Sprawa dotyczyła grupy spadkobierców, którym wojewoda potwierdził prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia mienia nieruchomego poza obecnymi granicami RP. Rekompensata została przyznana na podstawie ustawy o tzw. mieniu zabużańskim. Zgodnie z treścią art. 3 ust. 2 tej ustawy jedna z tych osób została wskazana przez pozostałych spadkobierców wymienionych, jako osoba uprawniona do otrzymania ww. rekompensaty w całości. Na podstawie art. 21 ust. 30a lit. a) ustawy o PIT otrzymana rekompensata zwolniona została z podatku dochodowego osób fizycznych.
Wskazana osoba (podatniczka) chce, zgodnie z decyzją wojewody, przekazać należne części rekompensaty pozostałym wymienionym w decyzji spadkobiercom. Realizacja tego podziału ma nastąpić przez przelanie należnych spadkobiercom kwot na ich osobiste konta bankowe. Kwestią sporną było to czy te podzielone środki także będą zwolnione z podatku.
Zdaniem fiskusa nie będą. Organ uznał, że wyłącznie wytypowana osoba jest uprawniona do realizacji prawa do rekompensaty a co za tym idzie środki jej przekazane będą korzystały ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 30a lit.a ustawy o PIT. Natomiast przepis statuujący to zwolnienie nie znajdzie zastosowania w przypadku dalszego podziału tych środków albowiem nie mają one dłużej charakteru rekompensaty a wynikają wyłącznie z wzajemnych ustaleń pomiędzy osobami fizycznymi. Innymi słowy, środki według fiskusa będą stanowiły przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu.
Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Zdaniem sądu z ustawy o mieniu zabużańskim w ogóle nie wynikają skutki wskazania osoby uprawnionej do rekompensaty. W szczególności nie wynika to, że wskazanie oznacza zrzeczenie się przysługującej rekompensaty. Tylko taki skutek wprost wynikający z przepisów ustawy prowadziłby do przyjęcia poglądu, że w tym trybie dochodzi do częściowego nieodpłatnego działu spadku.
Zdaniem sądu z wykładni art. 21 ust. 1 pkt. 30a) ustawy o PIT na pewno nie wynika, że tylko środki wypłacone osobie wskazanej w decyzji o potwierdzeniu prawa do rekompensaty są zwolnione z opodatkowania. Nie chodzi bowiem wyłącznie o to by osoba uprawniona do rekompensaty zrealizowała prawo do rekompensaty, lecz o to, by środki zostały uzyskane przez osobę uprawnioną do rekompensaty, a po drugie by pochodziły ze zrealizowania prawa do rekompensaty. Do zwolnienia z PIT muszą być więc spełnione dwie przesłanki: 1) przychód ma osiągnąć osoba uprawniona do rekompensaty 2) przychód ma mieć swoje źródło (podstawę) w realizacji prawa do rekompensaty.
Podsumowując, NSA stwierdził, że wykładnia literalna art. 21 ust. 1 pkt. 30a lit. a) ustawy o PIT w powiązaniu z art. 3 ust. 2 ustawy o rekompensacie za mienie zabużańskie nie daje podstaw do przyjęcia poglądu, iż przekazana (zwrócona) spadkobiercom uprawnionym do rekompensaty przez osobę wskazaną przez wszystkich spadkobierców - kwota nie podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Wyrok NSA z 9 lutego 2016 r., sygn. akt II FSK 3177/13
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
PIT. Komentarz
|