Opodatkowanie dywidend i innych dochodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych

Wiele pytań i wątpliwości podatnikw budzi kwestia opodatkowania dywidend i innych dochodw z tytułu udziału w zyskach osb prawnych mających siedzibę na terenie RP, zwłaszcza po zmianach do ustawy o podatku dochodowym od osb prawnych, wprowadzonych ostatnią nowelizacją ustawy o CIT z końca 2006 r. Jak zatem wygląda obecnie kwestia opodatkowania podatkiem dochodowym od osb prawnych dywidend i przychodw z udziałw w zyskach osb prawnych? W jakich przypadkach dochd ten podlega zwolnieniu od opodatkowania? Czy odsetki zapłacone od kredytu zaciągniętego na wypłatę dywidendy stanowią koszty uzyskania przychodw?

Opodatkowanie dywidend i udziału w zyskach osób prawnych
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych ( Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.) dywidendy oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium RP podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym 19% podatkiem dochodowym. Podatek ten pobiera płatnik. Przychodów tych i kosztów ich uzyskania nie uwzględnia się, zgodnie z art. 7 ust. 3 pkt 2 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych na ogólnych zasadach. Dochody te są zwolnione z podatku, zgodnie z art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jeśli spełnione będą łącznie warunki:
1) wypłacającym dywidendę oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka będąca podatnikiem podatku dochodowego, mająca siedzibę lub zarząd na terytorium RP,
2)uzyskującym dochody z dywidendy oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, jest spółka podlegająca w RP lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania,
3) spółka, o której mowa powyżej musi posiadać bezpośrednio nie mniej niż 15 % udziałów (akcji) w kapitale spółki wypłacającej świadczenie (Od 2009 roku wymagana wysokość udziałów (akcji) będzie wynosić 10%),
4) odbiorcą dochodów z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka podlegająca w RP lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, albo jej zagraniczny zakład.

Zwolnienia od podatku i obowiązki płatników
W myśl z art. 22 ust. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zwolnienie z podatku przysługuje, jeżeli spółka uzyskująca dochody z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych posiada wysokość udziałów (w 2007 i 2008 roku – 15%, od 2009 roku – 10%) w spółce wypłacającej takie świadczenie nieprzerwanie przez okres dwóch lat. Warunek ten jest spełniony także, gdy okres ten upłynie po wypłacie dywidendy. Jeżeli jednak warunek ten nie zostanie spełniony, spółka jest zobowiązana do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę w wysokości 19% w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym utraciła prawo do zwolnienia.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych płatnicy dokonujący wypłat dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mają obowiązek pobrać zryczałtowany podatek i odprowadzić do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym go pobrano:
a) w przypadku podatnika mającego siedzibę w Polsce - na rachunek urzędu skarbowego właściwego wg siedziby podatnika oraz w tym terminie przekazać podatnikowi informację o wysokości pobranego podatku CIT-7,
b) w przypadku podatnika mającego siedzibę poza granicami RP – na rachunek urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych oraz w terminie do końca trzeciego miesiąca roku następującego po roku podatkowym, w którym dokonano wypłaty przekazać podatnikowi i urzędowi skarbowemu informację IFT-2/IFT-2R; jeśli podatnik wystąpi do płatnika z pisemnym wnioskiem, to płatnik zobowiązany jest sporządzić i dostarczyć płatnikowi i urzędowi skarbowemu w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku taką informację; informację taką sporządza się również, gdy zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania lub ustawą płatnik nie pobiera podatku.
W terminie do końca pierwszego miesiąca roku następującego po roku podatkowym, w którym powstał obowiązek zapłaty podatku, płatnicy, o których mowa w art. 26 ustawy są zobowiązani przesłać do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy wg siedziby podatnika, a w przypadku nierezydentów do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych, roczne deklaracje (CIT-6R).

Płatnik nie pobiera podatku lub stosuje stawkę podatkową wynikającą z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, jeśli podatnik przedstawi mu certyfikat rezydencji dokumentujący miejsce siedziby podatnika. Nie pobiera podatku również wtedy, gdy zgodnie z art. 26 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych spółka otrzymująca świadczenie i spełniająca warunki do zwolnienia z podatku na podstawie art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym udokumentuje certyfikatem rezydencji wystawionym przez właściwy urząd skarbowy miejsce siedziby w Polsce lub przedstawi zaświadczenie wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa, w którym znajduje się jej siedziba, zarząd lub zakład w przypadku istnienia zagranicznego zakładu.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. nr 217, poz. 1589) podatnicy, którzy przed 1 stycznia 2007 r. nabyli prawo do odliczenia podatku od dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych zgodnie z art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu sprzed 1 stycznia 2007 r., zachowują to prawo na zasadach obowiązujących do końca 2006 roku. Przepisy nie przewidują ograniczenia czasowego ani kwoty tych odliczeń. Również podatnicy, którzy przed 1 stycznia 2008 r. uzyskają dochody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, ale nie spełnią warunków koniecznych do zastosowania zwolnienia, dokonują odliczenia podatku pobranego przez płatnika zgodnie z art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu sprzed 1 stycznia 2007 r.

Czy odsetki od kredytu na wypłatę dywidendy to koszt podatkowy?
Wielu podatników ma też wątpliwości, czy zapłacone odsetki od kredytu zaciągniętego na wypłatę dywidendy stanowią koszty uzyskania przychodów. Na tak postawione pytanie należy udzielić odpowiedzi przeczącej. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami podatkowymi są wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów albo utrzymania oraz zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem tych, które są enumeratywnie wymienione jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów (art. 15 ust. 1 w związku z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Wypłata dywidendy nie jest związana z żadną ze wspomnianych wyżej przesłanek, tzn. nie stanowi wydatku umożliwiającego powstanie przychodu, ani też nie jest związana z utrzymaniem bądź zabezpieczeniem źródła przychodu. Tym samym nie stanowi kosztu podatkowego. Konsekwentnie także odsetki od pożyczki zaciągniętej na wypłatę dywidendy, jako związane z wydatkiem niestanowiącym kosztu podatkowego nie stanowią kosztu uzyskania przychodów.