadzeniem do polskiego porządku prawnego nowego rodzaju postępowania, tj. postępowania restrukturyzacyjnego. I tak wprowadzono regulację, zgodnie z którą kwoty stanowiące równowartość umorzonych zobowiązań w ramach postępowania restrukturyzacyjnego nie stanowią podlegających opodatkowaniu przychodów. Poza tym wprowadzono regulację, zgodnie z którą umorzone w ramach postępowania restrukturyzacyjnego kredyty i pożyczki bankowe mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów. Otwarcie i wprost wymieniono też postępowanie restrukturyzacyjne jako jeden ze sposobów uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności.
Indywidualne ustalanie stawek amortyzacyjnych dla odwiertów i platform wiertniczych lub produkcyjnych
Wprowadzono zmianę, która zakłada, że dla odwiertów rozpoznawczych lub wydobywczych oraz platform wiertniczych lub produkcyjnych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji, podatnik ma możliwość indywidualnego ustalania stawek amortyzacyjnych. Okres amortyzacji nie może być krótszy niż 60 miesięcy. 5-letni okres amortyzacji dla odwiertów wpisuje się w profil wydobywczych odwiertów niekonwencjonalnych. Zgodnie z modelem MF, w ciągu 5 lat eksploatowane jest 45 proc. zasobności odwiertu, zatem dla celów podatków dochodowych koszt zostanie skonsumowany po 5 latach przy zubożeniu zaledwie 45 proc. zasobności odwiertu. W przypadku odwiertów konwencjonalnych poziom eksploatacji w pierwszych 5 latach wydobycia jest znacznie niższy niż w przypadku odwiertów niekonwencjonalnych, zatem w tym zakresie stanowi to istotną preferencję podatkową.
Określenie daty powstania przychodu ze zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych
Określono datę powstania przychodu ze zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych. Dotychczas za przychody z kapitałów pieniężnych uważało się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem jeżeli zatem jakieś wierzytelności „należą się" podatnikowi to oznacza to tym samym, że wierzytelności te są już wymagalne. Zatem, w kontekście art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT dla momentu powstania obowiązku podatkowego istotne jest, w jakiej dacie podatnik (wierzyciel) może najwcześniej domagać się zapłaty z tytułu sprzedaży udziałów, czyli data wymagalności roszczenia z tego tytułu. Jednak w wyniku nowelizacji art. 17 ust. 1 pkt 6 i dodaniu art. 17 ust. 1ab przychód z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych powstaje w momencie przeniesienia na nabywcę własności udziałów / akcji / papierów wartościowych. Oznacza to zatem co do zasady pogorszenie sytuacji podatkowej zbywców udziałów w porównaniu z wykładnią prezentowaną przez sądy administracyjne.
Nowe zasady opodatkowania odpraw lub odszkodowań
Wprowadzono nowe zasady opodatkowania dwóch kategorii dochodów osób fizycznych, po pierwsze, odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji, po drugie – odpraw lub odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę lub umowy o świadczenie usług zarządzania, bądź rozwiązania jej przed upływem terminu, na który została zawarta. Dochody z tytułu odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji, w części, w której wysokość odszkodowania przekracza wysokość wynagrodzenia otrzymanego przez podatnika z tytułu umowy o pracę lub umowy o świadczenie usług wiążącej go ze spółką w okresie sześciu miesięcy poprzedzających pierwszy miesiąc wypłaty odszkodowania, podlega zryczałtowanemu opodatkowaniu w wysokości 70 proc. tej części należnego odszkodowania. Opodatkowaniu stawką w wysokości 70 proc. podlegają również dochody z tytułu określonych w umowie o pracę lub umowie o świadczenie usług zarządzania odpraw lub odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę lub umowy o świadczenie usług zarządzania lub rozwiązania jej przed upływem terminu, na który została zawarta – w części, w której ich wysokość przekracza trzykrotność miesięcznego wynagrodzenia otrzymanego przez podatnika z tytułu umowy o pracę lub umowy o świadczenie usług zarządzania. Podatek jest pobierany bez pomniejszania przychodu o koszty jego uzyskania. Powyższe zasady opodatkowania mają zastosowanie do osób, dla których podmiotami zobowiązanymi do zapłaty danego świadczenia są spółki, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, związki jednostek samorządu terytorialnego, państwowe osoby prawne lub komunalne osoby prawne dysponują bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, w tym także na podstawie porozumień z innymi osobami. Zmianę stosuje się do dochodów osiągniętych od dnia 1 stycznia 2016 r.
Uporządkowanie kwestii zaliczania w koszty opłaty produktowej
Kwestię zaliczania w koszty opłaty produktowej uporządkowano w związku z uchyleniem ustawy z 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym i wprowadzeniem do porządku prawnego nowej ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym z 2015 r. Dotychczas nie uważało się za koszty uzyskania przychodów dodatkowej opłaty produktowej, o której mowa w art. 69 ust. 2 uchylonej ustawy, z tym że kosztem uzyskania przychodów była poniesiona opłata, o której mowa w art. 64 ust. 2 tej ustawy. W wyniku zmiany za koszty uzyskania przychodów nie uważa się dodatkowej opłaty produktowej, o której mowa w art. 77 ust. 2 nowej ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, z tym że kosztem uzyskania przychodów jest poniesiona opłata, o której mowa w art. 72 ust. 2 tej ustawy. Inaczej mówiąc wprowadzający sprzęt może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów opłatę produktową, którą musiał wnieść za to, że nie osiągnął minimalnego rocznego poziomu zbierania zużytego sprzętu, poziomu odzysku lub poziomu przygotowania do ponownego użycia i recyklingu zużytego sprzętu. Natomiast nie stanowi kosztów uzyskania przychodów dodatkowa opłata produktowa, którą ustala marszałek województwa za niewykonanie decyzji określającej wysokość zobowiązania z tytułu opłaty produktowej.
Pozostałe zmiany
1. Wprowadzono zmianę polegającą na tym, że do kosztów uzyskania przychodów zaliczane mogą być: opłaty za brak sieci zbierania pojazdów, o których mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, oraz opłaty za nieosiągnięcie wymaganego poziomu odzysku i recyklingu odpadów pochodzących z pojazdów wycofanych z eksploatacji, o których mowa w art. 28a ust. 1 tej ustawy.. Jednakże w przypadku podwyższenia stawki tych opłat na podstawie art. 28a ust. 4 (w związku z nieosiągnięciem wymaganego poziomu odzysku lub recyklingu odpadów pochodzących z pojazdów wycofanych z eksploatacji przez co najmniej dwa kolejne lata), kosztem uzyskania przychodów będzie mogła być tylko ich połowa. Do kosztów uzyskania przychodów nie mogą za to być zaliczane opłaty za wprowadzenie pojazdu, o których mowa w art. 12 ust. 2 ustawy, ponieważ opłaty te zostały zlikwidowane z początkiem 2016 r.
2. Wprowadzono zmiany, których celem jest dostosowanie regulacji w zakresie opodatkowania przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej do przepisów ustawy o odnawialnych źródłach energii.
3. Z kosztów uzyskania przychodów wyłączono specjalny podatek węglowodorowy. Uzasadnieniem tego wyłączenia jest możliwość zaliczania do wydatków kwalifikowanych zapłaconego podatku dochodowego w części dotyczącej działalności wydobywczej.
4. Uchylono art. 24d ustawy o PIT, czyli przepis dotyczący kasowego rozliczenia „przeterminowanych" faktur w podatkach dochodowych. Zgodnie z tym przepisem w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwot wynikających z faktury lub innego dokumentu i nieuregulowania tych kwot w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności, podatnik był zobowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów, o kwotę wynikająca z tych dokumentów. Poza względami fiskalnymi przepis ten miał przyczynić się do likwidacji zatorów płatniczych i poprawy sytuacji finansowej przedsiębiorców poprzez zniechęcenie nabywców do naruszania terminów płatności oraz narzucania długich terminów płatności. Rozwiązanie to nie spełniło jednak swojej funkcji. Podatnicy nie mają więc teraz obowiązku zmniejszać kosztów uzyskania przychodów o zaliczone do nich, lecz niezapłacone w określonych przepisami terminach kwoty.
5. Wprowadzono zmiany dotyczące zwolnienia od podatku uposażenia otrzymywanego przez funkcjonariuszy organizacji międzynarodowych oraz równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego wypłaconego funkcjonariuszom Służby Wywiadu Wojskowego i Służby Kontrwywiadu Wojskowego.
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
PIT. Komentarz
|