Rozmowa z dr Stanisławem Kluzą, byłym Ministrem Finansów, twórcą Komisji Nadzoru Finansowego oraz recenzentem Raportów w projekcie Instrument Szybkiego Reagowania (ISR) o potrzebie badań cyklicznych dedykowanych przedstawicielom przedsiębiorstw w Polsce oraz spotkaniach z przedsiębiorcami, które odbędą się w Katowicach, Poznaniu i Krakowie.
W polskiej gospodarce narasta ożywienie. Jednak jego skala jest wciąż obarczona niepewnością. Z analiz przygotowanych przez zespół ISR pod kierownictwem prof. Jerzego Hausnera wynika, że w nadchodzących miesiącach wciąż będziemy odczuwać poprawę sytuacji gospodarczej, jednak - nawiązując do tematu debat z przedsiębiorcami - czy będzie ona trwała? Czy może Pan już teraz, przed zapowiedzianymi spotkaniami powiedzieć, jakie są perspektywy na 2015 rok?
Prognozy modelu ISR wskazują na duży potencjał do trwałej poprawy koniunktury gospodarczej w Polsce. Po pierwsze źródła schłodzenia koniunktury w 2013roku już wygasły. Po drugie, bieżące równowagi makrogospodarcze dają szansę na utrzymanie dobrej dynamiki eksportu, odbudowanie i dalszy wzrost konsumpcji detalicznej oraz powrót do odważniejszych decyzji inwestycyjnych przedsiębiorstw. Również niskie stopy procentowe i utrzymująca się niska inflacja będą istotnym bodźcem do ożywienia.
Co, Pana zdaniem, będzie decydującym czynnikiem wskazującym na trwałość ożywienia gospodarczego?
O trwałości koniunktury zadecyduje w dużej mierze rynek pracy. W ostatnich latach odnotowaliśmy znaczący wzrost bezrobocia. Bez odwrócenia tego trendu trudno będzie trwale zwiększyć popyt konsumpcyjny. Istnieje również ryzyko wyhamowywania dynamiki eksportu, co otwiera pytanie o zastąpienie tego czynnika poprawą w popycie krajowym.
Spotka się Pan z przedsiębiorcami w trzech miastach - Katowicach, Krakowie i Poznaniu. Dlaczego tak ważna jest prezentacja badań ISR w regionach?
Badania sektorowe ISR mają istotne znaczenie regionalne. Choć odnoszą się do branż na poziomie kraju, to jednocześnie każdy z regionów jest w czymś wyspecjalizowany. Z każdą branżą powiązanych jest bezpośrednio wiele firm, które je obsługują lub wspólnie z nią funkcjonują. Towarzyszy temu dodatkowo regionalne zróżnicowanie dochodów gospodarstw domowych i kondycja lokalnych rynków pracy. Ze względu na lokalizację istnieją przewagi wybranych regionów w takich branżach, jak np. przemysł wydobywczy, rolnictwo i przetwórstwo żywności, transport i logistyka, turystyka itp.
Podczas spotkań poruszony zostanie również temat potrzeby opierania decyzji biznesowych na dobrych, sprawdzalnych wynikach badań i analiz. Dlaczego badania ISR mogą być narzędziem do podejmowania decyzji przez przedsiębiorstwa?
Jedynie badania cykliczne, do których można zaliczyć ISR, dają szansę na trwałe i długookresowe spojrzenie na tendencje w gospodarce, pozwalają też odnieść się do wcześniejszych prognoz. Cykliczność badań pozwala również zbierać informacje o pojawiających się zdarzeniach jednorazowych. Są one zazwyczaj mało przewidywalne, a zarazem mogą mocno zaburzać pojedyncze prognozy. Jedynie regularne i powtarzane w czasie badania pozwalają skutecznie filtrować tzw. „szoki" i ich efekty mnożnikowe opóźnione i rozłożone w czasie. Koniunktura gospodarcza jest wypadkową cykli, których doświadczają wszystkie sektory gospodarki. Ma tu miejsce zależność zwrotna. Nie można mieć pełni wiedzy o gospodarce nie znając składowych, procesów i zdarzeń, które zachodzą w poszczególnych branżach. Z drugiej strony branże są powiązane z koniunkturą ogólną. Wiedza o całości pozwala lepiej przystosowywać przedsiębiorstwa do procesów koniunkturalnych.
Na które z wyników badań ISR w szczególności powinni zwrócić uwagę przedsiębiorcy, a na które doradcy finansowi?
Podsumowując cały zbiór badań ISR, oceniam, że na tle innych znanych mi prognoz i modeli, ISR wykazywał się ponadprzeciętnie lepszymi wskazaniami, co do kierunku i dynamiki zmian kluczowych parametrów makroekonomicznych. W szczególności należy zaakcentować trafne wskazanie w czasie tzw. „momentów zwrotnych", czyli punktów i przedziałów czasowych, w których dochodzi do zmiany czy przełamywania trendu.
Wyniki badań ISR charakteryzują się istotnym uniwersalizmem w wykorzystaniu dla działalności gospodarczej. Przykładowo zarówno przedsiębiorcy, jak i doradcy finansowi będą zainteresowani perspektywami gospodarczymi na poziomie kraju regionu oraz branż. Wspólnym łącznikiem są tu oszacowania dotyczące trafności inwestycyjnej oraz analiza ryzyka. Dwa komponenty badań ISR: makroekonomiczny i sektorowy tworzą całość pozwalającą na zrozumienie uwarunkowań makrogospodarczych z jednoczesnym wglądem w cykle i perspektywy sektorowe.
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości i Wolters Kluwer, zapraszają właścicieli przedsiębiorstw, dyrektorów finansowych, doradców podatkowych, księgowych, pracowników odpowiedzialnych za podejmowanie kluczowych decyzji do udziału w dyskusjach: "Ożywienie w polskiej gospodarce - trwały trend czy epizod?", których podstawę stanowić będą wnioski z Raportu ISR.
Katowice - 12 maja 2014, Hotel Best Western - godz.14.00, rejestracja: www.liderksiegowosci.pl/debaty
Kraków - 13 maja 2014, Hotel Qubus - godz. 14.00, rejestracja: www.liderksiegowosci.pl/debaty
Poznań - 15 maja 2014, Hotel Campanile - godz. 14.00, rejestracja: www.liderksiegowosci.pl/debaty
Stanisław Kluza - doktor ekonomii, twórca i były Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego (2006-11), Minister Finansów i Wiceminister Finansów (2006), główny ekonomista i dyrektor departamentu analiz w Banku Gospodarki Żywnościowej (2002-06). Pracownik naukowy w Szkole Głównej Handlowej (od 1994), związany z Instytutem Statystyki i Demografii. Autor licznych prezentacji i referatów w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym i analizy makroekonomicznej. Recenzent Raportów ISR publikowanych przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości.
