W 2022 roku Ministerstwo Finansów wprowadziło rozporządzenie zwalniające z opodatkowania osoby, które uzyskały umorzenie części lub całości swojego kredytu hipotecznego, a także te, które skorzystały z kredytu z ujemnym oprocentowaniem. Zaniechanie poboru podatku dotyczy zarówno osób fizycznych, jak i prawnych. MF przedłużyło obowiązywanie zwolnienia aż do 2026 roku.

– Chociaż te przepisy mają na celu wsparcie kredytobiorców, którzy mają kredyty związane z walutami obcymi (np. we frankach szwajcarskich), to wciąż istnieje ryzyko podatkowe związane z rodzajem zawieranych ugód. Istnieje kilka typów ugód, a kredytobiorcy, którzy zawrą ugodę w określony sposób, mogą zostać obciążeni obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego. Problem dotyczy osób zawierających ugodę, w której pojawiają się „dodatkowe świadczenia” lub kwoty za odstąpienie od dalszych roszczeń wobec banku. Takie kwoty nie są objęte zwolnieniem podatkowym przewidzianym w rozporządzeniu, co oznacza, że mogą zostać uznane za przychód, który podlega opodatkowaniu - wyjaśnia Maciej Małanicz-Przybylski, adwokat i partner w kancelarii KBiW.

Czytaj w LEX: Zaniechanie poboru podatku od umorzonego kredytu hipotecznego we frankach na przykładach >

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, umorzenie kredytu lub świadczenie związane z ujemnym oprocentowaniem nie jest opodatkowane, ale różnego rodzaju „dodatkowe kwoty” wynikające z ugody (np. za odstąpienie od roszczeń) już mogą podlegać opodatkowaniu. To powoduje ryzyko, że kredytobiorcy, którzy otrzymają takie świadczenia, będą musieli zapłacić podatek dochodowy, co w przypadku wyższych kwot może prowadzić do dużych zobowiązań podatkowych.

– Przykładem może być sytuacja, w której kredytobiorca otrzymuje od banku 35 tys. zł w ramach ugody. Taki przychód może spowodować wejście w drugi próg podatkowy, co oznacza obowiązek zapłaty wyższego podatku (32 proc.) od kwot przekraczających 120 tys. zł rocznie. Kwoty wynikające z ugody sumują się z dochodami kredytobiorcy ze stosunku pracy. Może się więc okazać, że kwota ta w całości będzie podlegała opodatkowaniu według wyższej stawki. Kluczowe z punktu widzenia podatnika jest odpowiednie sformułowanie ugody, tak aby opierała się ona na nieważności umowy. W takim wypadku kwota wypłacana kredytobiorcy na podstawie ugody będzie zwrotem świadczenia nienależnego, które z zasady nie stanowi dochodu podatnika. Tym samym, kwota ta nie będzie podlegała w ogóle opodatkowaniu - wyjaśnia mec. Małanicz-Przybylski,

Sporym wyzwaniem w całym zagadnieniu prawnym jest niedostosowanie przepisów do realiów rynkowych. Z punktu widzenia podatnika ważne jest, by projektowane przepisy nie tylko przedłużały obecne zwolnienie z podatku, ale również rozszerzyły zakres zwolnienia o „dodatkowe kwoty” otrzymywane w ramach ugód.

Sprawdź w LEX: Czy zarejestrowanie firmy w domu wpływa na możliwość zastosowania zaniechania podatku od umorzonego kredytu frankowego? >

– Ministerstwo Finansów powinno dostosować przepisy, aby zapewnić, że kredytobiorcy nie będą musieli płacić podatku od kwot uzyskanych w ramach ugód, które mają na celu jedynie rozwiązanie problemu związanego z kredytami walutowymi. Wiele osób, zawierając ugody, nie zdaje sobie sprawy z potencjalnego ryzyka podatkowego – interesuje ich tylko odzyskanie nadpłaconych środków i trudno im się dziwić. Dlatego szkoda, że Ministerstwo Finansów nie skorzystało z okazji na rozbrojenie tej miny, jaką była zmiana rozporządzenia opublikowana 23 grudnia 2024 r. Dodatkowo, Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad usprawnieniem procesów sądowych związanych z kredytami frankowymi, co może przyczynić się do szybszego zawierania ugód. Jednak, aby zachęcić kredytobiorców do podpisywania takich ugód, muszą one być korzystne także pod względem podatkowym. W przeciwnym razie, potencjalne obciążenia podatkowe mogą zniechęcić do zawierania ugód i utrudnić rozwiązanie problemu – dodaje Maciej Małanicz-Przybylski.

Według danych Ministerstwa Sprawiedliwości, w polskich sądach toczy się ponad 200 tysięcy spraw związanych z kredytami indeksowanymi lub denominowanymi we frankach szwajcarskich (CHF). Do końca września 2024 roku zakończono 48 116 takich postępowań.

Czytaj również: Frankowiczom grozi wysoki podatek za zwrócone odsetki

Unieważnienie kredytu frankowego a ulga mieszkaniowa

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.