Forma dokumentu ma umożliwiać przeszukiwanie i sortowanie informacji w nim zawartych. Upublicznienie danych o udzielonych ulgach przewiduje projekt ustawy o jawności życia publicznego.
Zakres informacji
Zestawienie ma zawierać:
1) dane identyfikujące podatnika, któremu udzielono ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych:
a) imię i nazwisko podatnika - w przypadku podatników będących osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej,
b) nazwa firmy, siedziba oraz numer NIP – w przypadku podatników prowadzących działalność gospodarczą,
2) podstawę prawną oraz uzasadnienie udzielenia ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych,
3) wartość udzielonej ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych,
4) okres, na jaki udzielono ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych.
Problem ochrony danych osobowych
Eksperci zwracali uwagę, w jaki sposób ustawodawca, nakładając obowiązek podawania informacji o przyznanych ulgach, zamierza pogodzić go z przepisami dotyczącymi ochrony danych osobowych. Resort finansów w odpowiedzi na interpelację poselską nr 19139 zwrócił uwagę, że projektowane przepisy nie wskazują, aby w wykazie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych konieczne było zamieszczanie całego uzasadnienia decyzji. Wykaz ulg w spłacie zobowiązań podatkowych będzie zawierał m. in. podstawę prawną oraz uzasadnienie udzielenia ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych. MF wyjaśniło, że na uzasadnienie decyzji składa się uzasadnienie faktyczne i prawne. Uzasadnienie faktyczne decyzji zawiera w szczególności wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, którym dał wiarę, oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności. Uzasadnienie prawne zaś zawiera wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji z przytoczeniem przepisów prawa.
Nadmierna inwigilacja…
Prof. dr hab. Bogumił Brzeziński z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu uważa, że przepis tworzy narzędzie odzierania podatników z prywatności. Twierdzi, że trudno dopatrywać w nim jakichkolwiek godziwych celów czy oczekiwań. Podatnicy, którym udzielono ulg w spłacie zobowiązań podatkowych spełnili przecież ustawowe kryteria otrzymania ulgi. Publikacja informacji o tym fakcie może stygmatyzować podmioty gospodarcze, gdyż jest wyraźnym sygnałem o kłopotach płatniczych beneficjenta ulgi. Zdaniem prof. Brzezińskiego, jeśli potrzebna byłaby wzmocniona kontrola społeczna udzielania ulg i umorzeń podatków, to można to osiągnąć innymi drogami, np. przez włączenie czynnika społecznego do orzekania w tej kategorii spraw. Póki co, nieprawidłowości w udzielaniu ulg i umorzeń mogą być zwalczane dostępnymi środkami, takimi jak np. stwierdzenie nieważności decyzji wydanej na skutek przestępstwa.
… czy może narzędzie kontroli?
Jerzy Martini, doradca podatkowy, partner w Kancelarii Martini i Wspólnicy wskazuje dodatkowo na problem ujawniania danych, które powinny być objęte tajemnicą skarbową. Podkreśla jednak, że publikowanie informacji o udzielonych ulgach może przyczynić się do ograniczenia korupcji i nadużyć w tym zakresie. Może mieć to znaczenie zwłaszcza, gdy poziom zaufania do organów państwa jest stosunkowo niski. Zdaniem Martiniego projektowane zmiany ocenić należy raczej pozytywnie.
Prof. Brzeziński podsumowuje jednak, że trudno oprzeć się wrażeniu, że przejrzystość działania władzy publicznej z punktu widzenia obywateli zastępowana jest stopniowo przejrzystością życia obywateli dla władzy publicznej.
Projekt ustawy aktualnie jest na etapie konsultacji.
MF ujawni dane o udzielonych ulgach
Organy podatkowe będą miały obowiązek zamieszczania w Biuletynie Informacji Publicznej na koniec każdego kwartału wykazu udzielonych ulg w spłacie zobowiązań podatkowych.
