Odpisanie należności nieściągalnej nie wymaga powiadomienia dłużnika

Odpisanie wierzytelności jako nieściągalnej jest jednostronną czynnością polegającą na dokonaniu odpowiedniego zapisu w księgach podatnika. Odpisanie wierzytelności jako nieściągalnej nie wymaga powiadomienia czy zgody dłużnika - wyjaśnia ekspert Vademecum Głównego Księgowego.

Pytanie

Czy o odpisaniu należności nieściągalnej powinien zostać powiadomiony kontrahent (osoba fizyczna)?
Czy odpisanie jest czynnością jednostronną i zaliczenie jej do kosztów i przychodów podatkowych (postanowienie o umorzeniu postępowania komornika) nie wymaga konieczności poinformowania dłużnika, ani jego zgody na ten odpis?
Czy zgoda dłużnika wymagana jest tylko w przypadku umorzenia jego długu, a nie jego odpisania?

Odpowiedź

Odpisanie wierzytelności jako nieściągalnej jest jednostronną czynnością polegającą na dokonaniu odpowiedniego zapisu w księgach podatnika. Odpisanie wierzytelności jako nieściągalnej nie wymaga powiadomienia czy zgody dłużnika. Nie jest to również warunkiem zaliczenia wierzytelności odpisanej jako nieściągalnej do kosztów uzyskania przychodów (jeżeli spełniony jest warunek właściwego udokumentowania nieściągalności wierzytelności). Zgoda dłużnika wymagana jest natomiast dla zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności umorzonej. Szczegóły znajdują się w uzasadnieniu.

Uzasadnienie

Kosztami uzyskania przychodów podatników są, między innymi, wierzytelności odpisane jako nieściągalne, które uprzednio zarachowane zostały jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony przepisami (zob. art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - dalej u.p.d.o.p.). Z przepisu tego wynika, że wierzytelności nieściągalne mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne oraz spełnione są łącznie dwie przesłanki. Pierwszą z przesłanek jest odpisanie wierzytelności jako nieściągalnej, zaś drugą - właściwe udokumentowanie jej nieściągalności.

Mając to na uwadze wyjaśnić pragnę, że odpisanie wierzytelności jako nieściągalnej jest jednostronną czynnością polegającą na dokonaniu odpowiedniego zapisu w księgach podatnika. Odpisanie wierzytelności jako nieściągalnej nie wymaga powiadomienia czy zgody dłużnika. Nie jest to również warunkiem zaliczenia wierzytelności odpisanej jako nieściągalnej do kosztów uzyskania przychodów (jeżeli spełniony jest warunek właściwego udokumentowania nieściągalności wierzytelności).

Zgoda dłużnika wymagana jest natomiast dla zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności umorzonej (na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p.; zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 19 listopada 2009 r., IBPBI/2/423-899/09/MO). Umorzenie wierzytelności utożsamia się bowiem z instytucją zwolnienia z długu, o której mowa w art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, zaś zwolnienie z długu wymaga zgody obu stron (wskazany przepis stanowi, że zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje).

Odpowiedź pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego