Pytanie

Prowadzę działalność gospodarczą jako osoba fizyczna. Mam faktury niezapłacone przez klientów. W przypadku części z nich od terminu płatności upłynęło w dniu 1 stycznia 2013 r. ponad 150 dni, a w przypadku innych 150 dni po terminie płatności mija w 2013 r. W 2012 r. nie skorzystałam z ulgi na złe długi przewidzianej w VAT.
Czy mogę z takiej ulgi skorzystać w 2013 r.?
Czy ma ona zastosowanie do wszystkich moich niezapłaconych faktur? Jakich formalności muszę dokonać by z takiej ulgi skorzystać?

Odpowiedź

Nieopłacone faktury dotyczące wierzytelności sprzed 1 stycznia 2013 r. powinien Pan podzielić na dwie grupy. Do pierwszej z grup należą faktury, których termin płatności upłynął przed 4 sierpnia 2012 r. Skorzystanie z ulgi na złe długi w stosunku do tych faktur jest możliwe wyłącznie na zasadach obowiązujących do końca 2012 r. (i pod warunkami wówczas obowiązującymi). Do drugiej grupy należą faktury, których termin płatności upłynął 4 sierpnia 2012 r. lub później. Skorzystanie z ulgi na złe długi w stosunku do takich faktur jest możliwe na obecnie obowiązujących zasadach (i pod obecnie obowiązującymi warunkami).

Uzasadnienie

Podatnicy mogą skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Uprawnienie takie przewiduje od 1 czerwca 2005 r. art. 89a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u. Jest to tzw. ulga na złe długi.

Z dniem 1 stycznia 2013 r. przepisy art. 89a u.p.t.u. zostały istotnie znowelizowane. Zmiany istotnie ułatwiły korzystanie z ulgi na złe długi, w tym przyspieszyły możliwość korzystania z tej ulgi. Obecnie korzystanie z ulgi jest możliwe, jeżeli wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 150 (do końca 2012 r. było to 180) dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (zob. art. 89a ust. 1a u.p.t.u.).

Nowe przepisy mają jednak zastosowanie tylko do wierzytelności powstałych od 1 stycznia 2013 r. oraz do wierzytelności powstałych wcześniej, których nieściągalność uprawdopodobni się po dniu 31 grudnia 2012 r. W stosunku do pozostałych wierzytelności zastosowanie mają przepisy art. 89a u.p.t.u. obowiązujące do końca 2012 r. (zob. art. 23 ustawy z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce - Dz. U. poz. 1342). Wierzytelnościami powstałymi przed 1 stycznia 2013 r., których nieściągalność uprawdopodobni się po dniu 31 grudnia 2012 r., są wierzytelności, dla których 150 dzień od dnia terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze upływa z końcem dnia 1 stycznia 2013 r. lub później. Wierzytelnościami takimi są zatem wierzytelności powstałe przed 1 stycznia 2013 r., których termin płatności określony w umowie lub na fakturze upłynął 4 sierpnia 2012 r. lub później.

A zatem nieopłacone faktury dotyczące wierzytelności sprzed 1 stycznia 2013 r. powinien Pan podzielić na dwie grupy. Do pierwszej z grup należą faktury, których termin płatności upłynął przed 4 sierpnia 2012 r. Skorzystanie z ulgi na złe długi w stosunku do tych faktur jest w latach 2013-2014 możliwe wyłącznie na zasadach określonych przepisami art. 89a u.p.t.u. obowiązującym do końca 2012 r. (w tym jeżeli spełnione są warunki określone przepisami art. 89a u.p.t.u. obowiązującymi do końca 2012 r.). Do drugiej grupy należą faktury, których termin płatności upłynął 4 sierpnia 2012 r. lub później. Skorzystanie z ulgi na złe długi w stosunku do takich faktur jest możliwe już na obecnie obowiązujących zasadach (w tym jeżeli spełnione są warunki określone obecnie obowiązującymi przepisami art. 89a u.p.t.u.).

Na zakończenie pragnę wyjaśnić, że bez znaczenia jest w przedstawionej sytuacji fakt, że w 2012 r. nie korzystała Pani z ulgi na złe długi. Przepisy nie uzależniają możliwości korzystania z tej ulgi od korzystania z niej w poprzednich latach, jak również nie ograniczają częstotliwości korzystania z ulgi na złe długi. Dotyczy to zarówno ulgi na złe długi stosowanej na zasadach obowiązujących do końca 2012 r., jak również ulgi na złe długi stosowanej na zasadach obecnie obowiązujących.