Okazałość nie kwalifikuje wydatku do kosztów reprezentacji

Wydatki na zakup żywności, napojów oraz usług gastronomicznych są kosztami reprezentacji niezależnie od miejsca podawania zakupionych artykułów żywnościowych i napojów oraz niezależnie od miejsca świadczenia zakupionych usług gastronomicznych, a tym samym nie są uważane za koszty uzyskania przychodów. Takie stanowisko wynika z wyroku NSA z 25 stycznia 2012 r.

W przedmiotowej sprawie organ podatkowy uznał, że wydatki na usługi gastronomiczne, ponoszone przy okazji spotkań poza siedzibą firmy, mają charakter wydatków na reprezentację, natomiast wydatki ponoszone przy okazji spotkań w siedzibie firmy, o ile nie mają cechy okazałości, mogą stanowić, zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, koszty uzyskania przychodów.

Podatnik zarzucił organowi podatkowemu udzielającemu interpretacji, że ten oparł się na przesłance miejsca poniesienia wydatku, czyli na kryterium nie związanym z przedmiotem wydatku.

Ostatecznie sprawa trafiła do NSA. Sąd uznał, że kluczowe w sprawie jest określenie znaczenia terminu "reprezentacja" wskazując jednocześnie na inne rozstrzygnięcia sądów administracyjnych. Część sądów rozumiało ten termin, jako "okazałość, wystawność, wytworność" (tu wyroki WSA: w Krakowie z 18 maja 2010 r., I SA/Kr 620/10, w Warszawie z 30 listopada 2010 r., III SA/Wa 837/10). Inne sądy wskazywały raczej na aspekt kreowania pozytywnego wizerunku firmy, a nie cechę wystawności, traktując wszelkie wydatki, mieszczące się w katalogu wymienionym w art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o PIT, jako wydatki reprezentacyjne.

NSA w niniejszym rozstrzygnięciu uznał, ze przegląd funkcjonowania pojęcia "reprezentacja" w obrocie prawnym prowadzi do wniosku, że termin ten należy rozumieć jako "przedstawicielstwo, reprezentowanie czyichś interesów, występowanie w czyimś imieniu", a nie "wystawność, okazałość, wytworność".

Zasadne jest więc wyprowadzenie normy zgodnie, z którą nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów przedstawicielstwa podatnika, w szczególności wydatków poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych. Norma ta nie zawiera żadnych wyjątków, tak odnoszących się do miejsca, w którym obowiązki przedstawicielskie są realizowane, jak i do wystawności lub braku wystawności w zakresie nabywania usług gastronomicznych, zakupu żywności lub napojów.

Sąd uznał zatem, że wydatki na wszelkie tego typu usługi i artykuły, wiążące się z reprezentowaniem podatnika lub prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa, nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów – niezależnie także od tego, czy usługi te i zakupione artykuły były wykorzystywane w kontaktach z kontrahentami w siedzibie przedsiębiorstwa (zakładu), czy też poza nią.

Sąd podkreślił, ze okazałość czy wystawność oferowanego kontrahentowi poczęstunku w ogóle nie stanowi kryterium kwalifikowania wydatków, jako kosztów reprezentacji, gdyż o takim ich charakterze decyduje tylko związek z pełnieniem funkcji przedstawicielskich, rozumianych jako występowanie w imieniu i w interesie podatnika, a nie okazałość lub wystawność sprawowania takiego przedstawicielstwa. Próba rozróżniania wydatków związanych z reprezentacją na przeciętne, typowe i wystawne, okazałe, nie ma żadnego uzasadnienia normatywnego.

Wyrok NSA z 25 stycznia 2012 r., II FSK 1445/10