Sprawa dotyczyła podatnika, który prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą zaciągnął kredyt na zakup nieruchomości. W styczniu 2007 r. podatnik zbył tę nieruchomość na rzecz SKA, w zamian, za co uzyskał 99 proc. udziałów tej spółki. Nieruchomość ta nie stanowiła w 2008 r. środka trwałego firmy. W kwietniu 2013 r. podatnik złożył korektę zeznania podatkowego PIT-36L za 2008 r. wyjaśniając, że nie zostały wykazane w nim odsetki od kredytu zaciągniętego na zakup nieruchomości, jako koszty uzyskania przychodów.
Jednak w 2014 r. fiskus w wyniku przeprowadzonego postępowania podatkowego wydał decyzję, w której określił wysokość straty za 2008 r. poniesionej przez podatnika z tytułu wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej w kwocie niższej niż zadeklarował podatnik. Zdaniem organu sporne odsetki nie mogły stanowić kosztów uzyskania przychodów jednoosobowej firmy za 2008 r., z uwagi na wniesienie nieruchomości w formie aportu do SKA, w zamian za co objął 99 proc. udziałów tej spółki. Kwestią sporną było to czy odsetki od kredytu na zakup nieruchomości stanowią koszty uzyskania przychodów prowadzonej przez podatnika jednoosobowo działalności gospodarczej.
Zdaniem podatnika, okoliczność zbycia nieruchomości nie powinna mieć znaczenia dla zaklasyfikowania wydatków na odsetki, jako kosztów podatkowych prowadzonej przez niego jednoosobowo działalności gospodarczej. Ta transakcja gospodarcza została dokonana w celu osiągnięcia w przyszłości przychodów i jest racjonalna z punktu widzenia gospodarności. Nastąpiło jedynie przesunięcie składników majątku w ramach jednego i tego samego źródła, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza. W ramach tego źródła można prowadzić wiele form działalności, ale w rezultacie obliczany jest jeden podatek z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej.
Natomiast fiskus, jaki i WSA w Krakowie twierdzą, że zbycie nieruchomości przesądziło, iż nie może ona w dalszym ciągu stanowić źródła przychodów jednoosobowej firmy, a w konsekwencji odsetki od kredytu zaciągniętego na jej zakup nie mogą być uznane za wydatki poniesione w celu osiągnięcia, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów prowadzonej przez podatnika jednoosobowej działalności w 2008 r. Przeniesienie własności przedmiotowej nieruchomości na SKA spowodowało bowiem zerwanie związku pomiędzy kosztami (odsetkami) poniesionymi na jej nabycie, a przychodami. Tożsamość fizyczna elementu majątkowego nie zmienia generalnej zasady powiązania kosztu z przychodem i jego konkretnym źródłem, wynikającej z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT.
Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Zdaniem sądu kasacyjnego stanowisko organów podatkowych i sądu pierwszej instancji jest prawidłowe. Nie ma bowiem prawnej możliwości przenoszenia kosztów pomiędzy poszczególne podmioty prawne. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT warunkiem zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów jest, by służył on osiągnięciu przychodu lub zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów oraz by nie był wskazany w katalogu kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy. Przy tym wbrew stanowisku autora skargi kasacyjnej, ów wydatek ma służyć osiągnięciu przychodu tej firmy, która wydatek poniosła (w przypadku działalności gospodarczej prowadzonej jednoosobowo – z działalności prowadzonej w tej konkretnie formie.) Chodzi o konkretny przychód danej firmy, a nie taki sam rodzajowo przychód uzyskany przez podatnika z tytułu prowadzenia różnych form działalności gospodarczej. Nie może być tak, jak chce tego podatnik, aby wydatek poniesiony przez jeden podmiot prawny, ale służący osiągnięciu przychodu przez zupełnie odrębny podmiot gospodarczy, mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodu firmy ponoszącej wydatek.
Tym samym nie jest możliwe, aby nieruchomość zakupiona przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej pod określoną firmą miała jakikolwiek wpływ na przychód z tytułu tej działalności (zachowanie, bądź zabezpieczenie źródła przychodu), skoro w objętym zaskarżoną decyzją roku 2008 r., nie stanowiła składnika majątkowego tej firmy. Zbycie nieruchomości spowodowało zerwanie więzi pomiędzy wydatkiem a przychodem generowanymi w ramach działalności gospodarczej podatnika pod firmą M.
NSA wytłumaczył, że podatnik błędnie wiąże możliwość zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodu z własną osobą prowadzącą działalność w różnych formach prawnych, skupiając się na wspólnym mianowniku łączącym te formy działalności, jakim jest tożsamość źródła przychodów – pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT). To nie kwalifikacja prawna do danego źródła przychodu decyduje o możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów, lecz jak już wskazano, związek przyczynowo skutkowy pomiędzy wydatkiem a przychodem, odpowiednio: poniesionym i uzyskanym przez jedną, konkretną firmę; w ramach jednej i tej samej działalności gospodarczej.
Wyrok NSA z 7 grudnia 2016 r., II FSK 2523/15
