W sprawie chodziło o sytuację małżeństwa pozostającego w wspólności majątkowej, gdzie oboje małżonków prowadzi własne firmy. Zarówno działalność żony, jak i męża, dotyczy transportu drogowego towarów. Oboje także są czynnymi podatnikami VAT i wykonują czynności wyłącznie opodatkowane tym podatkiem.
Firma męża istnieje już od 1991r., natomiast żona założyła swoją działalność dopiero w 2014r. W związku z początkowym etapem rozwojowym firmy żony i pierwszymi jej zleceniami, żona wynajęła od firmy męża dwa ciągniki siodłowe, dwie naczepy oraz notebook. Wynajęty sprzęt stanowił składniki majątkowe związane do tej pory wyłącznie z działalnością męża - przy ich nabyciu mąż odliczył podatek VAT w pełnej wysokości.

Jednak podatniczka planuje w przyszłości, aby wynajęte składniki majątkowe zostały przeniesione do jej działalności. Planowana jest sprzedaż tych składników majątkowych do działalności podatniczki po cenie niższej niż ich wartość rynkowa, czyli za 1 zł netto za wszystkie składniki.

W związku z planowanym przesunięciem składników majątkowych pomiędzy firmami małżonków powstały dwie sporne kwestie: 
Czy przeniesienie składników majątkowych z działalności męża do działalności wnioskodawczyni jest neutralne na gruncie ustawy o VAT z uwagi na istniejącą wspólność majątkową małżeńską?
Czy brak fizycznej zapłaty za zakupione od męża składniki majątkowe zobowiązuje wnioskodawczynię do dokonania korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury dokumentującej nabycie składników majątkowych od męża zgodnie z art. 89b ustawy o VAT?

Przesunięcia w majątku wspólnym bez umowy 
Podatniczka twierdziła, że z uwagi na istniejącą wspólność majątkową dokonanie przesunięcia składników majątkowych z działalności męża do jej działalności będzie neutralne na gruncie podatku VAT. Argumentacja żony sprowadzała się do stwierdzenia, że wszystkie zakupione przez męża sprzęty wchodziły w skład wspólności majątkowej od razu, z chwilą nabycia. Natomiast fakt wykorzystywania tych sprzętów jedynie do działalności męża jest bez znaczenia, ponieważ żona ma takie samo prawo do dysponowania nimi, co mąż. Ponadto podatniczka wskazywała, że w prawie cywilnym nie ma takiej umowy, która regulowała by takie przesunięcie składników majątkowych. Skoro nie można tej czynności nadać formy odpowiadającej prawu to nie można mówić o skutkach podatkowych.

LEX Linie Orzecznicze>>

Każda transakcja z podatkiem
Natomiast fiskus przekonywał, że niezależnie od istniejących stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami, w transakcjach zawieranych pomiędzy nimi mamy do czynienia z wykonywaniem czynności opodatkowanych pomiędzy dwoma odrębnymi podmiotami. W konsekwencji organ domagał się, aby przesunięcie składników majątkowych było potraktowane jako dostawa towarów i tym samym podlegało opodatkowaniu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny (III SA/Gl 785/15) zaaprobował stanowisko fiskusa. WSA uznał, że założenie o autonomii prawa podatkowego wyklucza możliwość, że wspólność majątkowa małżonków ma wpływ na zakres praw i obowiązków podatników. Sąd stwierdził, że w tej sprawie mąż i żona - prowadzący odrębnie działalności gospodarcze - są samodzielnymi przedsiębiorcami i tym samym odrębnymi podatnikami VAT.

Brak wynagrodzenia, brak dostawy
Ostatecznie 4 marca br. Naczelny Sąd Administracyjny (I FSK 887/16) uchylił wyrok WSA i część interpretacji indywidualnej. NSA wywiódł, że nie ma możliwości, aby wypłacić wynagrodzenie pomiędzy małżonkami, którzy pozostają w wspólności majątkowej. Sąd zwrócił uwagę, że jeśli dochodzi do przesunięcia składników majątkowych to nie można mówić o dostawie i tym bardziej o zrobieniu korekty w rozliczeniu podatku. Zdaniem NSA, generalną zasadą, aby uznać daną czynność za dostawę jest fakt przewidzenia wynagrodzenia – oczywiście ustawa o VAT przewiduje wyjątki tej reguły. Jednak tutaj nie ma zastosowania żaden z tych wyjątków – wyjaśnia sąd. Konkludując, jeśli nie ma możliwości wypłacenia wynagrodzenia to ma dostawy, a więc nie można mówić o dokonywaniu korekty. Korekta nie może być dokonywana w oparciu o hipotetyczną kwotę. Jednak sąd podkreśla, że w tej sprawie odwołuje się jedynie do przesunięć składników majątkowych w ramach majątku wspólnego małżonków.