Projekt zmian w ustawach o PIT i CIT pojawił się już w ubiegłym roku. Jednak z uwagi na to, że nowe przepisy weszłyby w życie w środku roku podatkowego wielu spółek, projekt odłożono do szuflady.
Obecny projekt przewiduje m. in.:
1. Włączenie spółek komandytowych i komandytowo-akcyjnych w zakres podmiotowy ustawy CIT;
2. Wprowadzenie zasad ustalania wartości początkowej środków trwałych w spółce europejskiej, spółdzielni europejskiej oraz zakładzie zagranicznym położonym na terytorium RP;
3. Wyłączenie prawa do korzystania ze zwolnienia od podatku, w przypadku wypłat dywidend i innych dochodów (przychodów) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych podlegających odliczeniu w spółce wypłacającej (tzw. pożyczka partycypacyjna);
4. Wprowadzenie przepisów wskazujących sposób określenia wartości przychodów i kosztów świadczeń w naturze;
5. Wprowadzenie mechanizmu dobrowolnego przekazania 1 proc. podatku CIT na rzecz jednostek naukowych w zakresie tworzenia innowacyjnych technologii i produktów;
6. Doprecyzowanie przepisów w zakresie niedostatecznej kapitalizacji, w tym rozciągnięcie ich stosowania na powiązania pośrednie, a także wprowadzenie nowej, alternatywnej w stosunku do istniejącej, metody zaliczania odsetek od pożyczek do kosztów uzyskania przychodów;
7. Doprecyzowanie przepisów dotyczących cen transferowych i dokumentacji podatkowej z nimi związanej;
8. Doprecyzowanie przepisów określających dochód wspólnika spółki osobowej, jaki powstaje w wyniku jego wystąpienia z takiej spółki a także w wyniku likwidacji takiej spółki;
9. Ujednolicenie definicji pochodnych instrumentów finansowych oraz momentu powstania przychodu z ich realizacji;
10. Ujednolicenie przepisów w zakresie dotyczącym płatników zryczałtowanego podatku od dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych;
11. Doprecyzowanie przepisów w zakresie sposobu ustalenia kosztów uzyskania przychodów w przypadku umorzenia udziałów (akcji) otrzymanych w wyniku wymiany udziałów (akcji);
12. Doprecyzowanie przepisów w zakresie ustalenia przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej;
13. Doprecyzowanie przepisów w zakresie opodatkowania kwot otrzymanych przez podmioty prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą od agencji rządowych lub agencji wykonawczych, jeżeli agencje te otrzymały środki na ten cel z budżetu państwa;
14. Wprowadzenie zastrzeżenia o niestosowaniu zwolnień podatkowych obejmujących odszkodowania (zadośćuczynienia) w odniesieniu do wynagrodzeń za ustanowienie służebności przesyłu.
15. Objęcie zwolnieniem świadczeń mieszkaniowych otrzymanych przez żołnierzy zawodowych;
16. Zmianę redakcji przepisów regulujących datę poniesienia kosztu podatkowego;
17. Ograniczenie prawa uznania za koszt podatkowy straty ze zbycia wierzytelności jedynie w kwocie netto, tj. bez VAT;
18. Zmianę redakcji przepisów dotyczących „wymiany udziałów";
19. Wprowadzenie sankcji karnej skarbowej za naruszenie obowiązku złożenia sprawozdania finansowego, opinii i raportu podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych;
20. Ograniczenie wysokości wpłat na fundusz szkoleniowy podlegających zaliczeniu do kosztów podatkowych;
21. Ograniczenie zwolnienia dotyczącego dochodów uzyskanych z ubezpieczeń osobowych w przypadku umów ubezpieczeniowych mających charakter inwestycyjny (poliso-lokaty).
Jak wskazuje resort finansów nowelizacja ma zapewnić pełniejszą realizację zasady sprawiedliwości podatkowej w zakresie związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej. A zasada ta doznaje uszczerbku, według resortu, we wszystkich tych sytuacjach, w których dochód wynikający ze zdarzeń o ekonomicznie tożsamym skutku zostaje opodatkowany na różnym poziomie lub różnych zasadach. Chodzi tu więc o działania, które formalnie są zgodne z obowiązującym prawem, ale nie są to sytuacje pożądane. Celem niniejszej nowelizacji jest zatem wyeliminowanie najbardziej jaskrawych przejawów, tak rozumianych, działań „optymalizacyjnych".
Obecnie, rzeczywiście stosunkowo dość łatwo unika się opodatkowania. Jednak jak twierdzą eksperci projekt nowelizacji ustawy o podatku CIT i PIT z 12 lutego ma się okazać nie pistoletem, lecz armatą wymierzoną w przedsiębiorców, która do budżetu państwa ma przynieść spore wpływy. Jednak zdaniem resortu niewłaściwe byłoby postrzeganie tych zmian jedynie przez pryzmat możliwego do osiągnięcia efektu budżetowego, jako próby wprowadzenia przepisów ukierunkowanych wyłącznie na zwiększanie obciążeń podatkowych. Z drugiej strony resort podkreśla, że zwiększone wpływy z tytułu podatku dochodowego przyczynią się do pobudzenia wzrostu gospodarczego i konkurencyjności podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.
Należy podkreślić, że w nowej wersji pojawiły się przepisy przejściowe, gwarantujące niezmienność zasad opodatkowania w ciągu roku podatkowego. Jak wskazują eksperci brak takiego zapisu był poważną wadą poprzedniej wersji projektu.
Eksperci wskazują jednak głównie na dotkliwe zmiany, które dotyczą wspólników spółek komandytowych, ponieważ Ci będą musieli realnie zapłacić podatek na poziomie 34 proc., biorąc pod uwagę, że zysk będzie opodatkowany zarówno CIT, jak i PIT. Eksperci przewidują, że zmiana uczyni tę formę nieatrakcyjną podatkowo dla osób fizycznych pełniących funkcję komandytariuszy, a skutkiem będzie masowe przekształcanie spółek komandytowych w cywilne albo jawne, których udziałowcy są opodatkowani jedynie 19-proc. PIT.
Resort szacuje, że w pierwszym roku obowiązywania zmiany przewidziane w tym projekcie przyniosą 320 mln zł dodatkowych dochodów dla sektora finansów publicznych. Samo tylko objęcie CIT spółek komandytowo-akcyjnych ma dać fiskusowi 294 mln zł.
Czytaj także: